منهج المقال فی تحقیق احوال الرجال

[ویکی نور] منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال، تألیف عالم و رجالی شیعه، میرزا محمد بن علی بن ابراهیم استرآبادی (متوفی 1028ق) استاد امین استرآبادی است. وی تألیف این کتاب را که در بین سه اثر رجالی او به «رجال کبیر» مشهور است، در 986ق، در نجف به پایان برده است. در این چاپ از کتاب در بالای صفحه، متن «منهج المقال» و در ذیل صفحه، تعلیقه وحید بهبهانی بر کتاب منهج المقال آمده است.
کتاب، شامل سه جزء (جلد) است که در آن نام ها به ترتیب حروف الفبای حرف اول و دوم، تنظیم شده اند. دو جزء اول، حرف همزه و جزء سوم، حرف باء تا حاء را در بر گرفته است. در مجموع، 1328 نفر در منهج و 416 نفر در تعلیقه معرفی شده اند.
در این کتاب، نام کتاب های رجالی مورد استفاده و استناد نویسنده، ذکر شده و برای آنها رمزهایی تعیین شده است. همچنین در ابتدای کتاب، علائم اختصاری که در سراسر کتابِ خود برای خاندان عصمت(ع) ساخته است و مدارک مورد استناد خود را ذکر می کند. کتاب، دارای خاتمه ای شامل ده فائده رجالی است.
اگرچه مضبوطترین، متقن ترین و مهم ترین کتاب رجالی قدما، رجال نجاشی است که پایه کتاب های رجالی بعد از خود در میان شیعیان است، اما جامع ترین کتاب رجالی، «منهج المقال» است که به واسطه تألیف آن، مؤلفش را به صاحب رجال شهرت داده و بازمی شناساند . کثرت تعلیقات و حواشی که بر کتاب زده شده، حکایت از اهمیت این کتاب و پذیرش آن از سوی محققین دارد .
کتاب های رجالی اساساً وابسته به تألیفات قبل از خود و به ویژه رجالیون متقدم است؛ چون شالوده این کتاب ها نام افرادی است که گذشتگان، ذکر کرده اند؛ بنابراین هر تحقیق جدیدی محدود به پژوهش ها و یافته هایی است که تاکنون صورت گرفته و همین امر باعث شده علم رجال، دانشی بسته و محدود به نظر آید. کتاب «منتهی المقال فی علم الرجال» از ابوعلی محمد بن اسماعیل (معروف به رجال ابن علی) از همین قسم است. این کتاب کاملاً از «منهج المقال» استرآبادی و «حاشیه منهج المقال» از محمدباقر بهبهانی گردآوری و منتج شده است .

[ویکی فقه] منهج المقال فی تحقیق احوال الرجال (کتاب). کتاب «منهج المقال فی تحقیق احوال الرجال»، تالیف عالم و رجالی شیعه، میرزا محمد بن علی بن ابراهیم استرآبادی (متوفی ۱۰۲۸ ق) استاد امین استرآبادی است. وی تالیف این کتاب را که در بین سه اثر رجالی او به «رجال کبیر» مشهور است، در ۹۸۶ ق، در نجف به پایان برده است.
اگرچه مضبوط ترین، متقن ترین و مهم ترین کتاب رجالی قدما، رجال نجاشی است که پایه کتاب های رجالی بعد از خود در میان شیعیان است، اما جامع ترین کتاب رجالی، « منهج المقال » است که به واسطه تالیف آن، مؤلفش را به صاحب رجال شهرت داده و بازمی شناساند . کثرت تعلیقات و حواشی که بر کتاب زده شده، حکایت از اهمیت این کتاب و پذیرش آن از سوی محققین دارد کتاب های رجالی اساسا وابسته به تالیفات قبل از خود و به ویژه رجالیون متقدم است؛ چون شالوده این کتاب ها نام افرادی است که گذشتگان، ذکر کرده اند؛ بنابراین هر تحقیق جدیدی محدود به پژوهش ها و یافته هایی است که تاکنون صورت گرفته و همین امر باعث شده علم رجال ، دانشی بسته و محدود به نظر آید. کتاب « منتهی المقال فی علم الرجال » از ابوعلی محمد بن اسماعیل (معروف به رجال ابن علی) از همین قسم است. این کتاب کاملا از «منهج المقال» استرآبادی و « حاشیه منهج المقال » از محمدباقر بهبهانی گردآوری و منتج شده است .
تالیفات استرآبادی
بعضی از علمای رجالی چندین کتاب رجالی دارند که محمد بن علی استرآبادی با سه کتاب: رجال کبیر (منهج المقال)، رجال وسیط ( تلخیص الاقوال ) و رجال صغیر (توضیح المقال ) از آن جمله اند.
ساختار کتاب
کتاب، شامل سه جزء (جلد) است که در آن نام ها به ترتیب حروف الفبای حرف اول و دوم، تنظیم شده اند. دو جزء اول، حرف همزه و جزء سوم، حرف باء تا حاء را در بر گرفته است. در مجموع، ۱۳۲۸ نفر در منهج و ۴۱۶ نفر در تعلیقه معرفی شده اند. در این کتاب، نام کتاب های رجالی مورد استفاده و استناد نویسنده، ذکر شده و برای آنها رمزهایی تعیین شده است. همچنین در ابتدای کتاب، علائم اختصاری که در سراسر کتاب خود برای خاندان عصمت (علیه السّلام) ساخته است و مدارک مورد استناد خود را ذکر می کند. کتاب، دارای خاتمه ای شامل ده فائده رجالی است.
گزارش محتوا
...