[ویکی نور] منطق فهم القرآن. منطق فهم القرآن، سلسله مباحث قرآنی «سید کمال حیدری» به قلم «طلال حسن» است. نویسنده در این اثر به شیوه تفسیر قرآن به قرآن با استفاده از روایات، به تفسیر و تأویل «آیة الکرسی» پرداخته است.
کتاب در ضمن یک مقدمه و سه باب تألیف شده است. مقدمه، قریب به 20 صفحه از اثر را به خود اختصاص داده است. باب اول کتاب تمام جلد اول، باب دوم جلد دوم و قریب دو ثلث جلد سوم را فراگرفته است. باب سوم نیز در ثلث آخر جلد سوم ارائه شده است. مطالب هر باب در ضمن فصولی و در مجموع در 15 فصل مطرح شده است.
باب اول کتاب مقدمه ای برای فصول دیگر اثر است. در فصل اول معنای لغوی و اصطلاحی قرآن، تفسیر و اهمیت آن، شیوه های تفسیر، تفاوت بین شیوه و اسلوب مفسرین، تأویل و دلیل نیاز به آن مطرح شده است. نویسنده در ابتدای این مباحث تذکر می دهد که تصور نشود که این مباحث مقدماتی مختص به تفسیر آیة الکرسی است، بلکه در تمام مباحث تفسیری به کار می آید.
وی تأکید می کند که در این باب که مقدمه برای تفسیر آیة الکرسی است، تصمیم به تأسیس شیوه جدید تفسیری نداریم. سپس به هفت روش تفسیری اشاره می کند که عبارتند از: تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر قرآن به روایت، تفسیر عقلی اجتهادی، تفسیر علمی تجربی، تفسیر ارشادی، تفسیر به رأی و تفسیر جامع. سپس شیوه خود در تفسیر آیة الکرسی را شیوه تفسیر قرآن به قرآن می داند؛ البته با کمک روایات؛ یعنی با محوریت قرآن و مداریت سنت.
باب دوم کتاب اختصاص به تفسیر آیة الکرسی به سه شیوه تفسیر مفردات، تجزیه ای و موضوعی دارد. تعداد فصول این باب بیشتر از ابواب دیگر بوده و شش فصل را شامل می شود. فصل اول به محوریت آیة الکرسی، فصل دوم به تفسیر مفردات، فصل سوم به تفسیر تجزیه ای و فصول دیگر به تفسیر موضوعی آیة الکرسی اختصاص یافته است.
در ابتدای این باب چنین می خوانیم: از خصایص قرآن کریم وجود نظم بدیع و ارتباط محکم بین آیات قرآن کریم از یک جهت و بین سوره ها از جهت دیگر است؛ بااین حال هر آیه و هر سوره خصوصیات و مشخصات ویژه ای دارد. بدون شک این روش استثنایی قرآن در بین جمیع کتب آسمانی حکایت از گونه جدیدی از اعجاز می کند. در پرتو این نکته اعجازی تلاش می کنیم که خصوصیات و ویژگی های آیة الکرسی در قرآن کریم را استقرا و بررسی کنیم.
کتاب در ضمن یک مقدمه و سه باب تألیف شده است. مقدمه، قریب به 20 صفحه از اثر را به خود اختصاص داده است. باب اول کتاب تمام جلد اول، باب دوم جلد دوم و قریب دو ثلث جلد سوم را فراگرفته است. باب سوم نیز در ثلث آخر جلد سوم ارائه شده است. مطالب هر باب در ضمن فصولی و در مجموع در 15 فصل مطرح شده است.
باب اول کتاب مقدمه ای برای فصول دیگر اثر است. در فصل اول معنای لغوی و اصطلاحی قرآن، تفسیر و اهمیت آن، شیوه های تفسیر، تفاوت بین شیوه و اسلوب مفسرین، تأویل و دلیل نیاز به آن مطرح شده است. نویسنده در ابتدای این مباحث تذکر می دهد که تصور نشود که این مباحث مقدماتی مختص به تفسیر آیة الکرسی است، بلکه در تمام مباحث تفسیری به کار می آید.
وی تأکید می کند که در این باب که مقدمه برای تفسیر آیة الکرسی است، تصمیم به تأسیس شیوه جدید تفسیری نداریم. سپس به هفت روش تفسیری اشاره می کند که عبارتند از: تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر قرآن به روایت، تفسیر عقلی اجتهادی، تفسیر علمی تجربی، تفسیر ارشادی، تفسیر به رأی و تفسیر جامع. سپس شیوه خود در تفسیر آیة الکرسی را شیوه تفسیر قرآن به قرآن می داند؛ البته با کمک روایات؛ یعنی با محوریت قرآن و مداریت سنت.
باب دوم کتاب اختصاص به تفسیر آیة الکرسی به سه شیوه تفسیر مفردات، تجزیه ای و موضوعی دارد. تعداد فصول این باب بیشتر از ابواب دیگر بوده و شش فصل را شامل می شود. فصل اول به محوریت آیة الکرسی، فصل دوم به تفسیر مفردات، فصل سوم به تفسیر تجزیه ای و فصول دیگر به تفسیر موضوعی آیة الکرسی اختصاص یافته است.
در ابتدای این باب چنین می خوانیم: از خصایص قرآن کریم وجود نظم بدیع و ارتباط محکم بین آیات قرآن کریم از یک جهت و بین سوره ها از جهت دیگر است؛ بااین حال هر آیه و هر سوره خصوصیات و مشخصات ویژه ای دارد. بدون شک این روش استثنایی قرآن در بین جمیع کتب آسمانی حکایت از گونه جدیدی از اعجاز می کند. در پرتو این نکته اعجازی تلاش می کنیم که خصوصیات و ویژگی های آیة الکرسی در قرآن کریم را استقرا و بررسی کنیم.
wikinoor: منطق_فهم_القرآن