میرزا یوسف مستوفی الممالک ( ۱۲۲۷ ه ق – ۱۳۰۳ ه ق ) از رجال قاجار بود. او از جناح محافظه کار دربار قاجار و از مخالفین میرزا حسین خان سپهسالار و اصلاحات او بود.
میرزا یوسف، از نوادگان میرزا محسن آشتیانی، فرزند میرزا حسن مستوفی الممالک زمان محمدشاه قاجار و مادرش دختر حاجی صادق کلانتر کوی باغ میشه تبریز بود. او پس از درگذشت پدرش، لقب مستوفی الممالک گرفت و ریاست مستوفیان را عهده دار شد. او بر اثر درستکاری و کاردانی مورد توجه و اعتماد امیرکبیر قرار گرفت. چون میرزا آقاخان نوری به صدارت رسید از نفوذ و تقرب میرزا یوسف بیمناک شد. به علاوه او همواره ترجیح میداد تا بستگان و معتمدین خود را در مناصب مهم قرار دهد، از این رو موجبات تبعید میرزا یوسف را به آشتیان فراهم آورد و ریاست مستوفیان را به پسر خود میرزا کاظم نظام الملک داد. پس از عزل میرزا آقاخان، بار دیگر به تهران فراخوانده شد و منصب موروثی خود را بازیافت. بعدها نایب کامران میرزا نایب السلطنه پسر خردسال شاه شد، که این شغل برابر با حکومت تهران و ریاست املاک خالصه بود. پس از آن رفته رفته بر دامنه نفوذ و قدرت او افزوده میشد، تا ناصرالدین شاه به سفر عتبات رفت. در این سفر میرزا حسین سپهسالار همراه شاه بود و پیوسته با شاه از لزوم اصلاحات در ایران سخن می گفت. در بازگشت، ناصرالدین شاه میرزا یوسف را عزل کرده و محترمانه به آشتیان فرستاد. قلعه مستوفیان آشتیان برای آخرین بار توسط میرزا یوسف در این ایام مورد مرمت قرار گرفت. او به مدت دو سال از صحنه سیاست به دور بود، تا با عزل و تبعید سپهسالار به گیلان، به تهران فراخوانده شد. در شوال همان سال ناصرالدین شاه امور دولت را مشترکاً میان میرزا یوسف و سپهسالار تقسیم کرد. او که همواره مورد احترام و علاقه ناصرالدین شاه بود سرانجام سه سال قبل از فوتش، و چندی پس از درگذشت سپهسالار، از جانب شاه منصب صدارت عظمی یافت.
... [مشاهده متن کامل]
گسترش تهران در دوره ناصرالدین شاه زیر نظر میرزا یوسف و میرزا عیسی وزیر انجام شد. . او زمین های زیادی در اطراف تهران از ناصرالدین شاه خریداری و آباد کرد. حسن آباد، یوسف آباد، بهجت آباد، عباس آباد، امیرآباد و ونک از باغ های مستوفی الممالک بود که اکنون محله هایی به همین نام ها بر آن ساخته شده است.
او در ۱۱ رجب ۱۳۰۳ ( مصادف با ٢٦ فروردین ماه سال ١٢٦٥ هجری شمسی ) درگذشت و در آرامگاه خانوادگی واقع در ونک دفن شد.
میرزا یوسف، از نوادگان میرزا محسن آشتیانی، فرزند میرزا حسن مستوفی الممالک زمان محمدشاه قاجار و مادرش دختر حاجی صادق کلانتر کوی باغ میشه تبریز بود. او پس از درگذشت پدرش، لقب مستوفی الممالک گرفت و ریاست مستوفیان را عهده دار شد. او بر اثر درستکاری و کاردانی مورد توجه و اعتماد امیرکبیر قرار گرفت. چون میرزا آقاخان نوری به صدارت رسید از نفوذ و تقرب میرزا یوسف بیمناک شد. به علاوه او همواره ترجیح میداد تا بستگان و معتمدین خود را در مناصب مهم قرار دهد، از این رو موجبات تبعید میرزا یوسف را به آشتیان فراهم آورد و ریاست مستوفیان را به پسر خود میرزا کاظم نظام الملک داد. پس از عزل میرزا آقاخان، بار دیگر به تهران فراخوانده شد و منصب موروثی خود را بازیافت. بعدها نایب کامران میرزا نایب السلطنه پسر خردسال شاه شد، که این شغل برابر با حکومت تهران و ریاست املاک خالصه بود. پس از آن رفته رفته بر دامنه نفوذ و قدرت او افزوده میشد، تا ناصرالدین شاه به سفر عتبات رفت. در این سفر میرزا حسین سپهسالار همراه شاه بود و پیوسته با شاه از لزوم اصلاحات در ایران سخن می گفت. در بازگشت، ناصرالدین شاه میرزا یوسف را عزل کرده و محترمانه به آشتیان فرستاد. قلعه مستوفیان آشتیان برای آخرین بار توسط میرزا یوسف در این ایام مورد مرمت قرار گرفت. او به مدت دو سال از صحنه سیاست به دور بود، تا با عزل و تبعید سپهسالار به گیلان، به تهران فراخوانده شد. در شوال همان سال ناصرالدین شاه امور دولت را مشترکاً میان میرزا یوسف و سپهسالار تقسیم کرد. او که همواره مورد احترام و علاقه ناصرالدین شاه بود سرانجام سه سال قبل از فوتش، و چندی پس از درگذشت سپهسالار، از جانب شاه منصب صدارت عظمی یافت.
... [مشاهده متن کامل]
گسترش تهران در دوره ناصرالدین شاه زیر نظر میرزا یوسف و میرزا عیسی وزیر انجام شد. . او زمین های زیادی در اطراف تهران از ناصرالدین شاه خریداری و آباد کرد. حسن آباد، یوسف آباد، بهجت آباد، عباس آباد، امیرآباد و ونک از باغ های مستوفی الممالک بود که اکنون محله هایی به همین نام ها بر آن ساخته شده است.
او در ۱۱ رجب ۱۳۰۳ ( مصادف با ٢٦ فروردین ماه سال ١٢٦٥ هجری شمسی ) درگذشت و در آرامگاه خانوادگی واقع در ونک دفن شد.
