مِکزیک، هنر و معماری (Mexican art and architecture)
تابلوی مرد حمل کننده گل، اثر دیه گو ریورا
تابلوی مرد حمل کننده گل، اثر دیه گو ریورا
تابلوی مرد حمل کننده گل، اثر دیه گو ریورا
آثار هنری و بناهای ساخته شده در سرزمینی که اکنون کشور مکزیک است. این آثار در تمدن های باستانی منطقه، پیش از فتوحات کورتِس۱، به اوج تکامل رسیده بودند.
دورۀ استعمار. هنرهای بومی همچون پارچه بافی، سفال سازی، و نقره کاری در طول تاریخ مکزیک همواره رونق داشته اند، اما پس از ورود اسپانیایی ها، اقوام بومی با هنرهای اروپایی به ویژه نقاشی و نیز با فنون ساختمان سازی آشنا شدند. نقاشی های بسیاری از اسپانیا به مکزیک آورده شدند و در قرن ۱۷ هنرمندان بومی در نقاشی رنگ روغنی با مضامین دینی، ساخت پیکره های مذهبی از موم، و مجسمه های رنگین چوبی مهارت یافتند. تلفیق وقار، زیبایی و ظرافت هنر بومی اولیه با دستاوردهای هنر اسپانیا، به نقاشی مکزیکی چنان گرمی و غنای رنگی ای بخشیدند که نقاشی اسپانیایی خود تا این زمان از آن بی بهره بود. قریب ۵۰ سال پیش از آن که نقاش اسپانیایی، موریلیو۲ در مقام هنرمندی رنگ پرداز به شهرت برسد، هنرمندان مکزیکی آثارشان را سرشار از رنگمایه های قرمز و آبی می کردند. این نوع کار را گاه باروک مکزیکی۳ نامیده اند تا از باروک رسمی تر اروپایی متمایز شود. بالتازار دِ اچاوۀ مهتر۴ (ح ۱۵۴۸ـ۱۶۲۰) نخستین نقاش بزرگ مکزیک بود. اولین مکتب بومی را در ۱۶۰۹ بنیاد نهاد. از آثار او، تقلّا در باغ۵، نمونه ای است از کاری رنسانسی با ویژگی اسپانیایی. با این حال کارهای آلونسو واسکِس۶ (ح ۱۵۶۵ـ۱۶۰۸) اهمیت بیشتری دارند. با نزدیک شدن به نیمه های قرن ۱۷ نقاشی سیر نزولی یافت و مجسمه سازی و معماری اوج گرفت. سبک غالب در این دو، چوریگراوار۷ نامیده شد که نامش را از خوزه چورّیگرا۸ گرفته بود. این سبک نوعی باروک خیال پردازانه بود؛ اما در کنارش هنر و معماری پلاتِرِسک مکزیکی۹ نیز پیدا شد. قرن ۱۸ شاهد ظهور نقاشان بسیار بود که مهم ترینشان خوزه ایبارّا۱۰ و میگل کابرِرا۱۱ بودند. سپس یک دوره هنر آکادمیک پدید آمد که هیچ اثر برجسته ای به بار نیاورد. این دورۀ تقلیدی با آثار خوزه ماریا وِلاسکو۱۲، نقاشی که منظره هایش دوباره سبکی ملی به وجود آورد، در پایان قرن ۱۹ به اتمام رسید.
استقلال، امپراتوری، انقلاب. در اواخر قرن ۱۹ انتقادات سیاسی به بروز هنری بومی، مردمی و با لحنی گزنده منجر شد. خوزه گوادالوپه پوزادا۱۳ با باسمه های انتقادی اش به شهرت رسید. پس از استقلال، معماری در کل روبه نزول گذاشت، با این حال مهاجران ثروتمند اروپایی برای خود عمارت های زیبا و مجللی ساختند. در نیمۀ دوم قرن ۱۹، در زمان حکومت بداقبالِ (۱۸۶۴ـ۱۸۶۷) امپراتور ماکسیمیلیان۱۴، شکوه معماری امپراتوری دوم فرانسه۱۵ به مکزیک راه پیدا کرد. امپراتور به زیباسازی باغ ها و قلعۀ مشهور چاپولتپک۱۶ اقدام کرد و پس از او پورفیریو دیاس۱۷ آن ها را مجلل تر ساخت. در عهد این دیکتاتور (۱۸۷۶ـ۱۹۱۱) خصلت های فرانسوی، به ویژه در کاخ های خیابان معروف پاسئو د لا رفورما۱۸ در مکزیکوسیتی۱۹، شدت گرفت. تأثیر آر نووو۲۰ در کاخ با صلابت و پرنقش و نگار بلّاس آرتِس۲۱ که به فرمان دیکتاتور ساخته شد، نمایان است. پس از انقلاب ۱۹۱۰، هنرمندان مکزیکی تحت حمایت کامل دولت قرار گرفتند و از این رو بیشتر در راستای آرمان های انقلاب به فعالیت پرداختند. در رأس آنان دیوارنگارانی بودند که از روش های بسیاری برای بیان مضامین سیاسی و اجتماعی بهره بردند. دیه گو ریورا۲۲، خوزه کلمنته اُروسکو۲۳، و داوید آلفارو سیکئیروس۲۴، شاهکارهایی در نقاشی دیواری آفریدند و با احیای مجدد این هنر شهرت جهانی کسب کردند. میگل کووارّوبیاس۲۵ در زمینۀ کاریکاتور و مصورسازی بلندآوازه شد و خِراردو موریلیو۲۶ با نام مستعار دکتر آتل۲۷ در تدریس، نقد هنری، و نقاشی آثاری برجای گذاشت. فرانسیسکو گوتیا۲۸ با نقاشی هایی که از سختی های زندگی دهقانان سرخ پوست کشید، شناخته شد.
دوران معاصر. نقاشان و مجسمه سازان معاصر مکزیک به آفرینش انواع آثار با سبک ها و روش های متنوع ادامه داده اند. خوزه لوئیس کوئواس۲۹، خورخه کامارِنا۳۰، مارتینس دِ اویوس۳۱، فریدا کالو۳۲، انریکه اِچِورّیا۳۳، لئونورا کارینگتون۳۴، فرانسیسکو تولدو۳۵، و رودولفو مورالِس۳۶ از برجسته ترین این هنرمندان اند. از میان نقاشان انتزاع گرا به ویژه از روفینو تامایو۳۷ می توان نام برد. معماری مدرن نیز رونق یافت. کارکردگرایی۳۸، اکسپرسیونیسم۳۹، و دیگر مکتب ها در بسیاری از آثار راه یافتند، آثاری که مؤلفه های سبک مکزیکی را با روش های اروپایی و امریکایی تلفیق کردند. در مرکز صنعتیِ بزرگ مونتِرِی۴۰ نمونه های زیبایی از معماری صنعتی به چشم می خورد. شاید بزرگ ترین دستاورد معماری معاصر مکزیک مجتمع دانشگاهی بزرگ سیوداد۴۱ یا دانشگاه ملی مکزیک۴۲ باشد. مدیریت این طرحِ اشتراکی را کارلوس لاتسو۴۳ برعهده داشت. یکی از ساختمان های اصلی آن، کتابخانۀ مرکزی دانشگاه با نمای کاشیکاری زیبایش، اثر خوان اوگورمان۴۴ است. فلیکس کاندِلا۴۵ از دیگر معماران توانمند مکزیک است که کلیسای نوئسترا سنیورا د لوس میلاگروس۴۶ (بانوی معجزه گر ما) را به شیوۀ اکپرسیونیستی طراحی کرد. نیز ← پیشاکلمبی، هنر
Cortes
Murillo Mexican baroque Baltásar de Echave the elder Agony in the Garden Alonso Vázquez Churrigueresque Jose Churriguera Mexican Plateresque José Ibarra Miguel Cabrera José Maria Velasco José Guadalupe Posada Emperor Maximillian French Second Empire Chapultepec Porfirio Diaz Paseo de la Reforma Mexico City art nouveau Bellas Artes Diego Rivera José Clemente Orozco David Alfaro Siqueiros Miguel Covarrubias Gerardo Murillo Dr. Atl Francisco Gotia José Luis Cuevas Jorge Camarena Martinez de Hoyos Frida Kahlo Enrique Echeverria Leonora Carrington Francisco Toledo Rodolfo Morales Rufino Tamayo functionalism expressionism Monterrey Ciudad National Univ. of Mexico Carlos Lazo Juan O’ Gorman Felix Candela Nuestra Senora de los Milagros
تابلوی مرد حمل کننده گل، اثر دیه گو ریورا
تابلوی مرد حمل کننده گل، اثر دیه گو ریورا
تابلوی مرد حمل کننده گل، اثر دیه گو ریورا
آثار هنری و بناهای ساخته شده در سرزمینی که اکنون کشور مکزیک است. این آثار در تمدن های باستانی منطقه، پیش از فتوحات کورتِس۱، به اوج تکامل رسیده بودند.
دورۀ استعمار. هنرهای بومی همچون پارچه بافی، سفال سازی، و نقره کاری در طول تاریخ مکزیک همواره رونق داشته اند، اما پس از ورود اسپانیایی ها، اقوام بومی با هنرهای اروپایی به ویژه نقاشی و نیز با فنون ساختمان سازی آشنا شدند. نقاشی های بسیاری از اسپانیا به مکزیک آورده شدند و در قرن ۱۷ هنرمندان بومی در نقاشی رنگ روغنی با مضامین دینی، ساخت پیکره های مذهبی از موم، و مجسمه های رنگین چوبی مهارت یافتند. تلفیق وقار، زیبایی و ظرافت هنر بومی اولیه با دستاوردهای هنر اسپانیا، به نقاشی مکزیکی چنان گرمی و غنای رنگی ای بخشیدند که نقاشی اسپانیایی خود تا این زمان از آن بی بهره بود. قریب ۵۰ سال پیش از آن که نقاش اسپانیایی، موریلیو۲ در مقام هنرمندی رنگ پرداز به شهرت برسد، هنرمندان مکزیکی آثارشان را سرشار از رنگمایه های قرمز و آبی می کردند. این نوع کار را گاه باروک مکزیکی۳ نامیده اند تا از باروک رسمی تر اروپایی متمایز شود. بالتازار دِ اچاوۀ مهتر۴ (ح ۱۵۴۸ـ۱۶۲۰) نخستین نقاش بزرگ مکزیک بود. اولین مکتب بومی را در ۱۶۰۹ بنیاد نهاد. از آثار او، تقلّا در باغ۵، نمونه ای است از کاری رنسانسی با ویژگی اسپانیایی. با این حال کارهای آلونسو واسکِس۶ (ح ۱۵۶۵ـ۱۶۰۸) اهمیت بیشتری دارند. با نزدیک شدن به نیمه های قرن ۱۷ نقاشی سیر نزولی یافت و مجسمه سازی و معماری اوج گرفت. سبک غالب در این دو، چوریگراوار۷ نامیده شد که نامش را از خوزه چورّیگرا۸ گرفته بود. این سبک نوعی باروک خیال پردازانه بود؛ اما در کنارش هنر و معماری پلاتِرِسک مکزیکی۹ نیز پیدا شد. قرن ۱۸ شاهد ظهور نقاشان بسیار بود که مهم ترینشان خوزه ایبارّا۱۰ و میگل کابرِرا۱۱ بودند. سپس یک دوره هنر آکادمیک پدید آمد که هیچ اثر برجسته ای به بار نیاورد. این دورۀ تقلیدی با آثار خوزه ماریا وِلاسکو۱۲، نقاشی که منظره هایش دوباره سبکی ملی به وجود آورد، در پایان قرن ۱۹ به اتمام رسید.
استقلال، امپراتوری، انقلاب. در اواخر قرن ۱۹ انتقادات سیاسی به بروز هنری بومی، مردمی و با لحنی گزنده منجر شد. خوزه گوادالوپه پوزادا۱۳ با باسمه های انتقادی اش به شهرت رسید. پس از استقلال، معماری در کل روبه نزول گذاشت، با این حال مهاجران ثروتمند اروپایی برای خود عمارت های زیبا و مجللی ساختند. در نیمۀ دوم قرن ۱۹، در زمان حکومت بداقبالِ (۱۸۶۴ـ۱۸۶۷) امپراتور ماکسیمیلیان۱۴، شکوه معماری امپراتوری دوم فرانسه۱۵ به مکزیک راه پیدا کرد. امپراتور به زیباسازی باغ ها و قلعۀ مشهور چاپولتپک۱۶ اقدام کرد و پس از او پورفیریو دیاس۱۷ آن ها را مجلل تر ساخت. در عهد این دیکتاتور (۱۸۷۶ـ۱۹۱۱) خصلت های فرانسوی، به ویژه در کاخ های خیابان معروف پاسئو د لا رفورما۱۸ در مکزیکوسیتی۱۹، شدت گرفت. تأثیر آر نووو۲۰ در کاخ با صلابت و پرنقش و نگار بلّاس آرتِس۲۱ که به فرمان دیکتاتور ساخته شد، نمایان است. پس از انقلاب ۱۹۱۰، هنرمندان مکزیکی تحت حمایت کامل دولت قرار گرفتند و از این رو بیشتر در راستای آرمان های انقلاب به فعالیت پرداختند. در رأس آنان دیوارنگارانی بودند که از روش های بسیاری برای بیان مضامین سیاسی و اجتماعی بهره بردند. دیه گو ریورا۲۲، خوزه کلمنته اُروسکو۲۳، و داوید آلفارو سیکئیروس۲۴، شاهکارهایی در نقاشی دیواری آفریدند و با احیای مجدد این هنر شهرت جهانی کسب کردند. میگل کووارّوبیاس۲۵ در زمینۀ کاریکاتور و مصورسازی بلندآوازه شد و خِراردو موریلیو۲۶ با نام مستعار دکتر آتل۲۷ در تدریس، نقد هنری، و نقاشی آثاری برجای گذاشت. فرانسیسکو گوتیا۲۸ با نقاشی هایی که از سختی های زندگی دهقانان سرخ پوست کشید، شناخته شد.
دوران معاصر. نقاشان و مجسمه سازان معاصر مکزیک به آفرینش انواع آثار با سبک ها و روش های متنوع ادامه داده اند. خوزه لوئیس کوئواس۲۹، خورخه کامارِنا۳۰، مارتینس دِ اویوس۳۱، فریدا کالو۳۲، انریکه اِچِورّیا۳۳، لئونورا کارینگتون۳۴، فرانسیسکو تولدو۳۵، و رودولفو مورالِس۳۶ از برجسته ترین این هنرمندان اند. از میان نقاشان انتزاع گرا به ویژه از روفینو تامایو۳۷ می توان نام برد. معماری مدرن نیز رونق یافت. کارکردگرایی۳۸، اکسپرسیونیسم۳۹، و دیگر مکتب ها در بسیاری از آثار راه یافتند، آثاری که مؤلفه های سبک مکزیکی را با روش های اروپایی و امریکایی تلفیق کردند. در مرکز صنعتیِ بزرگ مونتِرِی۴۰ نمونه های زیبایی از معماری صنعتی به چشم می خورد. شاید بزرگ ترین دستاورد معماری معاصر مکزیک مجتمع دانشگاهی بزرگ سیوداد۴۱ یا دانشگاه ملی مکزیک۴۲ باشد. مدیریت این طرحِ اشتراکی را کارلوس لاتسو۴۳ برعهده داشت. یکی از ساختمان های اصلی آن، کتابخانۀ مرکزی دانشگاه با نمای کاشیکاری زیبایش، اثر خوان اوگورمان۴۴ است. فلیکس کاندِلا۴۵ از دیگر معماران توانمند مکزیک است که کلیسای نوئسترا سنیورا د لوس میلاگروس۴۶ (بانوی معجزه گر ما) را به شیوۀ اکپرسیونیستی طراحی کرد. نیز ← پیشاکلمبی، هنر
Cortes
Murillo Mexican baroque Baltásar de Echave the elder Agony in the Garden Alonso Vázquez Churrigueresque Jose Churriguera Mexican Plateresque José Ibarra Miguel Cabrera José Maria Velasco José Guadalupe Posada Emperor Maximillian French Second Empire Chapultepec Porfirio Diaz Paseo de la Reforma Mexico City art nouveau Bellas Artes Diego Rivera José Clemente Orozco David Alfaro Siqueiros Miguel Covarrubias Gerardo Murillo Dr. Atl Francisco Gotia José Luis Cuevas Jorge Camarena Martinez de Hoyos Frida Kahlo Enrique Echeverria Leonora Carrington Francisco Toledo Rodolfo Morales Rufino Tamayo functionalism expressionism Monterrey Ciudad National Univ. of Mexico Carlos Lazo Juan O’ Gorman Felix Candela Nuestra Senora de los Milagros
wikijoo: مکزیک،_هنر_و_معماری