موسیقی سنتی ایرانی

همچنین «ردیف های موسیقی اصیل» به عنوان نخستین پروندهٔ مستقل ایران در فهرست میراث ناملموس جهانی در مهرماه ۱۳۸۸ ثبت شد.
از مهم ترین مُهرنگاره های خُنیا ( :موسیقی ) در جهان؛ باید از آنچه که در «تپه چغامیش» شوش برجای مانده، یاد کرد که در سال های ۱۹۶۱–۱۹۶۶ میلادی، یافت شده است. این مهرنگاره ۳۴۰۰ ساله؛ سیمایی از بزم رامشگران را نشان می دهد. در این بزم باستانی، دسته ای خُنیاگر ( :نوازنده ) دیده می شوند که هر کدام، به نواختن سازی سرگرم هستند. چگونگی نواختن و نشستن این رامشگران، نشان می دهد که آنها، نخستین دسته خُنیاگران ( :ارکستر ) جهان هستند. در این گروه رامشگران، می بینیم که نوازنده ای «چنگ» و دیگری «شیپور» و آن دیگر «تنبک» می نوازد. چهارمین رامشگر در این میان، خواننده ای است که «آواز» می خواند. همچنین در این بزم کهن، آزاده ای را می بینیم که بر فرشی نشسته و از او پذیرایی می شود. ما همانند این خنیاگران را در ایلام و در سده ۲۷ پیش از میلاد و از زمان پادشاهی «پوزوز این شوشیناک» در شوش می شناسیم. از همین گاه، مُهر و نشانه هایی در دست است که نشان می دهند، خنیاگران بسیاری در ایران می زیستند. در این هنگام، نواختن چنگ بسیار گسترش داشته است و این ساز از ساخته های ایرانیان است. ما، نگاره ای را در دست داریم و می دانیم که در پادشاهی «شوکال ماه هو» و از سده ۱۷ پیش از میلاد در ایران، تار نواخته می شد. با یافتن یک کنده کاری در ایلام بازهم آگاهی داریم که خنیاگران ایرانی؛ دَف را همراه چنگ می نواختند. در این کنده کاری همچنین دیده می شود که از میان ۱۱ تن خنیاگر؛ ۸ تن چنگ، ۲ تن نی و یک تن دهل می نوازند. ۱۵ زن خواننده، در میان رامشگران دیده می شوند که در حال کف زدن هستند. باید افزود که از این نمونه ها در سراسر ایران بسیار دیده شده است. ما به یاری باستان شناسی از لرستان مانند ایلام آگاهی داریم که در این بخش از ایران هم از سده ۹ پیش از میلاد، تار نواخته می شده است. در بخش های دیگری از ایران و از سال ۵۵۹ پیش از میلاد، سفالهایی در تپه سیلک کاشان و مرودشت پیدا شده که سیمایی از پایکوبی و دست افشانی بر آن ها نگارگری شده است.