منوچهرخان گرجی

منوچهرخان گُرجی ( ـ اصفهان ۱۲۶۳ق)
ملقب به معتمدالدّوله از رجال مشهور دورۀ سلطنت فتحعلی شاه و محمدشاه قاجار. جزو اسیرانی بود که در ۱۲۰۹ق آغا محمدخان قاجار پس از آزادی تفلیس به ایران آورد. در ابتدا، در جرگۀ خواجگان حرمسرای فتحعلی شاه درآمد ولی سپس ارتقای مقام یافت و به «ایچ آقاسی» (خواجه باشی) و «ایشیک آقاسی» (رئیس تشریفات) ملقب شد. در ۱۲۴۰ق حاکم اصفهان و در ۱۲۴۳ق مأمور پرداخت غرامات دولت ایران به روسیه شد. در جنگ های دوم ایران و روس (۱۲۴۱ـ۱۲۴۳ق) به حکومت گیلان منصوب گردید تا مانع هجوم روس ها به گیلان شود. در ۱۲۵۱ق مأمور سرکوب حسینعلی میرزا، فرمانفرمای فارس، و حسنعلی میرزا شجاع السلطنه، حاکم اصفهان، شد و پس از سرکوب این دو برادر، حاکم فارس شد. مدتی نیز حاکم کرمانشاه، لرستان و خوزستان بود. در ۱۲۵۴ق وقتی والی اصفهان بود برای سرکوب محمدتقی خان چهار لنگ بختیاری به جانب خوزستان لشکر کشید. مردی سخت گیر و بی رحم و ثروتمند بود. ظاهراً به دین اسلام گرویده بود و در تهران تکیه ای ساخت که به تکیۀ منوچهرخان معروف شد. در حکومت اصفهان با علی محمد باب از در دوستی درآمد و از وی پذیرایی و حمایت کرد و به پیشرفت بابیه در ایران کمک کرد. چاپخانۀ معتمدی تهران یادگار اوست.