مورمون (Mormon)
فرقه ای مسیحی، پایه گذاری شده توسط جوزف اسمیت در ۱۸۳۰ در فایِتِ نیویورک، مشهور به «کلیسای عیسی مسیح قدیسان متأخر». به گفتۀ اسمیت، مورمون پیامبری باستانی در امریکای شمالی بوده که کتابش بر او وحی شده است. این کتاب را مورمون ها از متون مسیحی مقدس خود می دانند. کلیسای مورمون دو رتبۀ کشیشی دارد که یکی به امور دینی و دیگری به امور دنیوی کلیسا رسیدگی می کند. مورمون ها مصرف الکل، قهوه، چای، و دخانیات را حرام می دانند؛ خانواده های پرجمعیت دارند و تا ۱۸۹۰، که کلیسای مورمون تصمیم به پیروی از قانون گرفت، چندهمسری در میانشان رایج بود. اسمیت مدعی ملاقات با خداوند و پسرش عیسی در رؤیا شد و در ۱۸۲۳ ادعا کرد رهنمودهایی گرفته که با آن ها توانسته است اسناد مقدسی را که بر الواح طلا حک شده اند به دست آورد. او می گفت آن ها را مورمون به نوعی خط مصری نوشته و پسرش مورونی آن ها را پنهان کرده است. این اسناد به ادعای او نشان می دادند که سرخپوستان امریکا بازماندگان عبرانیان باستان اند و مسیح پس از عروجش دوباره در امریکا بین ایشان ظاهر شده است تا کلیسای خود را در برّ جدید برپا کند. اسمیت مدعی بود که به کمک سنگ های مقدس اوریم و تُمّیم، که در عهد عتیق (خروج ۳۰:۲۸) از آن ها سخن رفته، اسناد را ترجمه کرده و کتاب مورمون این ترجمه است. کشمکش های بین مورمون ها و سکنۀ محلی بارها ایشان را ناچار به کوچ کرد و اسمیت بارها دستگیر و زندانی و تبرئه شد، تا این که در ۱۸۴۴ جمعیتی خشمگین او و برادرش را به قتل رساندند. بریگم یانگ جانشین او شد و در ۱۸۴۷ گروهی از مورمون ها را به ناحیۀ سالت لیک برد. سپس، اعلام کرد که به ارض موعود رسیده اند و معبدی در سالت لیک سیتی دایر کرد. مورمون هایی که با او نرفتند جوزف اسمیتِ پسر (۱۸۳۲ـ۱۹۱۴) را به رهبری خویش برگزیدند و شهر ایندیپندنس در ایالت میسوری را مقر خود قرار دادند. در ۱۹۹۷ مورمون ها دارای ۵۶هزار مبلّغ در ۱۶۱ کشور جهان بودند و در نوامبر همان سال تعداد اعضای خود را ۱۰میلیون تن اعلام کردند.
فرقه ای مسیحی، پایه گذاری شده توسط جوزف اسمیت در ۱۸۳۰ در فایِتِ نیویورک، مشهور به «کلیسای عیسی مسیح قدیسان متأخر». به گفتۀ اسمیت، مورمون پیامبری باستانی در امریکای شمالی بوده که کتابش بر او وحی شده است. این کتاب را مورمون ها از متون مسیحی مقدس خود می دانند. کلیسای مورمون دو رتبۀ کشیشی دارد که یکی به امور دینی و دیگری به امور دنیوی کلیسا رسیدگی می کند. مورمون ها مصرف الکل، قهوه، چای، و دخانیات را حرام می دانند؛ خانواده های پرجمعیت دارند و تا ۱۸۹۰، که کلیسای مورمون تصمیم به پیروی از قانون گرفت، چندهمسری در میانشان رایج بود. اسمیت مدعی ملاقات با خداوند و پسرش عیسی در رؤیا شد و در ۱۸۲۳ ادعا کرد رهنمودهایی گرفته که با آن ها توانسته است اسناد مقدسی را که بر الواح طلا حک شده اند به دست آورد. او می گفت آن ها را مورمون به نوعی خط مصری نوشته و پسرش مورونی آن ها را پنهان کرده است. این اسناد به ادعای او نشان می دادند که سرخپوستان امریکا بازماندگان عبرانیان باستان اند و مسیح پس از عروجش دوباره در امریکا بین ایشان ظاهر شده است تا کلیسای خود را در برّ جدید برپا کند. اسمیت مدعی بود که به کمک سنگ های مقدس اوریم و تُمّیم، که در عهد عتیق (خروج ۳۰:۲۸) از آن ها سخن رفته، اسناد را ترجمه کرده و کتاب مورمون این ترجمه است. کشمکش های بین مورمون ها و سکنۀ محلی بارها ایشان را ناچار به کوچ کرد و اسمیت بارها دستگیر و زندانی و تبرئه شد، تا این که در ۱۸۴۴ جمعیتی خشمگین او و برادرش را به قتل رساندند. بریگم یانگ جانشین او شد و در ۱۸۴۷ گروهی از مورمون ها را به ناحیۀ سالت لیک برد. سپس، اعلام کرد که به ارض موعود رسیده اند و معبدی در سالت لیک سیتی دایر کرد. مورمون هایی که با او نرفتند جوزف اسمیتِ پسر (۱۸۳۲ـ۱۹۱۴) را به رهبری خویش برگزیدند و شهر ایندیپندنس در ایالت میسوری را مقر خود قرار دادند. در ۱۹۹۷ مورمون ها دارای ۵۶هزار مبلّغ در ۱۶۱ کشور جهان بودند و در نوامبر همان سال تعداد اعضای خود را ۱۰میلیون تن اعلام کردند.
wikijoo: مورمون