در دوران ساسانیان موسیقی رونق فراوان پیدا کرد. در این دوران رامشگران و خنیاگران ( موسیقی دانان ) در بارگاه شاهان ساسانی مقام بالایی داشتند و گاهی رابط بین مردم و دربار می شدند. برخی از مشهورترین موسیقی دانان ایران باستان از جمله باربد و نکیسا نیز در همین دوران به شکوفایی رسیدند.
... [مشاهده متن کامل]
سلسله هایی که پیش از ساسانیان در ایران حکومت می کردند و از آن ها تاریخ مستند موجود است شامل پیشدادیان، کیانیان، مادها، هخامنشیان، سلوکیان ( اسکندر و جانشینان یونانی او ) و اشکانیان می شدند. در سه مورد اول، سندی دقیق در مورد وضعیت موسیقی در آن دوره ها وجود ندارد، اما چنین بر می آید که در زمان مادها موسیقی دانان جایگاه والایی داشتند. در دورهٔ هخامنشیان نیز انواع موسیقی ( بزمی، رزمی و مذهبی ) رایج بوده اما مدارک کتبی در این باره محدود است. در دورهٔ سلوکیان، فرهنگ و دانش موسیقایی یونانیان در ایران رواج داده شد و منجر به پیوندی عمیق بین موسیقی ایران باستان و موسیقی یونانی گردید. در دورهٔ اشکانیان نیز ده ها شهر یونانی نشین در ایران وجود داشت و این ارتباط فرهنگی تداوم یافت. سلسلهٔ ساسانیان اولین سلسله ای است که در مورد وضعیت موسیقی در آن اسناد مکتوب کافی وجود دارد و روشن است که در آن دوران موسیقی جایگاهی والا نزد مردم و نیز نزد دربار داشت. در آئین مزدک نیز که در زمان قباد ساسانی ظهور کرد، موسیقی به عنوان یکی از نیروهای معنوی جلوه گر می شود. به عقیدهٔ مهدی برکشلی مجموع شواهد نشان می دهد که می توان موسیقی ساسانیان را ریشهٔ موسیقی ایران بعد از اسلام و همچنین ریشهٔ موسیقی های ممالک اسلامی دانست.
در دورهٔ ساسانیان که ۴۲۸ سال طول کشید، قریب به ۴۰ پادشاه سلطنت کردند که از این میان، نقش چهار پادشاه مهم تر بود و در زمان آنان تغییرات عمده در اوضاع کشور و نیز در وضع موسیقی و موسیقی دانان پدید آمد. این چهار پادشاه عبارت بودند از اردشیر بابکان، بهرام گور، انوشیروان، و خسرو پرویز. در دورهٔ اردشیر بابکان، درباریان به هفت صنف تقسیم می شدند و رامشگران صنف پنجم بودند. این روال در زمان پادشاهان بعدی هم تداوم دشت اما بهرام گور مقام و منزلت رامشگران و خنیاگران را ارتقا داد و در مرتبه و طبقهٔ اول قرار داد. روایت شده که بهرام به رفاه مردمان اهمیت بسیاری می داد و اعتقاد داشت مردم باید مانند خود او زندگی کنند؛ از همین رو سفارش داده بود که دوازده هزار کولی یا لوری ( به معنای نوازنده ) از هندوستان به ایران وارد کنند تا برای مردم موسیقی بنوازند. تعداد این لوریان ( یا لولیان ) در برخی منابع دیگر متفاوت ذکر شده ( مثلاً در شاهنامه فردوسی ده هزار ذکر شده ) اما در اصل مطلب بین آن ها توافق هست. به هر تقدیر، جایگاه اعلای موسیقی دانان در دربار توسط جانشینان بهرام گور نیز حفظ شد تا آن که در زمان انوشیروان باری دیگر به شکلی که در زمان اردشیر متداول بود بازگشت. نام این نوازندگان هم به صورت کولی، کاولی یا کابلی و هم به صورت لوری ( اشاره به این که بعداً در لرستان سکنا گزیدند ) یا لولی آمده است و ریشهٔ تاریخی شان به دوران هخامنشیان باز می گردد که در آن بسیاری از موسیقی دانان این تمدن در منطقهٔ هندوستان ساکن بودند.
... [مشاهده متن کامل]
سلسله هایی که پیش از ساسانیان در ایران حکومت می کردند و از آن ها تاریخ مستند موجود است شامل پیشدادیان، کیانیان، مادها، هخامنشیان، سلوکیان ( اسکندر و جانشینان یونانی او ) و اشکانیان می شدند. در سه مورد اول، سندی دقیق در مورد وضعیت موسیقی در آن دوره ها وجود ندارد، اما چنین بر می آید که در زمان مادها موسیقی دانان جایگاه والایی داشتند. در دورهٔ هخامنشیان نیز انواع موسیقی ( بزمی، رزمی و مذهبی ) رایج بوده اما مدارک کتبی در این باره محدود است. در دورهٔ سلوکیان، فرهنگ و دانش موسیقایی یونانیان در ایران رواج داده شد و منجر به پیوندی عمیق بین موسیقی ایران باستان و موسیقی یونانی گردید. در دورهٔ اشکانیان نیز ده ها شهر یونانی نشین در ایران وجود داشت و این ارتباط فرهنگی تداوم یافت. سلسلهٔ ساسانیان اولین سلسله ای است که در مورد وضعیت موسیقی در آن اسناد مکتوب کافی وجود دارد و روشن است که در آن دوران موسیقی جایگاهی والا نزد مردم و نیز نزد دربار داشت. در آئین مزدک نیز که در زمان قباد ساسانی ظهور کرد، موسیقی به عنوان یکی از نیروهای معنوی جلوه گر می شود. به عقیدهٔ مهدی برکشلی مجموع شواهد نشان می دهد که می توان موسیقی ساسانیان را ریشهٔ موسیقی ایران بعد از اسلام و همچنین ریشهٔ موسیقی های ممالک اسلامی دانست.
در دورهٔ ساسانیان که ۴۲۸ سال طول کشید، قریب به ۴۰ پادشاه سلطنت کردند که از این میان، نقش چهار پادشاه مهم تر بود و در زمان آنان تغییرات عمده در اوضاع کشور و نیز در وضع موسیقی و موسیقی دانان پدید آمد. این چهار پادشاه عبارت بودند از اردشیر بابکان، بهرام گور، انوشیروان، و خسرو پرویز. در دورهٔ اردشیر بابکان، درباریان به هفت صنف تقسیم می شدند و رامشگران صنف پنجم بودند. این روال در زمان پادشاهان بعدی هم تداوم دشت اما بهرام گور مقام و منزلت رامشگران و خنیاگران را ارتقا داد و در مرتبه و طبقهٔ اول قرار داد. روایت شده که بهرام به رفاه مردمان اهمیت بسیاری می داد و اعتقاد داشت مردم باید مانند خود او زندگی کنند؛ از همین رو سفارش داده بود که دوازده هزار کولی یا لوری ( به معنای نوازنده ) از هندوستان به ایران وارد کنند تا برای مردم موسیقی بنوازند. تعداد این لوریان ( یا لولیان ) در برخی منابع دیگر متفاوت ذکر شده ( مثلاً در شاهنامه فردوسی ده هزار ذکر شده ) اما در اصل مطلب بین آن ها توافق هست. به هر تقدیر، جایگاه اعلای موسیقی دانان در دربار توسط جانشینان بهرام گور نیز حفظ شد تا آن که در زمان انوشیروان باری دیگر به شکلی که در زمان اردشیر متداول بود بازگشت. نام این نوازندگان هم به صورت کولی، کاولی یا کابلی و هم به صورت لوری ( اشاره به این که بعداً در لرستان سکنا گزیدند ) یا لولی آمده است و ریشهٔ تاریخی شان به دوران هخامنشیان باز می گردد که در آن بسیاری از موسیقی دانان این تمدن در منطقهٔ هندوستان ساکن بودند.
