مژکچه

مُژَکچه ( به انگلیسی: Seta ) در زیست شناسی هر یک از ساختارهای مختلف مویچه مانند و موی مانند موجودات زنده است.
مژکچه های کرم حلقوی مویچه های سفتی است که روی بدن وجود دارد. آنها برای نمونه به کرم های خاکی کمک می کنند تا به سطح متصل شوند و از حرکت به عقب در هنگام حرکات لوله گوارشی جلوگیری کنند. این موها کشیدن کرم را مستقیم از زمین دشوار می کنند. مژکچه ها در چندپرزچه ها ( Oligochaeta ) ( گروهی شامل کرم های خاکی ) تا حد زیادی از کیتین تشکیل شده است. [ ۱] آنها براساس اندامی که به آن متصل شده اند طبقه بندی می شوند. مانند مژکچه شکمی یا مژکچه پشتی. [ ۲]
سخت پوستان دارای مژکچه های مکانیکی و شیمی حِسی هستند. [ ۳] مژکچه ها به ویژه در قسمت های دهان سخت پوستان وجود دارد و همچنین می تواند در اندام های نظافت یافت شود. در بعضی موارد مژکچه ها به فلس مانند ساختارها تغییر می یابند. [ ۴] مژکچه روی پاهای کریل و سایر سخت پوستان کوچک به آنها کمک می کند تا فیتوپلانکتون ها را جمع کنند، آنها را گرفته و اجازه می دهد تا آنها را بخورند.
مژکچه ها در پوش حشرات تک یاخته ای است، به این معنی که هر یک از آنها از یک سلول روپوست که «مولد مویچه» ( Trichogen ) نام دارد تشکیل شده است. در ابتدا توخالی هستند و در اکثر اشکال بعد از سفت شدن توخالی باقی می مانند. آنها از طریق یک سلول ثانویه یا جانبی از نوعی به نام تورموژن ( Tormogen ) رشد می کنند که مولد غشای انعطاف پذیر ویژه ای است که پایه مژکچه را به پوش اطراف متصل می کند. تا حدودی به شکل و عملکرد آنها اسامی مختلفی نامیده می شوند مانند، موها، ماکروتریشیا، پرزچه یا فلس. غشای مژکچه کوتیکولی نشده است و حرکت امکان پذیر است. بعضی از حشرات، مانند لارو اگار کوچک از مژکچه ها به عنوان مکانیسم دفاعی استفاده می کنند، زیرا در تماس با پوست می توانند باعث تاول شوند. [ ۵]
در سال ۲۰۱۷، توصیف گونه جدیدی از پایه دهان دوّمیان منتشر شد. به نظر می رسد این جانور در منافذ کنار بدن خود دارای مژکچه می باشد.
بالشتک های پای گِکو زائده های کوچک مو مانند است که در توانایی چسبیدن جانور به سطوح عمودی نقش دارد. مژکچه های مقیاس میکرومتر به شاخه های مقیاس نانومتر موسوم به اسپاتول ( شاخک ) تبدیل می شوند. [ ۶]
• مژکچه گِکو: طبق گفته کلار اوتومن ( Kellar Autumn ) «دو پای جلوی گکوی توکای می تواند ۲۰/۱ نیوتون نیرو را به موازات سطح با ۲۲۷ در میلی مترمربع مساحت بالشتک تحمل نماید ( Irschick et al. ۱۹۹۶ ) . پای گِکو تقریباً ۳۶۰۰ تتراد مژکچه در هر میلی مترمربع، یا ۱۴٬۴۰۰ مژکچه در هر میلی متر مربع رشد می دهد ( Schleich and Kastle 1986; pers. obs. ) ، در نتیجه یک مجموعه باید یک نیروی متوسط ۶/۲ pN و تنش برش متوسط ۰/۰۹۰ نیوتون میلی متر۱ - ایجاد کند ( ۰٫۹ اتمسفر ) . با این وجود، مژکچه های منفرد در شرایط مختلف آزمایشی، بسیار کمتر چسبناک بوده و بسیار چسبناک تر از اندازه گیری کل جانوران هستند، این بدان معنی است که اتصال و جدا شدن در مژکچه های گِکوها به صورت مکانیکی کنترل می شوند ( Autumn و همکاران. ۲۰۰۰ ) . »[ ۷]