میرزای قمی، ابوالقاسم (بروجرد ۱۱۵۰ـ قم ۱۲۳۱ق)
(معروف به: صاحب قوانین، یا محقق قمی) فقیه و اصولی امامی ایرانی. در حدیث، رجال، فلسفه و کلام نیز تبحر داشت. پدرش از اهالی شفتِ رشت بود. در جاپلق نزد پدرش، در خوانسار نزد پدرزنش، سید حسین خوانساری، و در کربلا نزد وحید بهبهانی درس خواند. سرانجام در قم اقامت گزید و به تدریس، تألیف و فتوا پرداخت. بیشتر آثارش را در قم نوشت. ملا احمد نراقی، شیخ حسن قفطان نجفی، محمدباقر رشتی، سید محمدمهدی و سید علی خوانساری و شیخ اسدالله شوشتری صاحب مقابیس از شاگردان او بودند. با سید علی طباطبایی، صاحب ریاض؛ در آرای فقهی، نقاط اختلاف بسیار داشت و پیوسته باهم مناظره می کردند؛ اما با فیلسوف معروف ملا علی نوری اصفهانی بسیار صمیمی بود. با آرای صوفیه به شدت مخالف بود و آثاری علیه آنان نوشت. حجیّت ظن مطلق، جواز اجتماع امر و نهی در شیء واحد شخصی و جواز تصدی منصب قضاوت از سوی غیرمجتهد مطابق با رأی مرجع تقلیدش از آن جمله است. از آثارش: قوانین الاصول یا قوانین الحکمه؛ رد صوفیه؛ غنائم الایام فی مسائل الحلال و الحرام در فقه؛ مرشدالعوام در فقه به فارسی؛ مناهج الاحکام در فقه؛ دیوان شعر.
(معروف به: صاحب قوانین، یا محقق قمی) فقیه و اصولی امامی ایرانی. در حدیث، رجال، فلسفه و کلام نیز تبحر داشت. پدرش از اهالی شفتِ رشت بود. در جاپلق نزد پدرش، در خوانسار نزد پدرزنش، سید حسین خوانساری، و در کربلا نزد وحید بهبهانی درس خواند. سرانجام در قم اقامت گزید و به تدریس، تألیف و فتوا پرداخت. بیشتر آثارش را در قم نوشت. ملا احمد نراقی، شیخ حسن قفطان نجفی، محمدباقر رشتی، سید محمدمهدی و سید علی خوانساری و شیخ اسدالله شوشتری صاحب مقابیس از شاگردان او بودند. با سید علی طباطبایی، صاحب ریاض؛ در آرای فقهی، نقاط اختلاف بسیار داشت و پیوسته باهم مناظره می کردند؛ اما با فیلسوف معروف ملا علی نوری اصفهانی بسیار صمیمی بود. با آرای صوفیه به شدت مخالف بود و آثاری علیه آنان نوشت. حجیّت ظن مطلق، جواز اجتماع امر و نهی در شیء واحد شخصی و جواز تصدی منصب قضاوت از سوی غیرمجتهد مطابق با رأی مرجع تقلیدش از آن جمله است. از آثارش: قوانین الاصول یا قوانین الحکمه؛ رد صوفیه؛ غنائم الایام فی مسائل الحلال و الحرام در فقه؛ مرشدالعوام در فقه به فارسی؛ مناهج الاحکام در فقه؛ دیوان شعر.