موسیقی یونان (Greek music)
موسیقی نخستین تمدن یونان باستان، که فقط نمونه هایی انگشت شمار از آن باقی مانده است. با این حال موسیقی برای یونانیان باستان بسیار اهمیت داشت، و تمام فیلسوفان بزرگ یونان، نظریه هایی دربارۀ خاستگاه، ماهیت و کارکرد موسیقی ارائه کرده اند. ظاهراً این موسیقی عمدتاً مونوفون بوده، یعنی فقط از یک خط ملودی بدون همراهی تشکیل می شده است. ملودی ها و ریتم های موسیقی آوازی با ریتم ها و تکیه های گفتاریِ متن ارتباط داشتند؛ موسیقیِ سازی نیز احتمالاً همین رابطه را با حرکت های رقص داشته است. اوج فعالیت موسیقایی یونان در دوران کلاسیک (۴۵۰ـ۳۲۵ق ) بود که جشنواره های سالانه و مسابقه های گوناگونی در زمینۀ موسیقیِ سازی و آوازی برگزار شد. سازهای اصلی این موسیقی عبارت اند از دو شکل از لیرا به نام های لیرا و کیتارا و یک اُبوآی دوتایی به نام آئولوس. همۀ این ها برای تکنوازی یا همراهی آواز و دکلمه به کار می رفتند. سازهای زهی در مراسم مذهبی مربوط به آیین پرستش آپولون کاربرد می یافتند، و سازهای بادی به آیین پرستش دیونوسوس و نمایش مربوط می شدند. فیلسوفان یونان باستان برای موسیقی خاستگاهی الهی و اهمیت دینی پایداری قائل بودند. به باور آنان موسیقی در جهان خُرد، نمایانگر نظم و هماهنگی عالم هستی بود و با بررسی ویژگی های آکوستیکی فاصله های موسیقی می شد شناخت بهتری از جهان پیدا کرد. این باور هم وجود داشت که موسیقی روی عواطف و رفتارهای انسانی اِعمال قدرت می کند و در هر یک از مُدهای گوناگون خود که نوشته شده باشد، واکنش هایی قابل پیش بینی در پی خواهد داشت. موسیقی یونان امروز نیز سنتی غنی از موسیقی مردمی دارد و در این اواخر موسیقی هنری نیز به آن اضافه شده است. این سنت ها ترکیبی از تأثیرات شرق و غرب اند. بیشتر موسیقی مردمی یونان مونوفون است و برمبنای مدهای بیزانسی یا یونان باستان ساخته شده است. در نیمۀ نخست قرن ۲۰، سبک های مردمی معروف به آمانِدهِس و رِبِتیکا، آمیزه ای از سنت های یونانی و بیزانسی و تأثیرات شرقی پدید آوردند که محبوبیت گسترده ای به همراه داشت. این سبک ها در دهۀ ۱۹۷۰ احیا شدند. بسیاری از خصوصیت های رِبِتیکا در موسیقی مدرن بوئوزوئوکی (نوعی ساز زهی یونانی) یافت می شود. در زمینۀ موسیقی هنری، بیشتر آهنگ سازان نخستین یونان (اواخر قرن ۱۹ تا اوایل قرن ۲۰) به سبک آهنگ سازان اروپایی آهنگ می ساختند، اما در دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ چند آهنگ ساز موسیقی کلاسیک یونان نیز به شهرت رسیدند که برجسته ترین آنان یانیس زِناکیس بود.
موسیقی نخستین تمدن یونان باستان، که فقط نمونه هایی انگشت شمار از آن باقی مانده است. با این حال موسیقی برای یونانیان باستان بسیار اهمیت داشت، و تمام فیلسوفان بزرگ یونان، نظریه هایی دربارۀ خاستگاه، ماهیت و کارکرد موسیقی ارائه کرده اند. ظاهراً این موسیقی عمدتاً مونوفون بوده، یعنی فقط از یک خط ملودی بدون همراهی تشکیل می شده است. ملودی ها و ریتم های موسیقی آوازی با ریتم ها و تکیه های گفتاریِ متن ارتباط داشتند؛ موسیقیِ سازی نیز احتمالاً همین رابطه را با حرکت های رقص داشته است. اوج فعالیت موسیقایی یونان در دوران کلاسیک (۴۵۰ـ۳۲۵ق ) بود که جشنواره های سالانه و مسابقه های گوناگونی در زمینۀ موسیقیِ سازی و آوازی برگزار شد. سازهای اصلی این موسیقی عبارت اند از دو شکل از لیرا به نام های لیرا و کیتارا و یک اُبوآی دوتایی به نام آئولوس. همۀ این ها برای تکنوازی یا همراهی آواز و دکلمه به کار می رفتند. سازهای زهی در مراسم مذهبی مربوط به آیین پرستش آپولون کاربرد می یافتند، و سازهای بادی به آیین پرستش دیونوسوس و نمایش مربوط می شدند. فیلسوفان یونان باستان برای موسیقی خاستگاهی الهی و اهمیت دینی پایداری قائل بودند. به باور آنان موسیقی در جهان خُرد، نمایانگر نظم و هماهنگی عالم هستی بود و با بررسی ویژگی های آکوستیکی فاصله های موسیقی می شد شناخت بهتری از جهان پیدا کرد. این باور هم وجود داشت که موسیقی روی عواطف و رفتارهای انسانی اِعمال قدرت می کند و در هر یک از مُدهای گوناگون خود که نوشته شده باشد، واکنش هایی قابل پیش بینی در پی خواهد داشت. موسیقی یونان امروز نیز سنتی غنی از موسیقی مردمی دارد و در این اواخر موسیقی هنری نیز به آن اضافه شده است. این سنت ها ترکیبی از تأثیرات شرق و غرب اند. بیشتر موسیقی مردمی یونان مونوفون است و برمبنای مدهای بیزانسی یا یونان باستان ساخته شده است. در نیمۀ نخست قرن ۲۰، سبک های مردمی معروف به آمانِدهِس و رِبِتیکا، آمیزه ای از سنت های یونانی و بیزانسی و تأثیرات شرقی پدید آوردند که محبوبیت گسترده ای به همراه داشت. این سبک ها در دهۀ ۱۹۷۰ احیا شدند. بسیاری از خصوصیت های رِبِتیکا در موسیقی مدرن بوئوزوئوکی (نوعی ساز زهی یونانی) یافت می شود. در زمینۀ موسیقی هنری، بیشتر آهنگ سازان نخستین یونان (اواخر قرن ۱۹ تا اوایل قرن ۲۰) به سبک آهنگ سازان اروپایی آهنگ می ساختند، اما در دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ چند آهنگ ساز موسیقی کلاسیک یونان نیز به شهرت رسیدند که برجسته ترین آنان یانیس زِناکیس بود.
wikijoo: موسیقی_یونان