موسولینی بنیتو

دانشنامه آزاد فارسی

موسولینی، بِنیتو (۱۸۸۳ـ۱۹۴۵)(Mussolini, Benito)
موسولینی، بِنیتو
دیکتاتور ایتالیا (۱۹۲۵ـ۱۹۴۳). بنیادگذار جنبش فاشیست در ۱۹۱۹ و نخست وزیر ایتالیا از ۱۹۲۲ بود و به «ایل دوچه» (رهبر) مشهور شد. به حبشه حمله کرد (۱۹۳۵ـ ۱۹۳۶)، در جنگ داخلی اسپانیا به پشتیبانی از فرانکو مداخله کرد (۱۹۳۶ـ۱۹۳۹)، و آلبانی را اشغال کرد (۱۹۳۹). در ژوئن ۱۹۴۰ ایتالیا به پشتیبانی از هیتلر وارد جنگ جهانی دوم شد. موسولینی در ۱۹۴۳ درپی شکست های نظامی و داخلی به ناچار استعفا کرد و حکومتی جداگانه در شمال ایتالیا تشکیل داد (۱۹۴۴ـ۱۹۴۵). سرانجام در حال فرار از کشور دستگیر و کشته شد. در رومانیا زاده شد. پدرش آهنگر بود. در جوانی به معلمی و روزنامه نگاری اشتغال داشت. مدتی در جنبش سوسیالیستی فعالیت کرد و سردبیر روزنامۀ حزبی آوانتی بود (۱۹۱۲ـ۱۹۱۴). در ۱۹۱۴ به سبب حمایت از مداخلۀ ایتالیا در جنگ جهانی اول از حزب سوسیالیست اخراج شد. در ارتش خدمت کرد (۱۹۱۵ـ۱۹۱۷) و در ۱۹۱۹ جنبش فاشیست را بنیاد نهاد که برنامۀ آن آمیزه ای از ملی گرایی افراطی و شعارهای عوام فریبانۀ جمهوری خواهی و ضد سرمایه داری بود؛ همچنین مبارزه ای خشونت بار بر ضد سوسیالیست ها به راه انداخت. جنبش فاشیست، به رغم شعارهای ضد سرمایه داری خود، در اوج ناآرامی های مردمی پس از جنگ، از اقشار ممتاز صنعتی و کشاورزی پشتیبانی می کرد. موسولینی در اکتبر ۱۹۲۲ از راه های شبه قانونی به قدرت رسید و در سِمت نخست وزیر در رأس دولتی ائتلافی قرار گرفت. در ۱۹۲۵ دولت او شکل دیکتاتوری به خود گرفت و در ۱۹۲۶ فعالیت همۀ حزب های مخالف را ممنوع کرد. در طول سال های بعد، نظام های سیاسی، حقوقی، و آموزشی کشور را بر مبنای سیاست های فاشیستی تغییر داد. فاشیسم نیز همچون نظام های حکومتیِ «خودکامۀ» دیگر سودای آن داشت که یک ایدئولوژی فراگیر باشد، اما موسولینی در اِعمال قدرت خود با محدودیت هایی از سوی پادشاه، کلیسا، و قشر ممتاز صنعت رو به رو بود که در زمان هیتلر در آلمان نظیر آن دیده نمی شد. سیاه جامگان موسولینی پیشاهنگ قهوه ای جامگان هیتلر بودند. فعالیت های موسولینی برای کشورگشایی او را به سوی همکاری نزدیک با آلمانِ نازی سوق داد. ایتالیا و آلمان در ۱۹۳۶ اتحاد «دول محور» را تشکیل دادند. در جنگ جهانی دوم، شکست های ایتالیا در شمال افریقا و یونان، حملۀ متفقین به سیسیل، و ناخرسندی مردم در داخل کشور به بی اعتباری موسولینی انجامید و شورای بزرگ فاشیستی خودش در ژوئیۀ ۱۹۴۳ او را به کناره گیری از قدرت واداشت. چتربازان آلمانی او را در سپتامبر ۱۹۴۳ از زندان آزاد کردند و او دولتی «فاشیست و جمهوری خواه» در ایتالیای شمالی برپا کرد. در آوریل ۱۹۴۵ پارتیزان ها موسولینی و کلارا پتاتچی، معشوقه اش، را هنگامی که در حال فرار به سوئیس بودند، نزدیک دریاچۀ کومو اسیر و تیرباران کردند. سپس پیکرهای آن دو را به میلان بردند و در یکی از میدان های عمومی واژگون به دار آویختند.

پیشنهاد کاربران

بپرس