استان بوشهر، در جنوب غربی ایران و در کرانه های خلیج فارس، از دیرباز محل گذر و سکونت اقوام و نژادهای گوناگون بوده است. به جز بومیان این منطقه، بسیاری از ساکنان آن جا بازماندگان مهاجران افریقایی اند که در گذشته برای بردگی به این منطقه آورده شده بودند. با ورود فرهنگ افریقایی به این ناحیه، بخشی از فرهنگ و موسیقی بوشهر از آن تأثیر پذیرفته است. این تأثیر در تعدادی از ترانه ها، یَزله ها، نیمه ها (آوازهای کار)، مراسم سنج و دمام و برخی از دیگر انواع موسیقی این منطقه نمایان است. موسیقی ناحیۀ بوشهر در یک تقسیم بندی کلی به دوبخش موسیقی مذهبی و غیرمذهبی تقسیم می شود.
موسیقی مذهبی. آیین های عزاداری محرم در بوشهر اهمیت بسیار دارد و به سبب، تنوع و گستردگی آوازهای مربوط به آن می توان ادعا کرد که بخش مهمی از موسیقی بوشهر آوازهای مربوط به مراسم عزاداری محرم است. این بخش را می توان متشکل ترین بخش موسیقی بوشهر به حساب آورد. مراسم عزاداری محرم با اجرای گروه سنج و دمام و بوق آغاز می شود و با ذکر، وعظ، خطابه، مصیبت خوانی، سینه زنی، و نوحه خوانی ادامه می یابد. از دیگر انواع موسیقی مذهبی بوشهر عبارت اند از بیت عزا، مناجات، چاووشی، عزای زنانه، دُم دُم سحری.
موسیقی غیرمذهبی. موسیقی غیرمذهبی نیز در انواع مختلف و هر کدام مربوط به یک رسم یا آیین در سراسر ناحیۀ بوشهر رواج دارد که شَروه از مهم ترین آن هاست. شَروه را تک خوان اجرا می کند و اشعار آن غالباً متعلق به فایز و مفتون است. شَروه، که به سبک ها و شیوه های گوناگون خوانده می شود، در واقع آوازی بنیادی در ناحیۀ بوشهر تلقی می شود. برخی دیگر از انواع مهم موسیقی بوشهر عبارت اند از آواز بیدگونی، شاهنامه خوانی (جنگ نامه)، مولودخوانی، ترانه ها، یَزله، خیام خوانی، نیمه ها (آوازهای کار)، لالایی ها، نمونه های سازی موسیقی (مولودی، حاجیونی، چوبی چهار دستماله، چوبی بوشهری، شَکی، آهنگ های رقص و بازی) و آوازهای اهل هوا (زار، مشایخ و لیوا). سازهای متداول در بوشهر عبارت اند از انواع دمام، سنج، بوق شاخی، نی انبان، نی جفتی، نی، دایره، دهل شیخ فرج (برای مراسم لیوا در جزیرۀ خارک).
موسیقی مذهبی. آیین های عزاداری محرم در بوشهر اهمیت بسیار دارد و به سبب، تنوع و گستردگی آوازهای مربوط به آن می توان ادعا کرد که بخش مهمی از موسیقی بوشهر آوازهای مربوط به مراسم عزاداری محرم است. این بخش را می توان متشکل ترین بخش موسیقی بوشهر به حساب آورد. مراسم عزاداری محرم با اجرای گروه سنج و دمام و بوق آغاز می شود و با ذکر، وعظ، خطابه، مصیبت خوانی، سینه زنی، و نوحه خوانی ادامه می یابد. از دیگر انواع موسیقی مذهبی بوشهر عبارت اند از بیت عزا، مناجات، چاووشی، عزای زنانه، دُم دُم سحری.
موسیقی غیرمذهبی. موسیقی غیرمذهبی نیز در انواع مختلف و هر کدام مربوط به یک رسم یا آیین در سراسر ناحیۀ بوشهر رواج دارد که شَروه از مهم ترین آن هاست. شَروه را تک خوان اجرا می کند و اشعار آن غالباً متعلق به فایز و مفتون است. شَروه، که به سبک ها و شیوه های گوناگون خوانده می شود، در واقع آوازی بنیادی در ناحیۀ بوشهر تلقی می شود. برخی دیگر از انواع مهم موسیقی بوشهر عبارت اند از آواز بیدگونی، شاهنامه خوانی (جنگ نامه)، مولودخوانی، ترانه ها، یَزله، خیام خوانی، نیمه ها (آوازهای کار)، لالایی ها، نمونه های سازی موسیقی (مولودی، حاجیونی، چوبی چهار دستماله، چوبی بوشهری، شَکی، آهنگ های رقص و بازی) و آوازهای اهل هوا (زار، مشایخ و لیوا). سازهای متداول در بوشهر عبارت اند از انواع دمام، سنج، بوق شاخی، نی انبان، نی جفتی، نی، دایره، دهل شیخ فرج (برای مراسم لیوا در جزیرۀ خارک).
wikijoo: موسیقی_بوشهر