موبد:ما بُد . بُد ما. بزرگ ما. . استاد ما. استاد مُو. بزرگ مُو.
دائمی
permanently
⚜️موبد
موبَد در کیش زرتشتی یا آیین مزدیسنا به فرد روحانی گفته می شود. این واژه در شاهنامه کارکرد بسیار دارد ولی اصطلاح موبد در منابع دیگر نظیر اوستا و دیگر متونِ کهن به صورت مغ یا مغان دیده می شود. ریشهٔ این واژه ممکن است معرّب مُغبَد به معنی فرمانده و مِهتر مغان ( روحانیان ) باشد که محتمل به نظر نمی رسد، زیرا واژه های دیگری مانند هیربَد و سپهبَد نیز بر همین وزن و با پیشوند �بَد� هستند؛ و بزرگترین موبد دوران ساسانیان کرتیر بود و موبدِ موبدان به شمار می آمده است.
... [مشاهده متن کامل]
⚜️هیربد
هیربُد یا هیربَد یا هیربَذ ( پارسی میانه: hērbed، اوستایی: aēθrapaiti ) یکی از پیشوایان آئین مزدیسنا است. در اوستا به صورت ائثَرپئتی به معنی آموزگار یا استاد یا آموزنده آمده و در زبان پهلوی ایرپت یا هیرپت و در فارسی هیربد گفته می شود. در نوشته های پهلوی از واژهٔ هیربد غیر از مفهوم آموزگار، پیشوای دینی نیز اراده می شود. هیربد در جایگاه آموزگار دین مزدیسنا است و در رتبهٔ پایین تری نسبت به موبد ( پیشوا ) جای دارد. پس از آن موبد موبدان است که در جایگاه پیشوای پیشوایان دینی قرار دارد و تنها یک نفر می تواند چنین جایگاهی داشته باشد.
⚜️مغ
مُغ یا مُگ ( جمع آن مُغان و موگان ) به معنی دانا، عالم، بزرگ، تنها لقب ثبت شده از روحانیان غرب ایران در دورهٔ ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی است. در دورهٔ اشکانی و ساسانی مغ برای موبدان زرتشتی و میترایی و بعضی دیگر ادیان دوران ساسانی و هخامنشی به کار می رفت. اولین کاربرد مغ در سنگ نبشته بیستون و مربوط به گئومات مغ است.
⚜️اسپهبد
اَسپَهبَد یا سپهبَد یا سپهبذ ( به پارسی میانه: 𐭮𐭯𐭠𐭧𐭯𐭲 ) عنوان فرمانده لشکر یکی از بخش های چهارگانهٔ ایران در ارتش ساسانیان بود. چهار بخش عبارت بوده اند: از اباختر ( شمال یا طبرستان ) ، خوراسان ( خراسان مشرق ) ، نیمروز ( جنوب ) ، خوروران ( خاوران، مغرب ) . پیش از آن در دوره اشکانیان نیز مقامی موروثی با این نام وجود داشته. همچنین اسپبد یا آسپبد ( برگرفته از فارسی میانه: *aspa - pati - ) به عنوان فرمانده سواره نظام یک درجه باستانی نظامی بود که در ارتش اشکانی و ساسانی مورد استفاده قرار می گرفت. واژه اسپهبد برای اولین بار در دودمان گاوباریان توسط دابویه که خود را اسپهبد طبرستان نامید بکار رفت، و این روند در سلسله های پادوسبانیان و باوندیان هم ادامه پیدا کرد. این عنوان پس از حمله اعراب به ایران، تا حمله مغول به ایران، به شکل ( به عربی: إصبهبذ و اصفهبد ) به کار می رفت. همچنین حکومتی به نام اسپهبدان در اطراف آستارای امروزی تا سال ها وجود داشته که پایتخت آن را نیز به همین نام می خواندند. این لقب در دیلمستان نیز کاربرد داشته است. از اسپهبدان بزرگ ایران می توان به اسپهبدان رستم فرخزاد، خورشید و فرخان بزرگ اشاره کرد. در دودمان پهلوی این عنوان به صورت سپهبد به عنوان درجه نظامی دوباره به کار گرفته شد.
علاوه بر مؤبَِد: روحانیِ زرتشتی، معنای دیگری دارد: مُؤَبَد: ابدی، همیشگی، جاوید.
واژه موبد
معادل ابجد 52
تعداد حروف 4
تلفظ muba ( e ) d, mo[w]ba ( e ) d
نقش دستوری اسم
ترکیب ( اسم ) [پهلوی: magopat، mopat] ‹مغ بد›
مختصات ( بَ یا بِ ) [ په . ] ( اِ. )
آواشناسی mubad
الگوی تکیه WS
شمارگان هجا 2
منبع فرهنگ فارسی عمید
مجازاً : دانا و دانشمند
بزرگ زرتشتیان
روحانی زرتشتیان
موبد : بالکنایه، فرزانه و دانا
چه گفت اندر این ، موبد پیشرو ؟
که : 《هرگز نگردد کهن گشته نو》
نامه ی باستان ، ج ۳ ، داستان سیاوش ، دکتر کزازی ۱۳۸۴، ص ۱۷۸.
در جایی دیگر می نویسد ( ( موبد در پهلوی مگوپت magopat بوده است ، به معنی پیشوا و بزرگ مغان . این واژه اگر بر پایه ی هنجار دیگرگون می شد ، در پارسی ، به ریخت مُغْبَد در می آمد . ) )
... [مشاهده متن کامل]
( ( پراگنده، در دست هر موبدی؛
ازو بهره ای، نزد هر بخردی ) )
همان ص 213 )
موبَد در دین بهدینان ( کیش زرتشت ) ( آیین مزدیسنا ) به فرد روحانی اطلاق می شود . آخوند زرتشتی
