نارنج قلعه

(یا: نارین قلعه) مهم ترین بنای تاریخی شهرستان میبد واقع در استان یزد. این قلعه از بناهای تاریخی پیش از اسلام است و در دورۀ «مظفریان» تعمیراتی در آن صورت گرفته است. مساحت این قلعۀ هفت طبقه سه هکتار است و برج و بارو و دربندهای متعددی دارد و بر فراز تپه ای گلین و مشرف بر شهر میبد ساخته شده است. تمامی این قلعه از خشت و گل است و معماری آن شکل مطبق دارد. این بنا تقریباً در پنج مرحله ساخته شده است که به دلیل فرسایش برخی از قسمت ها نمی توان این مراحل را کاملاً از هم تفکیک کرد. قطر پایین ترین حصار قلعه که بخش بزرگی از روستای میبد را دربرمی گیرد پنج متر و در بعضی قسمت ها به بیست متر می رسد. هم اکنون بخشی از این حصار باقی مانده است. نارنج قلعه اتاق های فراوانی داشته است که اکنون قسمت هایی از این اتاقک های کوچک و تودرتو موجود است و بسیاری از آن ها نیز به علت فروریختن راهروها کشف نشده اند. قدیمی ترین بخش این بنا فضاهایی هستند که در دل زمین کنده شده اند و در گویش محلی «بوکَن» نامیده می شوند و پایین ترین بخش آن را تشکیل می دهند. در بخش های فوقانی، ترکیبی از عناصر معماری باستانی و دوره های جدیدتر مشاهده می شود. زیرزمین ها، حصار، خندق و برج های نگهبانی بخش هایی هستند که این قلعه را کامل می کنند. در باورهای شفاهی مردم این منطقه ساخت این قلعه مربوط به دوران «سلیمان» پیغمبر است.