میرزا محمداسماعیل توحید شیرازی

[ویکی فقه] میرزااسماعیل، معروف به توحید شیرازی، خوش نویس و شاعر قرن سیزدهم، (۱۲۴۶ ه) در شیراز به دنیا آمد.
تا هجده سالگی علوم و فنون ادبی را نزد پدرش ، وصال شیرازی ، فرا گرفت و پس از مرگ وی، نزد برادرش ، وقار، تحصیلات خود را تمام کرد. توحید در جوانی به همراه برادرانش، وقار و فرهنگ ، به تهران سفر کرد و در همین سفر با رضاقلی خان هدایت (متوفی ۱۲۸۸) دیدار کرد و پس از چندی با حسام السلطنه (متوفی ۱۲۹۹) به شیراز بازگشت.
هنرمندی خوشنویس
توحید در نوشتن انواع خط توانایی خاصی داشت و خط نسخ و خط ثلث را از معاصران خویش نیکوتر می نوشت. قرآنهای بسیاری به خط وی باقی است که برخی از آن ها را با قلمهای بسیار ریز بر پوست آهو نوشته است و برخی دیگر به چندین خط است. او در ریزنویسی به اندازه ای مهارت داشت که سوره توحید را بر دانه برنجی نوشت؛ هنوز برنجهایی را که او بر روی آن ها خط نگاشته، می توان یافت. وی همچنین سه دوره مثنوی برای مستوفی الممالک، حسام السلطنه و حاجی معتمدالدوله نوشته است. تعدادی از آثار خوش نویسی وی در خانواده وصال موجود است. بیانی قرآنی به خط وی در کتابخانه سلطنتی دیده است.
شاعری توانا
توحید از شاعران توانای عهد خویش بود، قصیده را نیکو می سرود و در غزلسرایی پیرو حافظ و سعدی بود به نوشته آقابزرگ طهرانی و داور شیرازی ، یزدانی، برادر توحید، اشعار پراکنده وی را، مشتمل بر انواع قصیده و غزل و ترکیب بند و مسمّط ، جمع کرده است که حدود ۵۰۰، ۲ بیت است.
وفات
...