میرزا ابوتراب غفاری کاشانی (کاشان 1279ق- تهران 1307ق)
(میرزا ابوتراب خان غفاری، معروف به ابوتراب نقاش کاشانی) نقاش ایرانی. زمانی که 14ساله بود -در سال 1293ق- از کاشان به تهران سفر کرد تا در دارالفنون تحصیل کند. او موفق شد در مدت 6 سال نقاشی و زبان فرانسه را در این مدرسه فراگیرد. در سال های 1294 و 1295ق چند قطعه از نقاشی های او را محمد حسن خان اعتمادالسلطنه در کتاب مرآت البلدان به چاپ رساند. در محرم 1300 که روزنامه ی شرف برای درج شرح حال و تصویر رجال و معاریف عهد ناصری زیر نظر اعتمادالسلطنه -وزیر انطباعات- بنیاد گذاشته شد، اعتمادالسلطنه با سابقه ی آشنایی که از چهره پردازی و پرتره سازی ابوتراب خان داشت، او را به همکاری دعوت کرد و نگارش صورت ها و امور لیتوگرافی روزنامه را به عهده ی او گذاشت.در همان سال از نخستین شماره ی روزنامه تا شماره ی دوازده، هرماه دو پرتره ی سیاه قلم پرداز با دورنما و منظره برای چاپ در روزنامه آماده می کرد. او توانست در مدت 7 سال تا هنگام مرگ، صورت نقاشی شده ی بسیاری از شخصیت های بزرگ زمان خود را در روزنامه ی شرف انعکاس بدهد.در سن 27سالگی،به دلیلی نامشخص با خوردن تریاک خودکشی کرد.
ابوتراب با درجه ی سرهنگی در اداره ی انطباعات خدمت می کرد.در طول خدمت بار ها مورد عنایت و توجه خاص ناصرالدین شاه قرار گرفت و به دریافت نشان و حمایل سرهنگی، نشان درجه ی سوم شیر و خورشید و خلعت های متعدد و طاقه ی شال و عنوان نقاش باشی نایل آمد. او علاوه بر تصاویر و نقاشی های سیاه قلم در روزنامه ی شرف، آثاری نیز در روزنامه ی وقایع اتفاقیه دارد. همچنین در دومین سفر ناصرالدین شاه به خراسان، بیست و پنج تصویر سیاه قلم کشیده که مناظر راه ها، شهر ها، بنا ها و آستان_قدس_رضوی را نشان می دهد. ابوتراب به درخواست محمد ابراهیم خان مدایح نگار -مؤلف تذکره ی انجمن ناصری- تعداد بسیاری تصاویر سیاه قلم از رجال ایران دارد که مخصوص این تذکره ترسیم شده است.
آثار طراحی میرزا ابوتراب به دو دسته تقسیم می شوند: چهره و منظره. چهره هابه نوبه ی خود شامل دو دسته اند: چهره ی شخصیت ها و سیاستمداران داخلی و چهره ی شخصیت ها و سیاستمداران خارجی. مناظر نیز در دو وجه قابل تفکیکند: فضا های مذهبی و مناظر دیوانی. ابوتراب به هنگام طراحی از چهره ی شخصیت های خارجی که از روی عکس انجام می گرفته، اغلب از امضای لاتین، و برای شخصیت های ایرانی از امضای فارسی استفاده کرده است. او کاملا به فن لیتوگرافی آشنا بوده و از این رو آثاری بسیار دقیق و ظریف از وی به جا مانده است.
میرزا ابوتراب در اغلب شبیه سازی های چهره برای تنوع بخشیدن و فضای طرح، متناسب با موضوع، از نقوش، چین و چروک و یا نقطه پردازی بهره برده است. چهره های او اغلب سه رخ و یا تمام رخندو در اجرا و طراحی آن، متناسب با ژورنالیسم طرح، از ظرافت های خاصی نظیر ر ها ساختن فرم و یا به کاربردن هاشور های بافت دار بهره برده است. اگرچه چهره های او دارای ترکیب بندی ویژه ای نیستند ولی حساسیتش در تنظیم کادر و پیوند دادن طرح با حروف صفحه، از دقت و حساسیت برخوردار است و شکل نوینی از آرایش صفحه را در سده ی سیزدهم معرفی می کند. مناظر او نیز دارای ترکیب بندی متنوع است.
میرزا ابوتراب برادر زاده ی میرزا ابوالحسن خان صنیع الملک غفاری و برادر بزرگ میرزا محمد خان کمال الملک غفاری بوده است.
منابع:
http://yon.ir/5ZoOT
(میرزا ابوتراب خان غفاری، معروف به ابوتراب نقاش کاشانی) نقاش ایرانی. زمانی که 14ساله بود -در سال 1293ق- از کاشان به تهران سفر کرد تا در دارالفنون تحصیل کند. او موفق شد در مدت 6 سال نقاشی و زبان فرانسه را در این مدرسه فراگیرد. در سال های 1294 و 1295ق چند قطعه از نقاشی های او را محمد حسن خان اعتمادالسلطنه در کتاب مرآت البلدان به چاپ رساند. در محرم 1300 که روزنامه ی شرف برای درج شرح حال و تصویر رجال و معاریف عهد ناصری زیر نظر اعتمادالسلطنه -وزیر انطباعات- بنیاد گذاشته شد، اعتمادالسلطنه با سابقه ی آشنایی که از چهره پردازی و پرتره سازی ابوتراب خان داشت، او را به همکاری دعوت کرد و نگارش صورت ها و امور لیتوگرافی روزنامه را به عهده ی او گذاشت.در همان سال از نخستین شماره ی روزنامه تا شماره ی دوازده، هرماه دو پرتره ی سیاه قلم پرداز با دورنما و منظره برای چاپ در روزنامه آماده می کرد. او توانست در مدت 7 سال تا هنگام مرگ، صورت نقاشی شده ی بسیاری از شخصیت های بزرگ زمان خود را در روزنامه ی شرف انعکاس بدهد.در سن 27سالگی،به دلیلی نامشخص با خوردن تریاک خودکشی کرد.
ابوتراب با درجه ی سرهنگی در اداره ی انطباعات خدمت می کرد.در طول خدمت بار ها مورد عنایت و توجه خاص ناصرالدین شاه قرار گرفت و به دریافت نشان و حمایل سرهنگی، نشان درجه ی سوم شیر و خورشید و خلعت های متعدد و طاقه ی شال و عنوان نقاش باشی نایل آمد. او علاوه بر تصاویر و نقاشی های سیاه قلم در روزنامه ی شرف، آثاری نیز در روزنامه ی وقایع اتفاقیه دارد. همچنین در دومین سفر ناصرالدین شاه به خراسان، بیست و پنج تصویر سیاه قلم کشیده که مناظر راه ها، شهر ها، بنا ها و آستان_قدس_رضوی را نشان می دهد. ابوتراب به درخواست محمد ابراهیم خان مدایح نگار -مؤلف تذکره ی انجمن ناصری- تعداد بسیاری تصاویر سیاه قلم از رجال ایران دارد که مخصوص این تذکره ترسیم شده است.
آثار طراحی میرزا ابوتراب به دو دسته تقسیم می شوند: چهره و منظره. چهره هابه نوبه ی خود شامل دو دسته اند: چهره ی شخصیت ها و سیاستمداران داخلی و چهره ی شخصیت ها و سیاستمداران خارجی. مناظر نیز در دو وجه قابل تفکیکند: فضا های مذهبی و مناظر دیوانی. ابوتراب به هنگام طراحی از چهره ی شخصیت های خارجی که از روی عکس انجام می گرفته، اغلب از امضای لاتین، و برای شخصیت های ایرانی از امضای فارسی استفاده کرده است. او کاملا به فن لیتوگرافی آشنا بوده و از این رو آثاری بسیار دقیق و ظریف از وی به جا مانده است.
میرزا ابوتراب در اغلب شبیه سازی های چهره برای تنوع بخشیدن و فضای طرح، متناسب با موضوع، از نقوش، چین و چروک و یا نقطه پردازی بهره برده است. چهره های او اغلب سه رخ و یا تمام رخندو در اجرا و طراحی آن، متناسب با ژورنالیسم طرح، از ظرافت های خاصی نظیر ر ها ساختن فرم و یا به کاربردن هاشور های بافت دار بهره برده است. اگرچه چهره های او دارای ترکیب بندی ویژه ای نیستند ولی حساسیتش در تنظیم کادر و پیوند دادن طرح با حروف صفحه، از دقت و حساسیت برخوردار است و شکل نوینی از آرایش صفحه را در سده ی سیزدهم معرفی می کند. مناظر او نیز دارای ترکیب بندی متنوع است.
میرزا ابوتراب برادر زاده ی میرزا ابوالحسن خان صنیع الملک غفاری و برادر بزرگ میرزا محمد خان کمال الملک غفاری بوده است.
منابع:
http://yon.ir/5ZoOT
wikijoo: میرزا_ابوتراب_غفاری_کاشانی