منطقه ۴ شهرداری تهران

منطقه ۴ شهرداری تهران شرقی ترین نقطه تهران است که در شمال شرقی شهر تهران قرار دارد. بخشی از این منطقه در دامنه های البرز قرار دارد. دسترسی سریع بخشی شرقی منطقه به مناطق گردشگری متعدد همچون دره های سد لار، لتیان و دره های سرسبز فشم، اوشانٰ و میگون و مناطق ورزشی تفریحی دربندسر، شمشک و آبعلی آن را از دیگر مناطق تهران متمایز کرده است. این منطقه از طرف شمال به رشته کوه های البرز و منطقه یکٰ از طرف غرب در حدود خیابان لنگری به منطقه یک و محله پاسداران، از طرف جنوب و خیابان رسالت و مناطق هفت و هشت، در محدوده خیابان دماوند نیز به منطقه سیزده محدود می شود. [ ۲] این منطقه به عنوان یکی از پرجمعیت ترین، وسیع ترین، مهاجرپذیرترین، پر ساخت و سازترین مناطق تهران شناخته شده است. [ ۲] این منطقه با دارا بودن پارک جنگلی لویزان و همچنین با ویژگی هایی چون وجود نابرابری اجتماعی - اقتصادی شدید در آن، جوان بودن میانگین سنی جمعیت، وجود اقشار آسیب پذیر در محله هایی همچون خاک سفید، شمیران نو، شیان و … از سایر محله های تهران قابل تمایز و تفکیک است. [ ۲] شهرداری منطقه ۴ دارای ۹ ناحیه و بیست محله است. [ ۲] [ ۳]
محدوده منطقه چهار تهران کنونی، در دوره های تاریخی اواخر قاجار و دوران پهلوی، باغ کاری های کشاورزی بوده است. از سال ۱۳۳۵ به بعد این منطقه با حفظ نقش تفرجگاهی و ییلاقی خود تبدیل به مکانی برای استقرار ویلاهای تابستانی متمولین بود. [ ۳] کلا برای شهر تهران، روستاهای سوهانک، ازگل، اراج، گلستان، مبارک آباد و اطراف باغ هروی از چنین ساخت و بافتی برخوردار بوده است. کانون های سکونتی اولیه در این منطقه، در محدوده های نارمک شمالی و تهرانپارس در دهه ۴۵–۳۵ شکل گرفت و به تدریج توسعه یافت و طی سالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۰ بافتهای مدرن در نارمک و تهرانپارس و به موازات آن کارگاه های صنعتی و کارخانه های واقع در شرق منطقه به شکل سطوح گسترده صنعتی به وجود آمد. [ ۳] از سال ۵۶ به بعد محدوده ورودی شرقی تهران در منطقه ۴ محل استقرار جمعیت مهاجر از دیگر شهرها و روستاهای کشور قرار گرفت و به تدریج بافتهای روستایی و حاشیه ای محله های خاک سفید، شمیران نو، کاظم آباد در این منطقه شکل گرفت. [ ۳]
در این بخش اطلاعات جمعیت شناسی، مساحت و ویژگی های طبیعی ارائه می شود.
شهرداری منطقه ۴ با مساحتی معادل ۶۱۲۸۸۳۶۷ متر مربع در قسمت شمال شرقی تهران قرار گرفته است. [ ۳] مستند به آمار منتشر شده در سال۱۴۰۰ جمعیت این منطقه ۸۰۳۷۸۹ نفر است. از این تعداد ۴۱۳۷۶۱ نفر مرد و ۳۹۰۰۲۸ نفر زن هستند ( مرکز آمار ایران، ۱۳۸۵ ) . . در این منطقه ۲۳۰۰۳۶ خانوار سکونت دارند. در حال حاضر ۹ ناحیه و ۲۰ محله در سطح منطقه ۴شهرداری تهران وجود دارد. تهران پارس غربی پرجمعیت ترین و کالاد ( کوهک ) کم - جمعیت ترین محله های منطقه۴ شهرداری تهران هستند. [ ۳] گزارش آماری دیگر منتشر شده بر اساس سازمان آمار اذعان دارد که جمعیت این منطقه براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ ایران، ۹۱۹٬۰۰۱ نفر ( ۳۰۴٬۱۶۹ خانوار ) شامل ۴۵۷٬۴۶۰ مرد و ۴۶۱٬۵۴۱ زن است. [ ۴]