منهاج سراج

مِنْهاجِ سِراج (۵۸۹ـ۶۵۸ق)
ابوعمر منهاج الدین عثمان، ملقب به صدر جهان، فرزند سراج الدین محمد جوزجانی، قاضی و شاعر و مورخ ایرانی و از پیروان فرقه چشتیه هند. نیاکان وی در سیستان و ولایت غور صاحب مقامات و مشاغلی بودند. پدرش سراج الدین در دربار ملک معزالدین محمد غوری و سلطان بهاءالدین سام به شغل قضا اشتغال داشت. ابوعمر در ۶۲۲ق به فرمان پادشاه غور به سفارت نزد ملک نیمروز رفت و چند بار از جنگ مغولان گریخت و سرانجام به مولتان هند رفت و به دربار ناصرالدین قباجه از ممالک غور راه یافت و به دستور او به تدریس ادب فارسی در آن جا مشغول شد. در ۶۲۵ق به خدمت شمس الدین ایلتتمش و پسرش ناصرالدین محمود شاه درآمد و کتاب تاریخ عمومی خود را به نام ناصرالدین تألیف کرد و آن را طبقات ناصری نامید. در ۹۴۶ق که ناصرالدین محمود پسر شمس الدین ایلتتمش (۶۴۴ـ۶۶۴ق) با جمعی از هندوان در قلعۀ تلسنده جنگید و بر آنان پیروز شد، منهاج شرح این پیروزی را در ناصری نامه به نظم آورد و از سلطان لقب صدر جهانی گرفت.