میراث فرهنگی ناملموس در ایران شامل ۲۴ اثر از آداب و آئین، هنرهای نمایشی، مهارت ها، دانش و فرهنگ ایران است. ایران در سال ۲۰۰۶، به عنوان چهلمین عضو، به کنوانسیون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس پیوست. در ۲۸ آوریل ۲۰۱۰، توافقنامه ای برای تأسیس مرکز مطالعات منطقه ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی تحت نظارت یونسکو، میان دولت ایران و یونسکو امضا شد.
... [مشاهده متن کامل]
آیین باستانی نوروز هشتم مهرماه ۱۳۸۸ به عنوان نخستین اثر ناملموس فرهنگ ایرانی با عضویت هفت کشور و با عنوان یک پروندهٔ مشترک در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو به ثبت رسید. پرونده ای مشترک با درخواست و مدیریت ایران و همکاری کشورهای جمهوری آذربایجان، هند، قرقیزستان، پاکستان، ترکیه و ازبکستان به عنوان میراث فرهنگی ناملموس جهانی ثبت شد. سال ۲۰۱۶ در یازدهمین اجلاس کمیته جهانی میراث فرهنگی ناملموس به میزبانی اتیوپی، نوروز برای بار دوم ثبت گردید، چون پنج کشور افغانستان، عراق، قزاقستان، تاجیکستان و ترکمنستان تمایل داشتند تا این آیین را مشترک با کشورهای همسایه خود در سطحی گسترده تر به عنوان یک آیین باستانی به ثبت جهانی برسانند. پرونده ثبت نوروز بزرگ ترین پرونده میراث ناملموس از نظر تعداد کشورهای عضو است.
افزون بر نوروز، فرهنگ پخت نان لواش، هنر ساختن و نواختن کمانچه و هنر مینیاتور به طور مشترک با دیگر کشورها به ثبت رسیده است و ۴ اثر نیز مرتبط با موسیقی ایرانی است. در پانزدهمین اجلاس مجازی کمیته جهانی میراث فرهنگی ناملموس به میزبانی جامائیکا ایران چهار پرونده مراسم زیارت کلیسای تادئوس به صورت مشترک با ارمنستان، جشن مهرگان به صورت مشترک با تاجیکستان، هنر مینیاتور به صورت مشترک با کشورهای ترکیه، جمهوری آذربایجان و ازبکستان و هنر ساختن و نواختن عود به صورت مشترک با سوریه را ارائه کرد. دو پرونده جشن مهرگان و عود نتوانست اعضای کمیته یونسکو را قانع کند و پیشنهاد این دو پرونده پس از تکمیل، برای بررسی بیشتر به سال های بعد موکول شد. در نوروز ۹۹ نیز دو پرونده مهارت سنتی ساختن و نواختن رباب مشترک با تاجیکستان و ازبکستان و جشن سده با همکاری تاجیکستان به یونسکو ارسال شد.
در هشتمین نشست کمیته میراث ناملموس یونسکو که در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار شد، این کشور پرونده بازی چوگان را با نام چوگان بازی سنتی با اسب در قره باغ ثبت کرد. این موضوع انتقاد ایران را برانگیخت و پس از مدتی یونسکو پذیرفت بدون حذف پرونده آذربایجان، بازی چوگان در ایران را با نام دیگری ثبت کند. در سال ۲۰۱۴ کشور ارمنستان اقدام به ثبت نقش فرهنگی نان لواش شده بود. به جهت تقاضای سایر کشورهای منطقه که فرهنگ پخت نان لواش را به عنوان بخشی از هویت ناملموس خویش تلقی می کنند؛ و به پیشنهاد دبیرخانه یونسکو، ایران به عنوان کشور مورد وثوق و هماهنگ کننده این پرونده چندملیتی همانند نوروز انتخاب شد و درنهایت پرونده فرهنگ پخت نان لواش با مشارکت سایر کشورهای مرتبط به ثبت رسید.
... [مشاهده متن کامل]
آیین باستانی نوروز هشتم مهرماه ۱۳۸۸ به عنوان نخستین اثر ناملموس فرهنگ ایرانی با عضویت هفت کشور و با عنوان یک پروندهٔ مشترک در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو به ثبت رسید. پرونده ای مشترک با درخواست و مدیریت ایران و همکاری کشورهای جمهوری آذربایجان، هند، قرقیزستان، پاکستان، ترکیه و ازبکستان به عنوان میراث فرهنگی ناملموس جهانی ثبت شد. سال ۲۰۱۶ در یازدهمین اجلاس کمیته جهانی میراث فرهنگی ناملموس به میزبانی اتیوپی، نوروز برای بار دوم ثبت گردید، چون پنج کشور افغانستان، عراق، قزاقستان، تاجیکستان و ترکمنستان تمایل داشتند تا این آیین را مشترک با کشورهای همسایه خود در سطحی گسترده تر به عنوان یک آیین باستانی به ثبت جهانی برسانند. پرونده ثبت نوروز بزرگ ترین پرونده میراث ناملموس از نظر تعداد کشورهای عضو است.
افزون بر نوروز، فرهنگ پخت نان لواش، هنر ساختن و نواختن کمانچه و هنر مینیاتور به طور مشترک با دیگر کشورها به ثبت رسیده است و ۴ اثر نیز مرتبط با موسیقی ایرانی است. در پانزدهمین اجلاس مجازی کمیته جهانی میراث فرهنگی ناملموس به میزبانی جامائیکا ایران چهار پرونده مراسم زیارت کلیسای تادئوس به صورت مشترک با ارمنستان، جشن مهرگان به صورت مشترک با تاجیکستان، هنر مینیاتور به صورت مشترک با کشورهای ترکیه، جمهوری آذربایجان و ازبکستان و هنر ساختن و نواختن عود به صورت مشترک با سوریه را ارائه کرد. دو پرونده جشن مهرگان و عود نتوانست اعضای کمیته یونسکو را قانع کند و پیشنهاد این دو پرونده پس از تکمیل، برای بررسی بیشتر به سال های بعد موکول شد. در نوروز ۹۹ نیز دو پرونده مهارت سنتی ساختن و نواختن رباب مشترک با تاجیکستان و ازبکستان و جشن سده با همکاری تاجیکستان به یونسکو ارسال شد.
در هشتمین نشست کمیته میراث ناملموس یونسکو که در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار شد، این کشور پرونده بازی چوگان را با نام چوگان بازی سنتی با اسب در قره باغ ثبت کرد. این موضوع انتقاد ایران را برانگیخت و پس از مدتی یونسکو پذیرفت بدون حذف پرونده آذربایجان، بازی چوگان در ایران را با نام دیگری ثبت کند. در سال ۲۰۱۴ کشور ارمنستان اقدام به ثبت نقش فرهنگی نان لواش شده بود. به جهت تقاضای سایر کشورهای منطقه که فرهنگ پخت نان لواش را به عنوان بخشی از هویت ناملموس خویش تلقی می کنند؛ و به پیشنهاد دبیرخانه یونسکو، ایران به عنوان کشور مورد وثوق و هماهنگ کننده این پرونده چندملیتی همانند نوروز انتخاب شد و درنهایت پرونده فرهنگ پخت نان لواش با مشارکت سایر کشورهای مرتبط به ثبت رسید.
