مور، جورْج ادوارد (۱۸۷۳ـ۱۹۵۸)(Moore, George Edward)
مور، جورْج ادوارد
(مشهور به جی ای مور) فیلسوف انگلیسی و از بانیان فلسفۀ تحلیلی. به سبب نقش آفرینی در پیشبرد فلسفۀ معاصر، کوشش در ارائۀ نظریۀ اخلاقی و دفاع از واقع گرایی فلسفی شهرت یافت. مور در نوروود علیا، واقع در لندن، متولد شد و در ترینیتی کالج و دانشگاه کیمبریج درس خواند. برتراند راسل، یکی از همشاگردانش، وی را تشویق کرد که به تحصیل در فلسفه روی آورد. به پشتوانۀ ارثی که برده بود، چندین سال زیر نظر معلم خصوصی تحصیل کرد؛ در ۱۹۱۱ به تدریس در دانشگاه کیمبریج مشغول شد و در ۱۹۳۹ بازنشسته شد. او در کیمبریج درگذشت. فلسفه در نظر مور متضمن تجزیه و تحلیل بود، یعنی کوشش برای ایضاح گزاره ها یا مفهوم های غامض از طریق بیان گزاره ها یا مفهوم های کمتر غامضی که گزاره ها یا مفهوم های اصلی منطقاً معادل آن ها انگاشته می شوند. مثلاً، مور بر اثر ادعای برخی از فیلسوفان مبنی بر این که زمان امری غیرواقعی است حیرت زده و گیج شده بود. او در تحلیل این اظهارنظر، عقیده داشت که گزارۀ «زمان، غیرواقعی است» از لحاظ منطقی معادل است با «هیچ واقعۀ زمانی ای وجود ندارد». («من دیروز مقاله را خواندم» نمونه ای از یک واقعۀ زمانی است)؛ همین که معنای سخنی که حاوی مفهومی مسئله ساز باشد روشن شود، در گام بعد باید ببینیم که آیا دلایل موجهی برای قبول آن سخن وجود دارد یا نه. توجه پی گیر مور به تحلیل مفهومی به عنوان وسیله ای برای رسیدن به وضوح موجب شد که مقام وی به منزلۀ یکی از بنیادگذاران فلسفۀ معاصر از حیث تأکید تحلیلی و زبان شناختی تثبیت شود. مشهورترین اثر مور، اصول اخلاق (۱۹۰۳)، مربوط است به این دعوی او که مفهوم «خیر» به کیفیت ساده، تحلیل ناشدنی و تعریف ناپذیری از چیزها و موقعیت ها اشاره دارد. این کیفیت جنبۀ طبیعی ندارد، زیرا نه با تجربۀ حسی بلکه با نوعی شهود اخلاقی درک می شود. بنابر استدلال مور، کیفیت «خوبی» در تجربه هایی چون دوستی و لذت هنری کاملاً بدیهی و آشکار است. پس، مفهوم های اخلاقیِ «حق» و «وظیفه» برحسب پدید آوردن آنچه واجد خوبی است، تجزیه و تحلیل می شوند. تعدادی از مقاله های مور، ازجمله «ردّ ایدئالیسم» (۱۹۰۳)، در رشد و شکوفایی واقع گرایی فلسفی دوران جدید سهم بسزایی داشت. او، که رویکردش به مسئلۀ شناخت مبتنی بر تجربه گرایی بود، تجربه را با تجربۀ حسی برابر نمی دانست و از شک گرایی، که غالباً ملازم با تجربه گرایی است، اجتناب می کرد. مور به دفاع از دیدگاهی برخاست که بر اعتبار عقل سلیم یا شعور عام تأکید می نهاد؛ این دیدگاه مبتنی بر این عقیده است که تجربه منجر به شناخت جهانی بیرونی می شود که مستقل از ذهن است. از دیگر آثار مور: اخلاق (۱۹۱۲)؛ پژوهش های فلسفی (۱۹۲۲)؛ مقاله های فلسفی (۱۹۵۹). مور سردبیری نشریۀ مایند، مجلۀ فلسفی پیش گام انگلیسی، را از ۱۹۲۱ تا ۱۹۴۷ برعهده داشت.
مور، جورْج ادوارد
(مشهور به جی ای مور) فیلسوف انگلیسی و از بانیان فلسفۀ تحلیلی. به سبب نقش آفرینی در پیشبرد فلسفۀ معاصر، کوشش در ارائۀ نظریۀ اخلاقی و دفاع از واقع گرایی فلسفی شهرت یافت. مور در نوروود علیا، واقع در لندن، متولد شد و در ترینیتی کالج و دانشگاه کیمبریج درس خواند. برتراند راسل، یکی از همشاگردانش، وی را تشویق کرد که به تحصیل در فلسفه روی آورد. به پشتوانۀ ارثی که برده بود، چندین سال زیر نظر معلم خصوصی تحصیل کرد؛ در ۱۹۱۱ به تدریس در دانشگاه کیمبریج مشغول شد و در ۱۹۳۹ بازنشسته شد. او در کیمبریج درگذشت. فلسفه در نظر مور متضمن تجزیه و تحلیل بود، یعنی کوشش برای ایضاح گزاره ها یا مفهوم های غامض از طریق بیان گزاره ها یا مفهوم های کمتر غامضی که گزاره ها یا مفهوم های اصلی منطقاً معادل آن ها انگاشته می شوند. مثلاً، مور بر اثر ادعای برخی از فیلسوفان مبنی بر این که زمان امری غیرواقعی است حیرت زده و گیج شده بود. او در تحلیل این اظهارنظر، عقیده داشت که گزارۀ «زمان، غیرواقعی است» از لحاظ منطقی معادل است با «هیچ واقعۀ زمانی ای وجود ندارد». («من دیروز مقاله را خواندم» نمونه ای از یک واقعۀ زمانی است)؛ همین که معنای سخنی که حاوی مفهومی مسئله ساز باشد روشن شود، در گام بعد باید ببینیم که آیا دلایل موجهی برای قبول آن سخن وجود دارد یا نه. توجه پی گیر مور به تحلیل مفهومی به عنوان وسیله ای برای رسیدن به وضوح موجب شد که مقام وی به منزلۀ یکی از بنیادگذاران فلسفۀ معاصر از حیث تأکید تحلیلی و زبان شناختی تثبیت شود. مشهورترین اثر مور، اصول اخلاق (۱۹۰۳)، مربوط است به این دعوی او که مفهوم «خیر» به کیفیت ساده، تحلیل ناشدنی و تعریف ناپذیری از چیزها و موقعیت ها اشاره دارد. این کیفیت جنبۀ طبیعی ندارد، زیرا نه با تجربۀ حسی بلکه با نوعی شهود اخلاقی درک می شود. بنابر استدلال مور، کیفیت «خوبی» در تجربه هایی چون دوستی و لذت هنری کاملاً بدیهی و آشکار است. پس، مفهوم های اخلاقیِ «حق» و «وظیفه» برحسب پدید آوردن آنچه واجد خوبی است، تجزیه و تحلیل می شوند. تعدادی از مقاله های مور، ازجمله «ردّ ایدئالیسم» (۱۹۰۳)، در رشد و شکوفایی واقع گرایی فلسفی دوران جدید سهم بسزایی داشت. او، که رویکردش به مسئلۀ شناخت مبتنی بر تجربه گرایی بود، تجربه را با تجربۀ حسی برابر نمی دانست و از شک گرایی، که غالباً ملازم با تجربه گرایی است، اجتناب می کرد. مور به دفاع از دیدگاهی برخاست که بر اعتبار عقل سلیم یا شعور عام تأکید می نهاد؛ این دیدگاه مبتنی بر این عقیده است که تجربه منجر به شناخت جهانی بیرونی می شود که مستقل از ذهن است. از دیگر آثار مور: اخلاق (۱۹۱۲)؛ پژوهش های فلسفی (۱۹۲۲)؛ مقاله های فلسفی (۱۹۵۹). مور سردبیری نشریۀ مایند، مجلۀ فلسفی پیش گام انگلیسی، را از ۱۹۲۱ تا ۱۹۴۷ برعهده داشت.
wikijoo: مور،_جورج_ادوارد_(۱۸۷۳ـ۱۹۵۸)