مهارگر باکتری

مهارگر باکتری یا باکتریواستاتیک ( به انگلیسی: Bacteriostatic ) به هر ماده ای گفته می شود که می تواند رشد و تکثیر باکتری ها را متوقف کند اما الزاماً باعث مرگ باکتری ها نمی شوند. باکتریواستاتیک ها بر اساس نوع کاربرد به گروه های گوناگونی چون گندزداها، ضدعفونی کننده ها، مواد نگهدارنده و آنتی بیوتیک ها تقسیم می شوند. [ ۱]
باکتری کش ها ( Bactericide ) نوع دیگری از مواد ضدباکتری هستند که قابلیت نابودسازی مستقیم سلول باکتری را داشته و از روش های مختلف منجر به نابودی باکتری می شوند.
آنتی بیوتیک های مهارگر باکتری از رشد و تقسیم سلولی باکتری جلوگیری می کنند تا دستگاه ایمنی بدن قادر به مقابله با عفونت شود. یک آنتی بیوتیک مهارگر باکتری می تواند از راه های مختلف مانع رشد باکتری شود. به عنوان نمونه، تتراسایکلین می تواند ریبوزوم باکتری را مهار کند تا ساخت پروتئین های جدید متوقف شود. درحالی که باکتری زنده است اما قادر به تکثیر نخواهد بود زیرا پروتئین لازم برای تشکیل سلول جدید ساخته نمی شود. [ ۲] هرچند تفکیک آنتی بیوتیک های مهارگر از باکتری کش ها دقیق نیست و حتی آنتی بیوتیک های مهارگر در غلظت بالا موجب مرگ بسیاری از باکتری ها می شوند ولی این آنتی بیوتیک ها اصولاً از گروه باکتریواستاتیک محسوب می شوند.
تتراسایکلین ها، ماکرولیدها، اتامبوتول، سولفانامیدها، نیتروفورانتوئین، اسپکتینومایسین، کلرامفنیکل، تریمتوپریم، کلیندامایسین، نووبیوسین مثال هایی از این گونه آنتی بیوتیک ها هستند.
مواد مهارگر باکتری، استفاده های بسیاری در ساخت مواد نگهدارنده دارند. مهارگرهای باکتری شرایط رشد باکتری را نامناسب می کنند. کارکرد مهارگر باکتری، شبیه به منجمدکردن، نمک سود کردن و دودی کردن موادغذایی است. چنین شرایطی سبب کند شدن رشد باکتری شده و عمر مفید مواد غذایی را افزایش می دهد. [ ۱]