مهایانا

لغت نامه دهخدا

مهایانا. [ م َ ] ( اِخ ) مهایانه. صورتی از دین بودائی که در تبت ، چین ، کره و ژاپن رواج دارد.

دانشنامه آزاد فارسی

مَهایانا (Mahayana)
(یا: مَهایانَه) در سانسکریت به معنی «محمل بزرگ» یکی از دو مذهب عمدۀ دین بودا که در چین، کره، ژاپن، و تبّت گسترش دارد. تکریم بُدهی سَتواها (کمابیش= بوداواره ها: آنان که به اشراق می رسند ولی در حد انسان می مانند تا به دیگر جانداران کمک کنند) از ارکان مذهب مهایاناست و نیز این باور که نطفه های بوداواری در درون همگان وجود دارد. بودای تاریخی به نام تنها یکی از نمادهای بودای سرمدی، دهارما یا قانون نهایی عالم و منجی رئوفِ همه جا حاضر در سوترای نیلوفر توصیف می شود و سوترای کمال حکمت می آموزد که هیچ پدیده ای هستی پایدار ندارد و راه بوداشدن راهی است که بدهی ستواها رفته اند. مذهب مهایانا شاخه های فراوان و مناسک گوناگون دارد. همچنان که عقایدش پیچیده است و بوداها و بدهی ستواهای بسیار را دربرمی گیرد، آیین های آن نیز اغلب پرطول و تفصیل و وقت گیرند. به خلافِ مذهب تراوادا، چندان تأکیدی بر تجرّد راهبان ندارد و روحانیان مهایانا کمتر دنیا گریزند. جامۀ راهبان مهایانا در کشورهای مختلف، متفاوت است.

پیشنهاد کاربران

mahayana با تلفظ ماهایانا از چند کلمه به شکل زیر ساخته شده : maha ya na : پسوند نا در زبان فارسی قدیم معادل نه بوده به زبان امروز و یا، حرف انتخاب بین این یا آن و ماها جمع دوباره ما ضمیر اول شخص جمع. معنای این واژه ی ترکیبی به ظاهر سناسکریتی که در اصل و ریشه از کلمات فارسی ساخته شده عبارت بوده است از : ماها ( یعنی ما انسان ها و بقیه موجودات یا هستیم و یا نیستیم. یعنی ماها یا آری یا نه ایم و دو راه بیشتر وجود ندارد و آن اینکه یا وجود داریم و یا وجود نداریم.
...
[مشاهده متن کامل]

معنای دیگر : mah ayana ماه آیانا؛ ماه آینه است یعنی نور خورشید را منعکس میکند و لذا از خود نور ندارد.
معنای دیگر : mahe yane با تلفظ ماهیانه هم به معنای گردش ماه و هم درآمد ماهیانه.
ماهیانا گویا یک مدرسه بودائی باشد که با واژه های دهر ( dhr ) ؛ دهار ( dhar ) ؛ بوددهی ( buddhi ) ؛ چرخ دهارما ( dharma rad ) ؛ سمسرا ( samsara ) ؛ کارما ( karma ) ؛ بودا buddha ؛ سامادهی ( samadhi ) ؛ مایا ( maya ) ؛ نیروانا ( nirvana ) و خیلی واژه های دیگر بازی میکند و نمیداند که این واژه ها در اصل و ریشه کجائی اند و چه معنا هایی داشته اند.
به عنوان مثال نمی داند که اگر dhr با دو h به شکل dhhr نوشته شود آنگاه میتواند بال در آورد و پر بکشد و به اصل و ریشه ی خود باز گردد و آنهم نه روی کره زمین بلکه در آسمان.
samadhi در اصل و ریشه به شکل زا ما دهی تلفظ و بیان میشده به این معنا که آتمان یا آسمان هر کدام از ما را ده تائی زائیده!!.
در واژه های dharana و dhri هم علامت تشدید روی سر h از قلم افتاده است و لذا نمیتوانند توسط حکیمان و عارفان هند و بودائی و حکیمان و عارفان دینی خودمان رمز گشایی گردند. در دو بیت از ابیات دیوان حافظ هم علامت تشدید روی حرف ه از قلم افتاده و شاعر به شنوده و خوانده پند میدهد که بیخودی در پی کشف راز دهر نگردد بلکه :
حدیث از ( حوری ) مُطرب و مُی گو و راز دهر کمتر جو/
که کس نگشود و نگشاید به حکمت این معما را/.