چون محور گردش وضعی زمین نسبت به سطح مدار حرکت انتقالی آن ( یعنی سطح منطقه البروج ) در حدود ۲۳/۵ درجه متمایل است لذا خورشید در تمام سطح کره زمین یکسان نمیتابد و نور و حرارت در نقاط مختلفه کره زمین را ار لحاظ درجه حرارت به پنج منطقه تقسیم کرده اند . بنابراین منطقه به بخشهای وسیعی از سطح زمین اطلاق میشود که از لحاظ دریافت نور و حرارت مکتسبه از خورشید متشابه باشند و در عرض مشخص جغرافیائی قرار گرفته باشند ( بعبارتی دیگر در فاصله بین مدارات مشخص قرار داشته باشند . ) مناطق پنجگانه سطح زمین عبارتند از : ۱ - منطقه حاره یا محترقه - قسمتی است از سطح زمین که بین مدار راس السرطان در شمال و مدار راس الجدی در جنوب خط استوا قرار گرفته و بنابراین خط استوا از وسط آن میگذرد و مقدار حرارت در تمام مدت سال در این منطقه زیاد است . ۲ - منطقه معتدله شمالی که بین مدار راس السرطان و مدار قطب شمال میباشد . ۳ - منطقه معتدله جنوبی که بین مدار راس الجدی و مدار قطب جنوب قرینه منطقه معتدله شمالی در نیمکره جنوبی زمین است . در دو منطقه معتدله چون آفتاب عمود نمی تابد حرارت آن هم چندان زیاد نیست و در مواقع مختلف نیز حرارت تغییر میکند و فصول چهارگانه ( بهار تابستان پائیز زمستان ) ایجاد میشود ( ایران در منطقه معتدله شمالی قرار دارد ) . ۴ - منطقه منجمده شمالی یا منطقه قطبی شمالی - بین مدار قطب شمال یا نقطه قطبی در نیمکره شمالی زمین قرار دارد . ۵ - منطقه منجمده جنوبی یامنطقه قطبی جنوبی - بین مدار قطب جنوب تا نقطه قطبی در نیمکره جنوبی زمین قرار دارد . در دو منطقه منجمده شمالی و جنوبی در تمام مدت سال اشعه آفتاب در حداکثر تمایل میباشد بهمین جهت همیشه حرارت خیلی کم و اغلب زمستان و یخبندان دائمی است و تابستان آنها کم و کوتاه است و مدت آن از چند هفته نمیگذرد. و بعلاوه در این دو منطقه نیمی از سال شب و نیمی از سال روز است .
