میرزا مَلْکَم خان ( ارمنی: Հովսեփ Հակոբի Մելքումյան ) ( ۱۸۳۳م ۱۲۱۲ ش - ۱۹۰۸م ۱۲۸۷ ش ) ملقب به ناظم الدوله، روشنفکر، روزنامه نگار، دیپلمات و سیاست مدار دوره قاجار و بنیان گذار لژ فراموشخانه در ایران است. او چاره کار ایران را تغییر خط می دانست و با رسم الخط ابداعی خود چندین کتاب چاپ کرد ولی دیگران کار او را پیگیری نکردند.
... [مشاهده متن کامل]
ملکم خان در سال ۱۲۱۲ هجری خورشیدی در قصبه جلفا ( که اکنون از محله های اصفهان است ) در خانواده ای متوسط زاده شد. پدرش میرزا یعقوب سنگ تراشی از ارامنه جلفای اصفهان بود که اسلام آورد و در تهران مترجم سفارت روسیه بود.
ملکم خان برای تحصیل به فرانسه رفت و پس از بازگشت بارها به مأموریت های سیاسی به اروپا سفر کرد.
میرزا ملکم خان پیشرو اصلاحات، نوسازی و مروج ایده ها و نهادهای مدرن بود در میان رجال دوره استبداد بیش از هر کسی در آشناکردن مردم به دستگاه تمدن جهان و منافع قانون و مزایای حکومت ملی سعی و کوشش نمود و تأثیر افکار او در روشن کردن ضمیر مردم و پیدایش مشروطیت بسیار گران بها بود.
او اولین کسی بود که بذر قانون را در ایران کاشت چنان که به میرزاملکم قانونی معروف گشت.
کارنامه فعالیت های سیاسی وی مجموعه متضادی از ترویج افکار آزادی خواهانه و سوءاستفاده مالی و زدوبندهای سیاسی را شامل می شود. از مهم ترین فعالیت های وی می توان به انتشار روزنامه قانون، تأسیس اولین فراموش خانه در ایران و مشارکت در اجرای قرارداد رویتر با پاول یولیوس رویتر، اشاره کرد.
در طول دوران حیاتش، ناصرالدین شاه دو بار وی را به دلیل تأسیس فراموش خانه و دریافت رشوه مورد خشم قرار داد. در مورد نخست دستگیر و به عراق تبعید گردید ولی با پادرمیانی میرزا حسین خان سپهسالار مورد عفو قرار گرفت و سفیر ایران در مصر شد. پس از انتصاب میرزا حسین خان سپهسالار به سمت وزرات امور خارجه و سپس صدارت عظمی، ملکم خان نخست به عنوان مشاور وی و سپس به سمت سفیر ایران در بریتانیا منصوب شد. در دوران سفارت در بریتانیا، میزرا ملکم خان به دلیل دریافت چهل هزار لیره رشوه به تهران احضار شد که از آمدن امتناع کرد و این بار نیز با پادرمیانی دوستانش به مدت پنج سال دیگر سمت خود را حفظ کرد. در همین دوران وی مقدمات اعطای امتیاز رویتر را فراهم کرد و همچنین به شاه پیشنهاد داد که برای تأمین مخارج سفر سوم خود به اروپا قرارداد لاتاری را به یک شرکت بریتانیایی بدهد که به دلیل مخالفت هایی در داخل ایران این امتیاز داده نشد و موجب آبروریزی برای شاه شد و میرزا ملکم خان نیز برای همیشه از چشم شاه افتاد.
... [مشاهده متن کامل]
ملکم خان در سال ۱۲۱۲ هجری خورشیدی در قصبه جلفا ( که اکنون از محله های اصفهان است ) در خانواده ای متوسط زاده شد. پدرش میرزا یعقوب سنگ تراشی از ارامنه جلفای اصفهان بود که اسلام آورد و در تهران مترجم سفارت روسیه بود.
ملکم خان برای تحصیل به فرانسه رفت و پس از بازگشت بارها به مأموریت های سیاسی به اروپا سفر کرد.
میرزا ملکم خان پیشرو اصلاحات، نوسازی و مروج ایده ها و نهادهای مدرن بود در میان رجال دوره استبداد بیش از هر کسی در آشناکردن مردم به دستگاه تمدن جهان و منافع قانون و مزایای حکومت ملی سعی و کوشش نمود و تأثیر افکار او در روشن کردن ضمیر مردم و پیدایش مشروطیت بسیار گران بها بود.
او اولین کسی بود که بذر قانون را در ایران کاشت چنان که به میرزاملکم قانونی معروف گشت.
کارنامه فعالیت های سیاسی وی مجموعه متضادی از ترویج افکار آزادی خواهانه و سوءاستفاده مالی و زدوبندهای سیاسی را شامل می شود. از مهم ترین فعالیت های وی می توان به انتشار روزنامه قانون، تأسیس اولین فراموش خانه در ایران و مشارکت در اجرای قرارداد رویتر با پاول یولیوس رویتر، اشاره کرد.
در طول دوران حیاتش، ناصرالدین شاه دو بار وی را به دلیل تأسیس فراموش خانه و دریافت رشوه مورد خشم قرار داد. در مورد نخست دستگیر و به عراق تبعید گردید ولی با پادرمیانی میرزا حسین خان سپهسالار مورد عفو قرار گرفت و سفیر ایران در مصر شد. پس از انتصاب میرزا حسین خان سپهسالار به سمت وزرات امور خارجه و سپس صدارت عظمی، ملکم خان نخست به عنوان مشاور وی و سپس به سمت سفیر ایران در بریتانیا منصوب شد. در دوران سفارت در بریتانیا، میزرا ملکم خان به دلیل دریافت چهل هزار لیره رشوه به تهران احضار شد که از آمدن امتناع کرد و این بار نیز با پادرمیانی دوستانش به مدت پنج سال دیگر سمت خود را حفظ کرد. در همین دوران وی مقدمات اعطای امتیاز رویتر را فراهم کرد و همچنین به شاه پیشنهاد داد که برای تأمین مخارج سفر سوم خود به اروپا قرارداد لاتاری را به یک شرکت بریتانیایی بدهد که به دلیل مخالفت هایی در داخل ایران این امتیاز داده نشد و موجب آبروریزی برای شاه شد و میرزا ملکم خان نیز برای همیشه از چشم شاه افتاد.
