میرزا عبدالله افندی

[ویکی اهل البیت] عبد الله بن عیسی تبریزی اصفهانی مشهور به افندی یکی از علمای بزرگ اصفهان در عصر مجلسی است. افندی به صاحب ریاض نیز مشهور است که ریاض العلمای او در ترجمه و شرح حال علما و رجال بزرگ اسلامی از عصر غیبت تا اوایل قرن دوازدهم هجری است. افندی زادگاهش تبریز بود ولی سنوات عمرش در دار العلم اصفهان سپری شد. او از افاضل تلامذه علامه مجلسی است و از محضر محقق خوانساری، مدقق شیروانی و محقق سبزواری نیز سالها بهره مند بود و خود به کمالات معنوی علمی و اخلاقی نائل آمد.
مرحوم افندی در ریاض العلما از جناب علامه مجلسی به عنوان استاد استناد و از محقق سبزواری به عنوان استادی فاضل و از مرحوم شیروانی به عنوان استادی علامه و از مرحوم محقق خوانساری به عنوان استادی محقق یاد نموده است. او غیر از ریاض، امان من النیران را در تفسیر، ثمار مجالس و نثار عرایس را به عنوان کشکول افندی نوشت و بر کتب مختلف علامه و مختصر الاصول حاشیه زد.
افندی حافظه قوی و فهمی عجیب داشته و از حضور علمای اصفهان و کتابخانه معظم علامه مجلسی برخوردار بود و از این بساتین گلها چید که ریاض العلمای او گلستانی است از دانشمندان مختلف. ریاض در ده جلد است، 5 جلد آن در شرح علمای عامه و 5 جلد دیگر مخصوص اعلام بزرگ شیعه به رشته تحریر رفته است. حاج میرزا عبد الله چند ماهی از عمر شریفش را در راه زیارت خانه خدا و مسافرت به کشورهای مختلف اسلامی دیگر گذرانید. نوشته اند صاحب ریاض کتاب امل شیخ حر عاملی را حاشیه زد و آن را تصحیح و کامل نبود. و ای کاش این مختصر را فردا توسط استادی نیز هر چند این فقیر بی بضاعت دقت نمود که خالی از اشتباه جلو رود، و چه بسا اشتباه و ایراد به جای شما (دوستان و سروران)، صاحب دیگر تراجم علما را باشد آنهائی که به روضات رفتند و در صف علما چسبیدند، با به کنار محبوبان خویش دویدند، و یا حوران بهشتی به آغوش کشیدند و من و تو را تنها به این دیار غم و بلاء سپرده اند... کجا بودیم و کجا رفتیم!! آری، با جناب میرزا عبد الله افندی صحبت داشتیم که او نیز رفت چه آنکه در سال 1137 در اوائل فتنه افغان دست فاضل هندی را گرفت و به سوی معبود برای همیشه شتافت. درجاتشان عالی است متعالی باد انشاء الله...