موتور یونیوِرسال، یک نوع موتور الکتریکی است که هم با جریان متناوب ( AC ) و هم با جریان مستقیم ( DC ) کار می کند. به همین دلیل به آن یونیورسال، به معنیِ «جهانی»، می گویند.
این موتور، در اصل یک موتور خودتحریک ( self - excited ) جریان مستقیم با سیم پیچ سری است که سیم پیچ استاتور به صورت سری به سیم پیچ روتور و به کُموتاتور وصل شده است. موتور یونیورسال در ساختار شبیه موتور سری جریان مستقیم است ولی به تغییرات اندکی نیاز دارد تا بتواند با منبع تغذیه جریان متناوب به خوبی کار کند. این موتور می تواند به خوبی با جریان متناوب کار کند زیرا جهت جریان میدان و جهت جریان آرمیچر هم زمان با منبع تغییر پیدا می کند. در نتیجه گشتاور خالصی در یک جهت تولید می شود. این جهت با توجه به قطعات کموتاتور و قطب های هسته اصلی مشخص می شود. [ ۱]
موتورهای یونیورسال گشتاور اولیه نسبتاً بالایی دارند که می تواند در سرعت بالا شروع به کار کند. وزن کمی دارند و نیز جمع وجور هستند. از آن ها اکثراً در ابزار برقی قابل حمل مانند دریل، یا لوازم برقی خانگی مانند جاروبرقی، مخلوط کن و . . . استفاده می شود. همچنین کنترل دور آن ها در مقایسه با سایر موتورها راحت تر است، مثلاً با تغییر ولتاژ ورودی آن ها میتوان به راحتی دور را کنترل کرد.
موتور یونیورسال به علت داشتن کموتاتور که جاروبک های زغالی دارد اغلب برای استفاده مداوم و بدون توقف به کار برده نمی شود. [ ۲]
موتورهای جریان مستقیم معمولاً وقتی به منبع جریان متناوب وصل می شوند خوب کار نمی کنند. اگر یک موتور سری جریان مستقیم به منبع جریان متناوب وصل شود خیلی ضعیف کار می کند. موتور یونیورسال تغییراتی کرده است تا بتواند به خوبی با منبع جریان متناوب کار کند. استفاده از سیم پیچی جبران کننده که اغلب اضافه می شود به همراه لایه لایه ساختن قطب ها بر خلاف قطب های یکپارچه در موتورهای جریان مستقیم. یک آرمیچر موتور یونیورسال نسبت به موتور جریان مستقیم اغلب بیشتر سیم پیچ و صفحات در داخل خود دارد. در نتیجه کمتر سیم پیچی به ازای هر سیم پیچی خواهیم داشت که باعث کم شدن اندوکتانس موتور می شود. [ ۳]
حتی وقتی برای موتور یونیورسال از منبع متناوب استفاده کنیم، این موتور می تواند با سرعتی بیشتر از فرکانس منبع تغذیه بچرخد و چون اغلب مشخصه های موتور با سرعت بهتر می شوند در نتیجه موتورهایی با وزن کم و قدرتمند خواهیم داشت. به هر حال موتورهای یونیورسال معمولاً ناکار آمد هستند؛ حدود ۳۰ درصد موتورهای با سایز کوچک و ۷۰–۷۵ درصد موتورهای سایز بزرگ.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاین موتور، در اصل یک موتور خودتحریک ( self - excited ) جریان مستقیم با سیم پیچ سری است که سیم پیچ استاتور به صورت سری به سیم پیچ روتور و به کُموتاتور وصل شده است. موتور یونیورسال در ساختار شبیه موتور سری جریان مستقیم است ولی به تغییرات اندکی نیاز دارد تا بتواند با منبع تغذیه جریان متناوب به خوبی کار کند. این موتور می تواند به خوبی با جریان متناوب کار کند زیرا جهت جریان میدان و جهت جریان آرمیچر هم زمان با منبع تغییر پیدا می کند. در نتیجه گشتاور خالصی در یک جهت تولید می شود. این جهت با توجه به قطعات کموتاتور و قطب های هسته اصلی مشخص می شود. [ ۱]
موتورهای یونیورسال گشتاور اولیه نسبتاً بالایی دارند که می تواند در سرعت بالا شروع به کار کند. وزن کمی دارند و نیز جمع وجور هستند. از آن ها اکثراً در ابزار برقی قابل حمل مانند دریل، یا لوازم برقی خانگی مانند جاروبرقی، مخلوط کن و . . . استفاده می شود. همچنین کنترل دور آن ها در مقایسه با سایر موتورها راحت تر است، مثلاً با تغییر ولتاژ ورودی آن ها میتوان به راحتی دور را کنترل کرد.
موتور یونیورسال به علت داشتن کموتاتور که جاروبک های زغالی دارد اغلب برای استفاده مداوم و بدون توقف به کار برده نمی شود. [ ۲]
موتورهای جریان مستقیم معمولاً وقتی به منبع جریان متناوب وصل می شوند خوب کار نمی کنند. اگر یک موتور سری جریان مستقیم به منبع جریان متناوب وصل شود خیلی ضعیف کار می کند. موتور یونیورسال تغییراتی کرده است تا بتواند به خوبی با منبع جریان متناوب کار کند. استفاده از سیم پیچی جبران کننده که اغلب اضافه می شود به همراه لایه لایه ساختن قطب ها بر خلاف قطب های یکپارچه در موتورهای جریان مستقیم. یک آرمیچر موتور یونیورسال نسبت به موتور جریان مستقیم اغلب بیشتر سیم پیچ و صفحات در داخل خود دارد. در نتیجه کمتر سیم پیچی به ازای هر سیم پیچی خواهیم داشت که باعث کم شدن اندوکتانس موتور می شود. [ ۳]
حتی وقتی برای موتور یونیورسال از منبع متناوب استفاده کنیم، این موتور می تواند با سرعتی بیشتر از فرکانس منبع تغذیه بچرخد و چون اغلب مشخصه های موتور با سرعت بهتر می شوند در نتیجه موتورهایی با وزن کم و قدرتمند خواهیم داشت. به هر حال موتورهای یونیورسال معمولاً ناکار آمد هستند؛ حدود ۳۰ درصد موتورهای با سایز کوچک و ۷۰–۷۵ درصد موتورهای سایز بزرگ.
wiki: موتور یونیورسال