میرزا محمدحسن شیرازی

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] کلیدواژه: مرجعیت شیعه، میرزا محمدحسن شیرازی، آثار میرزا محمدحسن شیرازی، تحریم تنباکو
حاج میرزا محمدحسن شیرازی، معروف به میرزای شیرازی بزرگ، ابتدا در اصفهان تحصیل کرد و سپس به نجف رفت و در حوزه درس صاحب جواهر شرکت کرد و بعد از او به درس شیخ مرتضی انصاری رفت و از شاگردان مبرز و طراز اول شیخ شد بعد از شیخ انصاری مرجعیت عامه یافت در حدود 23 سال مرجع علی الاطلاق شیعه بود و هم او بود که با تحریم تنباکو، قرارداد معروف استعماری رژی را لغو کرد. شاگردان زیادی در حوزه درس او تربیت شدند، از قبیل آخوند ملا محمدکاظم خراسانی، سید محمدکاظم طباطبائی یزدی، حاج آقا رضا همدانی، حاج میرزا حسین سبزواری، سید محمد فشارکی رضوی، میرزا محمدتقی شیرازی و غیره.
روز پانزدهم جمادی الاول سال 1230 هـ.ق در شیراز متولد و نام محمدحسن بر او نهاده شد در دوران طفولیت پدر خویش را از دست داد و دائی اش سید حسین معروف به مجدالاشراف عهده دار سرپرستی او گردید.
میرزا در زمانی که فقط چهار سال و پانزده روز از عمرش می گذشت، شروع به تحصیل نمود پس از دو سال از قرائت و کتابت فارسی فارغ گشت شش سال و نیم داشت که به آموزش علوم تجربی پرداخت در 8 سالگی مقدمات را به پایان برد و توسط دایی اش به بزرگترین خطیب شیراز معروف به میرزا ابراهیم سپرده شد تا او اهل خطابه و منبر گردد. هوش وی چنان سرشار بود که یک صفحه از کتاب ابواب الجنان قزوینی را که کتابی بس مشکل بود، دوبار می خواند و از حفظ می شد پس از آن کتب متعارف فقه و اصول را خواند و در دوازده سالگی در درس شرح لمعه شرکت جست و در کنار آموختن شرح لمعه خود به تدریس آن در پانزده سالگی نیز پرداخت.
پس از مدتی به توصیه استادش به دارالعلم آن زمان، اصفهان شتافت و در مدرسه صدر، حجره ای گرفت استاد بزرگوار وی در اصفهان، شیخ محمدتقی صاحب حاشیه بر معالم بود پس از فوت شیخ محمدتقی به محضر درس سید محقق، میر سید حسن بیدآبادی حاضر شد و قبل از بیست سالگی به کسب اجازه از وی نائل آمد (اجازه در آن زمان معمولاً در سه چیز بود: اجازه در امور مربوط به ولایت فقیه، اجازه نقل حدیث، اجازه در اجتهاد) میرزا پس از ده سال تعلیم و تعلم در اصفهان، عزم سفر به عتبات عالیات نمود و در سال 1259 هـ.ق وارد کربلا شد و درس آیت الله سید ابراهیم صاحب ضوابط شرکت جست، سپس عازم نجف شد میرزا در نجف در حوزه های درس علما و اساتیدی چون صاحب جواهر، و صاحب انوارالفقاهه حاضر شد پس از فوت صاحب جواهر در مجالس درس شیخ بزرگوار، علامه دهر، شیخ مرتضی انصاری شرکت کرد و در نجف مقیم شد در تعریف و مدح این مرد بزرگوار همین بس که بارها شیخ مرتضی انصاری گفته بود: من درسم را برای سه نفر می گویم: میرزا محمدحسن، میرزا حبیب الله، آقا حسین تهرانی.
به سال 1281، شیخ مرتضی انصاری دارفانی را وداع گفت، افاضل شاگردان شیخ گردآمدند و به گفته میرزای آشتیانی، همگی بر مقدم بودن میرزای شیرازی اتفاق کردند. میرزا به سبب تواضع و خاکساری ابتدا از قبول این مهم امتناع می نمود، ولی با استماع سخنان دیگران و حکم ایشان مبنی بر وجوب تصدی این امر از جانب استاد، میرزا قبول نمود سال 1288 هنوز فرانرسیده بود که به زیارت خانه خدا مشرف شد.
میرزا در این سفر قصد اقامت در مدینه منوره را داشت که این امر میسرنمی شود و به نجف بازمی گردد پس از آن، مجاورت مشهد امام رضا علیه السلام را نیت می کند که آن هم ممکن نمی شود تا این که بالاخره در شعبان 1290 به سامرا مسافرت می کند، و این مسافرت همان هجرت او به سامرا است با هجرت میرزا به سامرا، خانه علم و مرکز اسلامی و مرجع مردم در امور دین و دنیا شد و خداوند متعال هم با نصرت خویش و بالا بردن مقام میرزا، نام او را در سراسر کره ارض منتشر ساخت.

پیشنهاد کاربران

بپرس