مورچه گیر

مورچه گیر ( به انگلیسی: Antlion ) حشره ای با آرواره های گازانبری شکل است که گودال کوچکی در زمین حفر می کند و در ته آن، در زیر خاک، به انتظار مورچه ها یا حشرات ریز دیگر می نشیند تا به درون گودال سقوط کنند. سپس آن ها را شکار می کند و از مایعات درون بدنشان تغذیه می کند. [ ۱]
گودالی که مورچه گیر ایجاد می کند دیواره های صاف و لغزنده ای دارد و به «طاس لغزنده» معروف است. از این رو به این حشره «جانور طاس لغزنده» هم گفته می شود. [ ۲]
این جانور در واقع لارو ( نوزاد ) حشره ای به نام «بال توری» از راستهٔ «بال توری ها» ( Neuroptera ) از خانواده «مورچه خوارها» ( Myrmeleontidae ) است. [ ۱]
حشرات راستهٔ بال توری ها دگردیسی کامل دارند و «مورچه گیر» مرحله لاروی ( نوزادی ) آنان است. دهان این جانور دو عضو داس مانند توخالی دارد که از اتصال آرواره های بالا و پایین در دو طرف سر ایجاد شده اند و برای شکار و مکیدن مایعات بدنی طعمه ها به کار می روند. این حشره گودال کوچکی در زمین های شنی و خاک های نرم ایجاد می کند. هنگامی که طعمه به درون گودال می افتد، همزمان با تقلای آن برای خروج از گودال، مورچه گیر با آرواره های قوی خود ذرات خاک و شن را روی طعمه می پاشد و سپس آن را به زیر شن ها کشیده و از مایعات درون بدنش تغذیه می کند.
رشد این لارو در حدود یک تا سه سال طول می کشد که ممکن است در اثر آب و هوای نامناسب طولانی تر نیز بشود. در این مدت دو بار پوست اندازی می کند و سه نسل را طی می کند که در هر نسل یک چاله جدید ایجاد می کند. بالاخره در انتهای نسل سوم وارد دوره شفیرگی می شود.
این لارو دورهٔ شفیرگی را درون پیلهٔ ابریشمی طی می کند. ابریشمِ پیله از غده های بزاقی ترشح نمی شود بلکه از غده های لولهٔ مالیپگی ترشح شده و از مخرج جانور خارج می شوند.
این جانوران عمدتاً در مناطق گرم زندگی می کنند اما بیش از ۴۰ گونه از آنان در اروپا و آمریکا نیز یافت می شود. [ ۳] [ ۴]
حشرهٔ بالغ بال توری کاملاً با لاروش فرق می کند. این حشره شبیه سنجاقک است اما از روی شاخک های بلند و نحوه قرار گرفتن بال ها روی بدن، می توان آن ها را از سنجاقک ها تشخیص داد.
ویژگی های مشخصه آن ها عبارتند از: چشمان مرکب بزرگ، شاخک های معمولاً نخی شکل، پاهای دراز پنج بندی و دو جفت بال غشایی که بال های جلویی و عقبی از نظر اندازه و شکل یکسانند. بال ها از تعداد زیادی رگبال تشکیل شده اند که رگبال های طولی به وسیلهٔ رگبال های عرضی به هم متصل شده اند و ظاهر بال را شبیه تور کرده اند. آن ها هنگام استراحت بال ها را به شکل شیروانی بر پشت بدن قرار می دهند.