موریسکو ( به اسپانیایی: Morisco ) یا موریسک ( به معنای «مور کوچک» یا «مور حقیر» ) عنوانی بود که پس از سقوط آندلس به آن دسته از مسلمانانی گفته می شد که مجبور به تغییر دین خود شده و به عنوان یک مسیحی کاتولیک، غسل تعمید یافته بودند.
... [مشاهده متن کامل]
با شروع نهضت استرداد یا رِکُونکیستای مسیحیان برای فتح آندلس و تسلیم جوامع مسلمان نشین مورو در آراگون ( ۱۱۱۸ ) ، والنسیا ( ۱۲۳۸ ) و در نهایت فتح گرانادا ( ۱۴۹۲ ) ، به مسلمانان بر طبق عهدنامه ای چنین وعده داده شد که در دینشان آزاد خواهند بود. با این حال این آزادی مذهبی در اواخر سدهٔ پانزدهم نادیده گرفته شده و مقامات مسیحی اقدام به انهدام کتاب های دینی اسلامی و اجبار موروها به تغییر دین و پذیرش مسیحیت نمودند. این موضوع سبب بروز شورشی توسط مسلمانان گرانادا گردید اما در مقابل در ۱۵۰۲ به آنان گفته شد که یا باید مسیحی شوند یا خاک اسپانیا را ترک گویند. بسیاری از آنان در ظاهر این تغییر دین را پذیرفته و غسل تعمید یافتند اما در خفا به آموزه های اسلامی خود پایبند ماندند. در ۱۵۲۶ مسلمانان والنسیا و آراگون نیز به همین ترتیب مجبور به تغییر دین شده و پس از آن دین اسلام به طور رسمی در اسپانیا ممنوع اعلام شد.
اما موروهای تازه مسیحی شده که اینک موریسکو نامیده می شدند هنوز همچون مسلمانان لباس پوشیده، صحبت کرده و می نوشتند و همین موضوع باعث شک مسیحیان به آنان شده بود که با الجزایری ها و ترکان از دشمنان اسپانیا همکاری دارند. همچنین آنان از این وحشت داشتند که مسلمانان آماده جهاد شوند. از سوی دیگر موریسکوها نیز که مورد تبعیض مالیاتی قرارگرفته، تجارت ابریشمشان که عمده ترین کار آنها بود به دلیل سیاست های مالی اشتباه کاهش یافته و هم زمان به دلیل ناآگاهی نسبت به دین جدیدشان توسط کلیسا و دادگاه های تفتیش عقاید مجازات می شدند خواستار پشتیبانی مسلمانان خارج از اسپانیا از آنان شدند. فتواهایی در حمایت از موریسکوها صادر شد که تقیه را برای آنان روا می دانست. پس از آن موریسکوها به انتشار کتاب هایی معروف به الخامیادو پرداختند که به زبان اسپانیایی اما با الفبای عربی نوشته شده بود و به تعلیم و راهنمایی دیگر موریسکوها در رابطه با اسلام می پرداخت.
اما فیلیپ دوم، پادشاه اسپانیا در ۱۵۶۶ فرمانی را صادر نمود که موریسکوهای گرانادا بر اساس آن دیگر حق استفاده از زبان، پوشش و سنت های خود را نداشتند. به دنبال این فرمان موریسکوها در ۱۵۶۹ سر به شورش برداشتند که ۲ سال به طول انجامید. اما در نهایت آنان از گرانادا بیرون رانده شده و در سرتاسر شمال اسپانیا پراکنده شدند. با این حال آنان همچنان به فعالیت های دینی و مذهبی خود که از نظر حکومت اسپانیا خیانتکارانه بود ادامه می دادند و همین موضوع سبب شد تا فیلیپ سوم فرمان اخراج آنها را در ۲۲ سپتامبر ۱۶۰۹ صادر نماید. اجرای این حکم ۵ سال به طول انجامید و تقریباً ۳۰۰ هزار موریسکویی مجبور به ترک اسپانیا شده و بیشترشان در الجزایر، تونس و مراکش سکنی گزیدند.
... [مشاهده متن کامل]
با شروع نهضت استرداد یا رِکُونکیستای مسیحیان برای فتح آندلس و تسلیم جوامع مسلمان نشین مورو در آراگون ( ۱۱۱۸ ) ، والنسیا ( ۱۲۳۸ ) و در نهایت فتح گرانادا ( ۱۴۹۲ ) ، به مسلمانان بر طبق عهدنامه ای چنین وعده داده شد که در دینشان آزاد خواهند بود. با این حال این آزادی مذهبی در اواخر سدهٔ پانزدهم نادیده گرفته شده و مقامات مسیحی اقدام به انهدام کتاب های دینی اسلامی و اجبار موروها به تغییر دین و پذیرش مسیحیت نمودند. این موضوع سبب بروز شورشی توسط مسلمانان گرانادا گردید اما در مقابل در ۱۵۰۲ به آنان گفته شد که یا باید مسیحی شوند یا خاک اسپانیا را ترک گویند. بسیاری از آنان در ظاهر این تغییر دین را پذیرفته و غسل تعمید یافتند اما در خفا به آموزه های اسلامی خود پایبند ماندند. در ۱۵۲۶ مسلمانان والنسیا و آراگون نیز به همین ترتیب مجبور به تغییر دین شده و پس از آن دین اسلام به طور رسمی در اسپانیا ممنوع اعلام شد.
اما موروهای تازه مسیحی شده که اینک موریسکو نامیده می شدند هنوز همچون مسلمانان لباس پوشیده، صحبت کرده و می نوشتند و همین موضوع باعث شک مسیحیان به آنان شده بود که با الجزایری ها و ترکان از دشمنان اسپانیا همکاری دارند. همچنین آنان از این وحشت داشتند که مسلمانان آماده جهاد شوند. از سوی دیگر موریسکوها نیز که مورد تبعیض مالیاتی قرارگرفته، تجارت ابریشمشان که عمده ترین کار آنها بود به دلیل سیاست های مالی اشتباه کاهش یافته و هم زمان به دلیل ناآگاهی نسبت به دین جدیدشان توسط کلیسا و دادگاه های تفتیش عقاید مجازات می شدند خواستار پشتیبانی مسلمانان خارج از اسپانیا از آنان شدند. فتواهایی در حمایت از موریسکوها صادر شد که تقیه را برای آنان روا می دانست. پس از آن موریسکوها به انتشار کتاب هایی معروف به الخامیادو پرداختند که به زبان اسپانیایی اما با الفبای عربی نوشته شده بود و به تعلیم و راهنمایی دیگر موریسکوها در رابطه با اسلام می پرداخت.
اما فیلیپ دوم، پادشاه اسپانیا در ۱۵۶۶ فرمانی را صادر نمود که موریسکوهای گرانادا بر اساس آن دیگر حق استفاده از زبان، پوشش و سنت های خود را نداشتند. به دنبال این فرمان موریسکوها در ۱۵۶۹ سر به شورش برداشتند که ۲ سال به طول انجامید. اما در نهایت آنان از گرانادا بیرون رانده شده و در سرتاسر شمال اسپانیا پراکنده شدند. با این حال آنان همچنان به فعالیت های دینی و مذهبی خود که از نظر حکومت اسپانیا خیانتکارانه بود ادامه می دادند و همین موضوع سبب شد تا فیلیپ سوم فرمان اخراج آنها را در ۲۲ سپتامبر ۱۶۰۹ صادر نماید. اجرای این حکم ۵ سال به طول انجامید و تقریباً ۳۰۰ هزار موریسکویی مجبور به ترک اسپانیا شده و بیشترشان در الجزایر، تونس و مراکش سکنی گزیدند.
