منظومۀ خورشیدی (Solar System)
38439600.jpg
ستارۀ خورشید و همۀ اجسام مدارپیمای آن، شامل ۹ سیاره: عُطارِد، زهره، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس، نپتون، و پلوتو، قمرهایشان، و اجسام کوچک تری مانند سیارک ها و دنباله دارها. خورشید دربردارندۀ۹۹.۸۶ درصد جرم منظومۀ خورشیدی است. سیاره ها در مسیرهایی بیضی شکل بر گرد خورشید، و در جهت چرخش وضعی آن مدار پیمایی می کنند. سیاره های نزدیک تر به خورشید زمان های مداری کوتاه تری نسبت به سیاره های دورتر دارند، زیرا فاصلۀ کمتری را در هر مدار طی می کنند. سیاره های درونی (عُطارِد، زهره، زمین، و مریخ) سطوحی جامد و سنگی دارند و دورۀ تناوب چرخش محوری شان به نسبت کوتاه است: عُطارد در هر ۵۹ روز یک دور می چرخد، زهره در هر ۲۴۳ روز، زمین در هر ۲۴ ساعت، و مریخ در هر۲۴.۵ ساعت. تعداد قمرهای طبیعی سیاره های درونی بسیار کم، و قطرشان کمتر از ۱۳هزار کیلومتر است. زهره را می توان با چشم غیرمسلح دید، این ستاره شامگاهان به صورت درخشان ترین «اختر» آسمان نمایان می شود. در مقابل، سیاره های بیرونی (مشتری، زحل، اورانوس، نپتون، و پلوتو)، به استثنای پلوتو، جوّهای گازی چگال تری دارند که عمدتاً از هیدروژن و هلیوم۱۵ تشکیل شده است و دورۀ چرخششان سریع است: مشتری هر ۱۰ ساعت یک دور می چرخد، زحل نزدیک به هر۱۰.۵ ساعت، و اورانوس هر ۱۱ ساعت. قمرهای سیاره های بسیار زیاد است: مشتری و زحل در فاصلۀ بین خود بیش از ۳۰ قمر، و اورانوس قمر دارد. اورانوس، نپتون و پلوتو با تلسکوپ کشف شدند. منظومۀ خورشیدی همۀ نشانه های سامانه ای کاملاً یگانه را در خود دارد و اعضای آن منشأ مشترک و تحولات مشترکی دارند. این منظومه در مکانی منزوی در فضا قرار دارد. همۀ سیاره های آن در مدارهایی تقریباً دایره ای و هم صفحه به دور خورشید در گردش اند و چرخش آن ها با چرخش خورشید هم جهت است. از این گذشته، این الگو به طور همسان در منظومۀ قمرهای مشتری، زحل، و اورانوس نیز دنبال می شود. تصور می شود منظومۀ خورشیدی حدود۴.۶ میلیارد سال پیش از ابر گاز و غباری در فضا تشکیل شده باشد.
38439600.jpg
ستارۀ خورشید و همۀ اجسام مدارپیمای آن، شامل ۹ سیاره: عُطارِد، زهره، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس، نپتون، و پلوتو، قمرهایشان، و اجسام کوچک تری مانند سیارک ها و دنباله دارها. خورشید دربردارندۀ۹۹.۸۶ درصد جرم منظومۀ خورشیدی است. سیاره ها در مسیرهایی بیضی شکل بر گرد خورشید، و در جهت چرخش وضعی آن مدار پیمایی می کنند. سیاره های نزدیک تر به خورشید زمان های مداری کوتاه تری نسبت به سیاره های دورتر دارند، زیرا فاصلۀ کمتری را در هر مدار طی می کنند. سیاره های درونی (عُطارِد، زهره، زمین، و مریخ) سطوحی جامد و سنگی دارند و دورۀ تناوب چرخش محوری شان به نسبت کوتاه است: عُطارد در هر ۵۹ روز یک دور می چرخد، زهره در هر ۲۴۳ روز، زمین در هر ۲۴ ساعت، و مریخ در هر۲۴.۵ ساعت. تعداد قمرهای طبیعی سیاره های درونی بسیار کم، و قطرشان کمتر از ۱۳هزار کیلومتر است. زهره را می توان با چشم غیرمسلح دید، این ستاره شامگاهان به صورت درخشان ترین «اختر» آسمان نمایان می شود. در مقابل، سیاره های بیرونی (مشتری، زحل، اورانوس، نپتون، و پلوتو)، به استثنای پلوتو، جوّهای گازی چگال تری دارند که عمدتاً از هیدروژن و هلیوم۱۵ تشکیل شده است و دورۀ چرخششان سریع است: مشتری هر ۱۰ ساعت یک دور می چرخد، زحل نزدیک به هر۱۰.۵ ساعت، و اورانوس هر ۱۱ ساعت. قمرهای سیاره های بسیار زیاد است: مشتری و زحل در فاصلۀ بین خود بیش از ۳۰ قمر، و اورانوس قمر دارد. اورانوس، نپتون و پلوتو با تلسکوپ کشف شدند. منظومۀ خورشیدی همۀ نشانه های سامانه ای کاملاً یگانه را در خود دارد و اعضای آن منشأ مشترک و تحولات مشترکی دارند. این منظومه در مکانی منزوی در فضا قرار دارد. همۀ سیاره های آن در مدارهایی تقریباً دایره ای و هم صفحه به دور خورشید در گردش اند و چرخش آن ها با چرخش خورشید هم جهت است. از این گذشته، این الگو به طور همسان در منظومۀ قمرهای مشتری، زحل، و اورانوس نیز دنبال می شود. تصور می شود منظومۀ خورشیدی حدود۴.۶ میلیارد سال پیش از ابر گاز و غباری در فضا تشکیل شده باشد.
wikijoo: منظومه_خورشیدی