موسوعه مصطلحات الفلسفه عند العرب

[ویکی نور] موسوعة مصطلحات الفلسفة عند العرب، تألیف جیرار جهامی، از معدود فرهنگ نامه هایی است که در خصوص علوم عقلی اسلامی، تدوین شده است. این فرهنگ نامه، علاوه بر نشان دادن نظر هر فیلسوف، به خصوص درباره تعریف یک اصطلاح، با مقایسه تعریف فیلسوفان مختلف از یک اصطلاح، امکان دست یابی به تحول تاریخی مفهوم یک اصطلاح فلسفی را نیز فراهم آورده است.
در این فرهنگ نامه، اصطلاحات، به صورت الفبایی مرتب شده اند و ذیل هر اصطلاح، متن های فلسفی ای که شامل آن اصطلاح است، به ترتیب تاریخ حیات مؤلفان، ذکر شده است.
نویسنده، در توضیح نحوه گزینش اصطلاحات، در این فرهنگ نامه و ویژگی های کلی منابع آن، در مقدمه، می نویسد: «ما از طریق تألیفاتی که محققان این حوزه آنها را مهم ترین فرهنگ نامه ها شمرده اند و طبیعت جامع و شامل اصطلاح فلسفی را نشان می دهند، به هویت اصطلاح فلسفی نزد عرب ها راه می بریم. ما هویت اصطلاح فلسفی را فقط از جابر بن حیان یا کندی یا فارابی در اوایل امر، یا در زمان تحول آن نمی گیریم، بلکه هم چنین و به خصوص از طریق آثاری بر می کشیم که ختم کننده اصطلاح اند و آن را به طور کامل جمع کرده اند؛ یعنی دو کتاب المبین فی شرح الفاظ الحکماء و المتکلمین اثر سیف الدین آمدی و التعریفات اثر علی بن محمد شریف جرجانی».
مؤلف، هیچ گونه تحلیل یا اظهار نظری در خصوص مفاهیم و اصطلاحات ارائه نکرده است و صرفاً متون مختلفی را که اصطلاح در آنها یافت می شده، کنار هم قرار داده و یا به اصطلاح، اصطلاحات فلسفی را مستندسازی کرده است.
جیرار جهامی، در مقدمه کتاب، گستره تاریخی خاصی را برای این فرهنگ نامه مشخص نکرده است. از این روی، می توان دریافت که او کل تاریخ فلسفه اسلامی را گستره این فرهنگ نامه می داند، اما از آن جا که منابعی که او برای این فرهنگ نامه شمرده است، از ابتدای فلسفه اسلامی تا علاءالدین طوسی در قرن نهم هجری قمری را شامل می شود، می توان دریافت که دکتر جهامی نیز مانند بسیاری از مستشرقان و به تبع آنها، بسیاری از اعراب اهل فلسفه، فلسفه اسلامی را در ابن رشد خاتمه یافته می داند و بعد از او فیلسوف قابل اعتنایی نمی بیند.