منطقه ۱۲ شهرداری تهران

منطقه ۱۲ شهرداری تهران، از مناطق قدیمی شهری در مرکز تهران است. از شمال به خیابان انقلاب، از غرب به خیابان حافظ و خیابان وحدت اسلامی و از جنوب به خیابان شوش و از شرق به خیابان ۱۷ شهریور و اتوبان شهید محلاتی محدود می شود. [ ۳] منطقه دوازده از شمال با مناطق هفت و شش، از شرق با مناطق سیزده و چهاردهٰ، از جنوب با مناطق پانزده و شانزده و از غرب با منطقه یازده همجوار است. [ ۲] منطقه دوازده شهرداری تا سال ۱۴۰۰ به شش ناحیه و سیزده محله تقسیم شده است. [ ۲] از جمله محله های مطرح آن می توان اشاره کرد به دروازه شمیران، بهارستان، امامزاده یحیی، پامنار، سنگلج[ ۲] قدمت سکونتگاهی آن به دوره صفویه بازمی گردد و دوره قاجاریه این منطقه از شهر تهران به عنوان مرکز دارالخلافه برگزیده می شود. مستند به گزارش های تاریخی عمده رشد و توسعه کالبدی و اجتماعی این منطقه در دوره قاجاریه است. [ ۴] [ ۵] به اعتبار این قدمت و تعدد و تنوع مراکز فرهنگی، تاریخی، امکان مذهبی و تجاری قدیمی از منطقه دوازده شهرداری تهران به عنوان قلب تاریخی تهران یاد می شود. [ ۶] به عنوان یکی از مناطق مهم تهران برای جذب گردشگر[ ۷] از اقصی نقاط تهران و ایران و گردشگراان خارجی است. [ ۸] بنا به گزارش هایی در ایام تعطیلات نوروز در سال ها متوالی قریب چند هزار نفر[ ۹] از مراکز و امکان متعدد گردشگری و تاریخی منطقه دوازده تهران بازدید کردند. [ ۱۰] منطقه دوازده تهران بیش از سیصد اثر تاریخی دارد که درصد قابل توجهی از آن ها به عنوان آثار ملی به ثبت رسیدند. [ ۱۱] [ ۳] [ ۱۲] از جمله می توان به این موارد اشاره کرد. [ ۱۲] کاخ گلستان، بازار، مسجد جامع بازار، مسجد شاه، مدرسه ژاندارک، کلیسای ژاندارک، امامزاده سید نصرالدین، میدان توپخانه، سبزه میدان، دارالفنون، میدان مشق، سر در باغ ملی، عمارت مسعودیه، خیابان سی تیر ( معروف به گذر ادیان ) ، باغ نگارستان، مدرسه سپهسالار، مسجد سپهسالار، مدرسه مروی، کاروانسرای خانات، حمام نواب، خانه مستوفی الممالک، مدرسه فیروز بهرام، مسجد حکیم باشی و…[ ۶]
عمده سابقه تاریخی و تمدنی منطقه دوازده شهرداری تهران به قدمت پایتخت شدن تهران بازمی گردد. [ ۴] [ ۵]
به دلیل آنکه دوره صفویه و زندیه پایتخت سیاسی در شهرهای شیراز و اصفهان بود، بسط و گسترش تهران و مناطق آن چندان مورد توجه نبود.