مهاجرت کُبری
دومین مرحلۀ مبارزات ضداستبداد علما و گروه های وسیعی از مردم تهران که با تحصن در قم به صدور فرمان مشروطیت از سوی مظفرالدین شاه قاجار انجامید (۱۴جمادی الثانی ۱۳۲۴ق/۱۴ مرداد ۱۲۸۵ش). پس از گذشت چند ماه از مهاجرت صغری و خودداری شاه از اجرای خواسته های پذیرفته شدۀ علما و مردم مبنی بر درخواست علما، که عزل عین الدوله و تشکیل عدالتخانه بود، ناگزیر جمعی از علما، طلاب و تجار تهران در مسجد جامع تهران متحصن شدند، اما چون در محاصره و تنگنا قرار گرفتند به قم مهاجرت کردند و در بین راه نامه ای به مظفرالدین شاه نوشتند و بار دیگر خواستار عزل عین الدوله و تشکیل عدالتخانه شدند. آنان تهدید کردند که اگر وعده های شاه به جایی نرسد، به عتبات مهاجرت خواهند کرد. در این میان، گروهی از کسبه و اصناف و دانش آموزان و طلاب تهران به نشانۀ همدردی با مهاجران و نیز برای مصونیت از آزارها و تعدیات مأموران دولتی، به سفارت انگلیس پناهنده شدند و سرانجام مظفرالدین شاه در مقابل درخواست علما و مردم تسلیم شد و فرمان عزل عین الدوله و تأسیس مجلس مشورتخانه جهت «مشاوره و مداقّه در امور دولتی و مملکتی مصالح عامّه» یا «فرمان مشروطیت» را صادر کرد. به دنبال این فرمان، مهاجران به تهران مراجعت کردند و متحصنان سفارت از تحصن خارج شدند. مهاجرت دسته جمعی علما و مردم تهران به قم در تاریخ مشروطیت به مهاجرت کبری معروف است.
دومین مرحلۀ مبارزات ضداستبداد علما و گروه های وسیعی از مردم تهران که با تحصن در قم به صدور فرمان مشروطیت از سوی مظفرالدین شاه قاجار انجامید (۱۴جمادی الثانی ۱۳۲۴ق/۱۴ مرداد ۱۲۸۵ش). پس از گذشت چند ماه از مهاجرت صغری و خودداری شاه از اجرای خواسته های پذیرفته شدۀ علما و مردم مبنی بر درخواست علما، که عزل عین الدوله و تشکیل عدالتخانه بود، ناگزیر جمعی از علما، طلاب و تجار تهران در مسجد جامع تهران متحصن شدند، اما چون در محاصره و تنگنا قرار گرفتند به قم مهاجرت کردند و در بین راه نامه ای به مظفرالدین شاه نوشتند و بار دیگر خواستار عزل عین الدوله و تشکیل عدالتخانه شدند. آنان تهدید کردند که اگر وعده های شاه به جایی نرسد، به عتبات مهاجرت خواهند کرد. در این میان، گروهی از کسبه و اصناف و دانش آموزان و طلاب تهران به نشانۀ همدردی با مهاجران و نیز برای مصونیت از آزارها و تعدیات مأموران دولتی، به سفارت انگلیس پناهنده شدند و سرانجام مظفرالدین شاه در مقابل درخواست علما و مردم تسلیم شد و فرمان عزل عین الدوله و تأسیس مجلس مشورتخانه جهت «مشاوره و مداقّه در امور دولتی و مملکتی مصالح عامّه» یا «فرمان مشروطیت» را صادر کرد. به دنبال این فرمان، مهاجران به تهران مراجعت کردند و متحصنان سفارت از تحصن خارج شدند. مهاجرت دسته جمعی علما و مردم تهران به قم در تاریخ مشروطیت به مهاجرت کبری معروف است.
wikijoo: مهاجرت_کبری