مهندس باشی، میرزا رضا (تبریز ۱۲۰۳ـ۱۲۹۹ق)
از رجال دانشمند و صاحب تأثیر عصر قاجار. میرزا رضا یا محمدرضای مهندس تبریزی ازجمله پنج نفر شاگردانی بود که عباس میرزا نائب السلطنه در ۱۲۳۰ق برای تحصیل در رشتۀ مهندسی به انگلستان روانه نمود و در ۱۲۳۴ق، پس از تحصیلات، آنان را به تهران خواست و به هریک کاری ارجاع نمود. میرزا رضا بعداً ملقب به مهندس باشی شد. در لشکرکشی محمدشاه در ۱۲۵۳ق به هرات، ازجمله چهار شهر خراسان، میرزا رضای مهندس باشی نیز به همراه وی بود و در ساختن سنگرها و قلعه ها به طراحی و دخالت می پرداخت. در این ایام، برحسب دستور حاجی میرزا آقاسی، کتاب صواعق النظام در علم ترکیب توپ و خمپاره و ترتیب گلوله و عراده و سایر آلات و ادوات جنگی را تألیف کرد و در رمضان ۱۲۵۴ق، یعنی یک ماه پس از ورود محمدشاه به تهران، آن را تمام کرد. در اوایل سلطنت ناصرالدین شاه که میرزا تقی خان امیرکبیر، صدر اعظم اصلاح طلب ایران درصدد اصلاحات اساسی و ایجاد تأسیسات عام المنفعه افتاد و مدرسۀ دارالفنون را ایجاد کرد، میرزا رضای مهندس باشی طرح بنای ساختمان آن را ریخت و محمدتقی خان معمارباشی مأمور بنای آن گردید. مهندس باشی قریب به یک قرن زیست و در آن دوران از مهندسین درجه یک به شمار می آمد. وی تا اواخر سلطنت ناصرالدین شاه زنده بود. مهندس باشی کتب متعددی را به زبان فارسی ترجمه کرد. تاریخ ناپلئون بناپارات، تاریخ پطر کبیر و تاریخ تنزل و خرابی دولت روم، ازجمله آثار ترجمه شده توسط وی و از نخستین آثار معتبر تاریخی فرنگی به زبان فارسی است.
از رجال دانشمند و صاحب تأثیر عصر قاجار. میرزا رضا یا محمدرضای مهندس تبریزی ازجمله پنج نفر شاگردانی بود که عباس میرزا نائب السلطنه در ۱۲۳۰ق برای تحصیل در رشتۀ مهندسی به انگلستان روانه نمود و در ۱۲۳۴ق، پس از تحصیلات، آنان را به تهران خواست و به هریک کاری ارجاع نمود. میرزا رضا بعداً ملقب به مهندس باشی شد. در لشکرکشی محمدشاه در ۱۲۵۳ق به هرات، ازجمله چهار شهر خراسان، میرزا رضای مهندس باشی نیز به همراه وی بود و در ساختن سنگرها و قلعه ها به طراحی و دخالت می پرداخت. در این ایام، برحسب دستور حاجی میرزا آقاسی، کتاب صواعق النظام در علم ترکیب توپ و خمپاره و ترتیب گلوله و عراده و سایر آلات و ادوات جنگی را تألیف کرد و در رمضان ۱۲۵۴ق، یعنی یک ماه پس از ورود محمدشاه به تهران، آن را تمام کرد. در اوایل سلطنت ناصرالدین شاه که میرزا تقی خان امیرکبیر، صدر اعظم اصلاح طلب ایران درصدد اصلاحات اساسی و ایجاد تأسیسات عام المنفعه افتاد و مدرسۀ دارالفنون را ایجاد کرد، میرزا رضای مهندس باشی طرح بنای ساختمان آن را ریخت و محمدتقی خان معمارباشی مأمور بنای آن گردید. مهندس باشی قریب به یک قرن زیست و در آن دوران از مهندسین درجه یک به شمار می آمد. وی تا اواخر سلطنت ناصرالدین شاه زنده بود. مهندس باشی کتب متعددی را به زبان فارسی ترجمه کرد. تاریخ ناپلئون بناپارات، تاریخ پطر کبیر و تاریخ تنزل و خرابی دولت روم، ازجمله آثار ترجمه شده توسط وی و از نخستین آثار معتبر تاریخی فرنگی به زبان فارسی است.