مونْتِسْکیو، شارْل لوئی (۱۶۸۹ـ۱۷۵۵)(Montesquieu, Charles Louis)
مونْتِسْکیو، شارْل لوئی
فیلسوف سیاسی، تاریخ نگار و حقوق دان فرانسوی. در قصر بِرِد نزدیک بوردو، در خانواده ای اشرافی به دنیا آمد و طبق سنت خانوادگی در رشتۀ حقوق به تحصیل پرداخت. در ۱۷۱۶ وارث ثروت عمویش شد و به مناصب قضایی مهمی دست یافت. مونتسکیو از ستایش گران انقلاب ۱۶۸۸ انگلستان و اندیشه های جان لاک دربارۀ آزادی، تساهل و حکومت مشروطه بود، اما آن ها را در جهت تحکیم امتیازات کهن اشرافی در مقابل استبداد پادشاهان فرانسه تفسیر می کرد. در ۱۷۲۱ نامه های پارسی را منتشر کرد که هجو نهادهای موجود فرانسه بود. در ۱۷۲۶ به پاریس رفت و در ۱۷۲۸ به عضویت آکادمی فرانسه درآمد و اندکی بعد به مدت چهار سال در اروپا سفر کرد و سپس به قصر خود در بِرِد بازگشت. در ۱۷۳۴ ملاحظاتی دربارۀ علل عظمت و انحطاط رومیان را نوشت و قوت فضیلت مدنی جمهوری را در مقابل ضعف اجتناب ناپذیر استبداد و استیلای نظامی قرار داد. این کتاب نیز همانند نامه های پارسی با اقبال گسترده در فرانسه و اروپا روبه رو شد و یکی از نخستین آثار مهم در فلسفۀ تاریخ به حساب آمد. اما شاهکار او روح القوانین (۱۷۴۸) است که مطالعه ای تطبیقی میان سه شیوۀ حکومت جمهوری، پادشاهی و استبدادی است. مفهوم کانونی این اثر قانون است. مونتسکیو می کوشد دو مفهوم متمایز از قانون (یکی به معنای فرمانی مقرر شده به دست مقام و مرجعی صالح، و دیگری به معنای رابطه ای علّی و ضروری، مستقل از ارادۀ انسانی) را سازگار کند. با تعریف قانون به مثابۀ رابطه ای ضروری که از طبیعت چیزها به دست می آید، میان دو مفهوم فوق عملکردی مشترک را که همان حفظ کردن است، کشف می کند و درباب ارتباطات آن ها، یا به عبارت دیگر «روح» آن ها، پژوهش می کند. در حقیقت، هدف مونتسکیو بررسی «قانونِ قوانین» یا منطق نهادهای مختلف است. این رویکرد بدیع، نشانۀ گرایش علمی مونتسکیوست. او می کوشد با مطالعۀ گستردۀ نهادها و آداب و رسوم گوناگون، نظمی فهم پذیر را کشف کند. به عقیدۀ او، راه حل های متعددی برای مسائل حکومت و آزادی وجود دارد که به اصول هدایت کنندۀ جوامع مختلف وابسته اند. مونتسکیو نظام قانونی کشورهای مختلف را تابع شرایط خارجی نظیر جغرافیا و تجارت می داند و از همین رو دورکیماو را از پدران جامعه شناسی جدید به شمار می آورد. به عقیدۀ مونتسکیو، کشوری آزاد است که در آن قدرت بتواند قدرت را مهار کند؛ تفاوت های اجتماعی و تمایزهای طبقاتی و مراتبی، شرط اعتدال و تعادل قدرت اند. نظرات او دربارۀ ضرورت تفکیک قوای حکومتی (مقننه، مجریه، قضائیه) برای تضمین آزادی فردی، الهام بخش تدوین کنندگان قانون اساسی ایالات متحد امریکا بود.
مونْتِسْکیو، شارْل لوئی
فیلسوف سیاسی، تاریخ نگار و حقوق دان فرانسوی. در قصر بِرِد نزدیک بوردو، در خانواده ای اشرافی به دنیا آمد و طبق سنت خانوادگی در رشتۀ حقوق به تحصیل پرداخت. در ۱۷۱۶ وارث ثروت عمویش شد و به مناصب قضایی مهمی دست یافت. مونتسکیو از ستایش گران انقلاب ۱۶۸۸ انگلستان و اندیشه های جان لاک دربارۀ آزادی، تساهل و حکومت مشروطه بود، اما آن ها را در جهت تحکیم امتیازات کهن اشرافی در مقابل استبداد پادشاهان فرانسه تفسیر می کرد. در ۱۷۲۱ نامه های پارسی را منتشر کرد که هجو نهادهای موجود فرانسه بود. در ۱۷۲۶ به پاریس رفت و در ۱۷۲۸ به عضویت آکادمی فرانسه درآمد و اندکی بعد به مدت چهار سال در اروپا سفر کرد و سپس به قصر خود در بِرِد بازگشت. در ۱۷۳۴ ملاحظاتی دربارۀ علل عظمت و انحطاط رومیان را نوشت و قوت فضیلت مدنی جمهوری را در مقابل ضعف اجتناب ناپذیر استبداد و استیلای نظامی قرار داد. این کتاب نیز همانند نامه های پارسی با اقبال گسترده در فرانسه و اروپا روبه رو شد و یکی از نخستین آثار مهم در فلسفۀ تاریخ به حساب آمد. اما شاهکار او روح القوانین (۱۷۴۸) است که مطالعه ای تطبیقی میان سه شیوۀ حکومت جمهوری، پادشاهی و استبدادی است. مفهوم کانونی این اثر قانون است. مونتسکیو می کوشد دو مفهوم متمایز از قانون (یکی به معنای فرمانی مقرر شده به دست مقام و مرجعی صالح، و دیگری به معنای رابطه ای علّی و ضروری، مستقل از ارادۀ انسانی) را سازگار کند. با تعریف قانون به مثابۀ رابطه ای ضروری که از طبیعت چیزها به دست می آید، میان دو مفهوم فوق عملکردی مشترک را که همان حفظ کردن است، کشف می کند و درباب ارتباطات آن ها، یا به عبارت دیگر «روح» آن ها، پژوهش می کند. در حقیقت، هدف مونتسکیو بررسی «قانونِ قوانین» یا منطق نهادهای مختلف است. این رویکرد بدیع، نشانۀ گرایش علمی مونتسکیوست. او می کوشد با مطالعۀ گستردۀ نهادها و آداب و رسوم گوناگون، نظمی فهم پذیر را کشف کند. به عقیدۀ او، راه حل های متعددی برای مسائل حکومت و آزادی وجود دارد که به اصول هدایت کنندۀ جوامع مختلف وابسته اند. مونتسکیو نظام قانونی کشورهای مختلف را تابع شرایط خارجی نظیر جغرافیا و تجارت می داند و از همین رو دورکیماو را از پدران جامعه شناسی جدید به شمار می آورد. به عقیدۀ مونتسکیو، کشوری آزاد است که در آن قدرت بتواند قدرت را مهار کند؛ تفاوت های اجتماعی و تمایزهای طبقاتی و مراتبی، شرط اعتدال و تعادل قدرت اند. نظرات او دربارۀ ضرورت تفکیک قوای حکومتی (مقننه، مجریه، قضائیه) برای تضمین آزادی فردی، الهام بخش تدوین کنندگان قانون اساسی ایالات متحد امریکا بود.
wikijoo: مونتسکیو،_شارل_لویی_(۱۶۸۹ـ۱۷۵۵)