تک ریل[ ۳] یا مونوریل ( به انگلیسی: monorail ) گونه ای راه آهن است که در آن مسیر از یک خط آهن یا یک تیر تشکیل شده است. از عبارت «تک ریل» همچنین برای اشاره به خود مسیر یا خط آهن یا قطاری که بر روی این مسیر حرکت می کند نیز استفاده می شود. این اصطلاح از پیوستن دو واژه «مونو» ( به معنای یک ) و «ریل» ( به معنای خط آهن ) به همدیگر ساخته شده است. [ ۴]
به زبان عامیانه، اصطلاح «تک ریل» برای توصیف هر نوع قطاری که در ارتفاع حرکت کند گفته می شود، و به صورت دقیق تر عبارت «تک ریل» بیشتر به سبک مسیر اشاره دارد.
نخستین ثبت اختراع برای وسیلهٔ نقلیه ای که برای حرکت روی یک خط آهن طراحی شده باشد در انگلستان و در ۲۲ نوامبر سال ۱۸۲۱ بود. مخترع آن فردی به نام هنری رابینسون پالمر بود. در سال ۱۸۲۴ یک خط برای آن در منطقهٔ دپت فورد داکی یارد در لندن ساخته شد و در سال ۱۸۲۵ خط دیگری در منطقهٔ چِزِنْت واقع در ایالت هرت فوردشر انگلستان تأسیس شد که بعدها راه آهن چِزِنْت نامیده شد. یک خط کوتاه هم برای حمل آجر از کوری نزدیک چزنت به سمت رودخانهٔ لی ساخته شد. این تک ریل که از یک اسب به عنوان پیشرانه استفاده می کرد، نخستین خط تک ریل بود که مسافر جابه جا می کرد.
تک ریل ها در جابجایی مسافر در فرودگاه ها و قطارهای شهری ظرفیت متوسط، کاربردهایی پیدا کرده اند. برای تمایز تک ریل از حالت های دیگر ترابری، انجمن تک ریل آن را به این صورت تعریف کرده است: "یک خط آهن منفرد که به عنوان یک مسیر برای وسایل نقلیه مسافری یا باری خدمت می کند. در بیشتر موارد خط آهن در ارتفاع قرار دارد، اما تک ریل ها همچنین می توانند همسطح، زیر سطح یا در تونل های قطارشهری کار کنند. وسایل نقلیه یا به صورت معلق هستند یا به صورت زین اسبی بر روی مسیر سوار می شوند. تک ریل ها عریض تر از مسیر راهنمای خود هستند. "[ ۵]
تک ریل ها معمولاً در ارتفاع ( نسبت به جاده معمولی خودروها ) کار می کنند و همین امر گاهی باعث اشتباه گرفتن آنها با دیگر سامانه های خط آهنی می شود. ظاهر واگن تک ریل ها معمولاً شبیه به واگن قطار سبک شهری است، و می تواند با راننده یا بدون راننده باشد. این واگن ها می توانند صلب و یکپارچه بوده یا از چندین واحد متصل به هم تشکیل شده باشند. مانند دیگر قطارهای شهری پیشرفته، تک ریل ها را نیز می توان با موتورهای القایی خطی به حرکت درآورد و مانند قطارهای متداول، واگن ها را می توان بر روی هزارچرخ هایی نصب کرد تا تأثیر پیچ های مسیر کاهش داده شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبه زبان عامیانه، اصطلاح «تک ریل» برای توصیف هر نوع قطاری که در ارتفاع حرکت کند گفته می شود، و به صورت دقیق تر عبارت «تک ریل» بیشتر به سبک مسیر اشاره دارد.
نخستین ثبت اختراع برای وسیلهٔ نقلیه ای که برای حرکت روی یک خط آهن طراحی شده باشد در انگلستان و در ۲۲ نوامبر سال ۱۸۲۱ بود. مخترع آن فردی به نام هنری رابینسون پالمر بود. در سال ۱۸۲۴ یک خط برای آن در منطقهٔ دپت فورد داکی یارد در لندن ساخته شد و در سال ۱۸۲۵ خط دیگری در منطقهٔ چِزِنْت واقع در ایالت هرت فوردشر انگلستان تأسیس شد که بعدها راه آهن چِزِنْت نامیده شد. یک خط کوتاه هم برای حمل آجر از کوری نزدیک چزنت به سمت رودخانهٔ لی ساخته شد. این تک ریل که از یک اسب به عنوان پیشرانه استفاده می کرد، نخستین خط تک ریل بود که مسافر جابه جا می کرد.
تک ریل ها در جابجایی مسافر در فرودگاه ها و قطارهای شهری ظرفیت متوسط، کاربردهایی پیدا کرده اند. برای تمایز تک ریل از حالت های دیگر ترابری، انجمن تک ریل آن را به این صورت تعریف کرده است: "یک خط آهن منفرد که به عنوان یک مسیر برای وسایل نقلیه مسافری یا باری خدمت می کند. در بیشتر موارد خط آهن در ارتفاع قرار دارد، اما تک ریل ها همچنین می توانند همسطح، زیر سطح یا در تونل های قطارشهری کار کنند. وسایل نقلیه یا به صورت معلق هستند یا به صورت زین اسبی بر روی مسیر سوار می شوند. تک ریل ها عریض تر از مسیر راهنمای خود هستند. "[ ۵]
تک ریل ها معمولاً در ارتفاع ( نسبت به جاده معمولی خودروها ) کار می کنند و همین امر گاهی باعث اشتباه گرفتن آنها با دیگر سامانه های خط آهنی می شود. ظاهر واگن تک ریل ها معمولاً شبیه به واگن قطار سبک شهری است، و می تواند با راننده یا بدون راننده باشد. این واگن ها می توانند صلب و یکپارچه بوده یا از چندین واحد متصل به هم تشکیل شده باشند. مانند دیگر قطارهای شهری پیشرفته، تک ریل ها را نیز می توان با موتورهای القایی خطی به حرکت درآورد و مانند قطارهای متداول، واگن ها را می توان بر روی هزارچرخ هایی نصب کرد تا تأثیر پیچ های مسیر کاهش داده شود.
wiki: مونوریل