[ویکی فقه] میرزا احمدخان مشیرالسلطنه یکی از صاحب منصبان در زمان پادشاهان قاجار ازجمله ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه بود و در زمان محمدعلی شاه به مقام نخست وزیری ایران دست یافت.
"میرزا احمدخان مشیرالسلطنه" فرزند "میرزا محمد" در سال ۱۲۵۹ه.ق. در «آمل» متولد شد. پدرش مامور خدمت در آذربایجان بود و میرزا احمدخان هم در هم آنجا به خدمت دولت در آمد. وی مدارج ترقی خود را در آذربایجان در دستگاه "مظفرالدین میرزا ولیعهد"، طی کرد و به حکومت چند شهر آن خطه هم رسید، چندین بار نیز به نیابت حکومت آذربایجان منصوب شد. در سال۱۲۹۷ه.ق. "مشیرالسلطنه" مامور دفع فتنه "شیخ عبیدالله نقشبند" شد؛ ولی شکست خورد و مغضوب شاه واقع گردید. تا در سال۱۳۰۰ه.ق. مورد عفو "ناصرالدین شاه" قرار گرفت و برای وی سالانه دو هزار تومان مقرری تعیین شد و مامور «ممیزی» املاک «استرآباد» و «گیلان» گردید. سپس مدت کوتاهی نیز به حکومت گیلان منصوب شد. مشیرالسلطنه در زمان سلطنت مظفرالدین شاه چند بار به سمت «وزارت خزانه» برگزیده شد و در دورانی که تصدی این وزارتخانه به عهده او بود، به علت سخت گیری هایی که در انجام وظیفه از خود نشان می داد، مورد بی مهری عده ای از رجال واقع شد و آنها توانستند خاطر شاه را از او مکدر نمایند، به همین سبب در اواخر سال ۱۳۲۳ه.ق. به خراسان تبعید شد. پس از پیروزی انقلاب مشروطه و عزل "عین الدوله"، مشیرالسلطنه مورد عفو قرار گرفت و به تهران بازگشت ولی مصدر خدمتی قرار نگرفت تا این که پس از تاج گذاری محمدعلی شاه، در کابینه "وزیر افخم"، متصدی «وزارت عدلیه» شد.
حوادث قبل از وزارت مشیرالسلطنه
پس از قتل "اتابک" مجلس سخت به انزوا کشیده شد و "صنیع الدوله" از ریاست مجلس کناره گیری کرد و حالت انزوا و گوشه گیری گرفت. عده ای از نمایندگان، طرفدار ریاست "وثوق الدوله" نایب رئیس اول بودند و دسته ای از “میرزا محمودخان احشام السلطنه" حمایت می کردند. سرانجام پس از رای گیری، احشام السلطنه حائز اکثریت آرا شد و به ریاست انتخاب گردید. نمایندگان مجلس طی تلگرافی به محمدعلی شاه، ضمن عرض تسلیت، درخواست نمودند، رئیس الوزرایی انتخاب نماید که شایستگی انجام کارها را داشته باشد. شاه هم درخواست نمود تا بیست نفر از نمایندگان در دربار حضور یابند تا شاه برای انتخاب «رئیس الوزرا» با آنها مشورت کند و شاه با مشورت آنها، میرزا احمدخان مشیرالسلطنه را مامور تشکیل کابینه کرد.
نخست وزیری مشیرالسلطنه
مشیرالسلطنه بعد از این که در کابینه های مختلف حضور داشت. در روز ۱۶شهریور ۱۲۸۶ه.ق. کابینه خود را به مجلس معرفی کرد و خود نیز شخصاً «وزارت داخله» را هم بر عهده گرفت. هنوز چند روزی از زمامداری مشیرالسلطنه نگذشته بود که در مجلس نغمه های جدیدی ساز شد و عده ای از وکلا اظهار داشتند که شاه، با مشروطیت همراه است؛ ولی درباریان و اطرافیان شاه، نه تنها به مشروطه اعتقادی ندارند بلکه شاه را به دشمنی با مجلس تحریک می کنند. محمدعلی شاه به ناچار عده زیادی از درباریان را به مجلس فرستاد و آنها قسم یاد کردند که به مشروطیت وفادارند.
← تجاوز عثمانی به ایران
...
"میرزا احمدخان مشیرالسلطنه" فرزند "میرزا محمد" در سال ۱۲۵۹ه.ق. در «آمل» متولد شد. پدرش مامور خدمت در آذربایجان بود و میرزا احمدخان هم در هم آنجا به خدمت دولت در آمد. وی مدارج ترقی خود را در آذربایجان در دستگاه "مظفرالدین میرزا ولیعهد"، طی کرد و به حکومت چند شهر آن خطه هم رسید، چندین بار نیز به نیابت حکومت آذربایجان منصوب شد. در سال۱۲۹۷ه.ق. "مشیرالسلطنه" مامور دفع فتنه "شیخ عبیدالله نقشبند" شد؛ ولی شکست خورد و مغضوب شاه واقع گردید. تا در سال۱۳۰۰ه.ق. مورد عفو "ناصرالدین شاه" قرار گرفت و برای وی سالانه دو هزار تومان مقرری تعیین شد و مامور «ممیزی» املاک «استرآباد» و «گیلان» گردید. سپس مدت کوتاهی نیز به حکومت گیلان منصوب شد. مشیرالسلطنه در زمان سلطنت مظفرالدین شاه چند بار به سمت «وزارت خزانه» برگزیده شد و در دورانی که تصدی این وزارتخانه به عهده او بود، به علت سخت گیری هایی که در انجام وظیفه از خود نشان می داد، مورد بی مهری عده ای از رجال واقع شد و آنها توانستند خاطر شاه را از او مکدر نمایند، به همین سبب در اواخر سال ۱۳۲۳ه.ق. به خراسان تبعید شد. پس از پیروزی انقلاب مشروطه و عزل "عین الدوله"، مشیرالسلطنه مورد عفو قرار گرفت و به تهران بازگشت ولی مصدر خدمتی قرار نگرفت تا این که پس از تاج گذاری محمدعلی شاه، در کابینه "وزیر افخم"، متصدی «وزارت عدلیه» شد.
حوادث قبل از وزارت مشیرالسلطنه
پس از قتل "اتابک" مجلس سخت به انزوا کشیده شد و "صنیع الدوله" از ریاست مجلس کناره گیری کرد و حالت انزوا و گوشه گیری گرفت. عده ای از نمایندگان، طرفدار ریاست "وثوق الدوله" نایب رئیس اول بودند و دسته ای از “میرزا محمودخان احشام السلطنه" حمایت می کردند. سرانجام پس از رای گیری، احشام السلطنه حائز اکثریت آرا شد و به ریاست انتخاب گردید. نمایندگان مجلس طی تلگرافی به محمدعلی شاه، ضمن عرض تسلیت، درخواست نمودند، رئیس الوزرایی انتخاب نماید که شایستگی انجام کارها را داشته باشد. شاه هم درخواست نمود تا بیست نفر از نمایندگان در دربار حضور یابند تا شاه برای انتخاب «رئیس الوزرا» با آنها مشورت کند و شاه با مشورت آنها، میرزا احمدخان مشیرالسلطنه را مامور تشکیل کابینه کرد.
نخست وزیری مشیرالسلطنه
مشیرالسلطنه بعد از این که در کابینه های مختلف حضور داشت. در روز ۱۶شهریور ۱۲۸۶ه.ق. کابینه خود را به مجلس معرفی کرد و خود نیز شخصاً «وزارت داخله» را هم بر عهده گرفت. هنوز چند روزی از زمامداری مشیرالسلطنه نگذشته بود که در مجلس نغمه های جدیدی ساز شد و عده ای از وکلا اظهار داشتند که شاه، با مشروطیت همراه است؛ ولی درباریان و اطرافیان شاه، نه تنها به مشروطه اعتقادی ندارند بلکه شاه را به دشمنی با مجلس تحریک می کنند. محمدعلی شاه به ناچار عده زیادی از درباریان را به مجلس فرستاد و آنها قسم یاد کردند که به مشروطیت وفادارند.
← تجاوز عثمانی به ایران
...
wikifeqh: میرزا_احمدخان_مشیرالسلطنه