منشی قمی احمد بن حسین

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] قاضی احمد قمی از مورخان و تذکره نگاران برجسته ی دوره ی صفوی، و دو کتاب او خلاصة التواریخ و گلستان هنر از بهترین و سودمندترین آثار شناخته شده ی آن روزگار است. با وجود این شگفت آن که خود ناشناخته و فوائد، اهمیت و ارزش آثارش بر مولفان و دانشمندان پس از او پوشیده مانده و تنها در نیم قرن اخیر است که پس از نشر ترجمه های روسی و انگلیسی گلستان هنر و چاپ بخشی از خلاصة التواریخ نام او بار دیگر بر سر زبان و قلم افتاده، و آثار وی پیس از گذشت نزدیک به چهار صدر سال از توجه و عنایت هموطنان و هم زبانانش برخوردار می گردد.
قاضی احمد بن شرف الدین حسین حسینی، مشهور به میرمنشی قمی ابراهیمی. وی در دو اثر مزبور نام و نسب خو را بیش از این ننگاشته است، لیکن در بیاض نواده ی او صفی الدین که خود آن را «خلاصة البلدان » نام داده است، مشجره ای به عنوان نسب نامه وی تا امام چهارم نقل می شود. او می گوید، این مشجره که اصل آن در این دودمان است با استفاده و استناد به کتاب های عمدة الطالب جمال الدین احمد بن عنبه حسنی و سر النسب ابونصر بخاری و دیوان النسب و عنوان الحسب امیر عبدالقادر نسابه و بحر المحیط سید رضی الدین محمد نقیب و بیان الانساب ابوالغیث احمد بن محمد بن عیسی حسنی نسابه و مبسوط شیخ فخرالدین تنظیم شده و علی بن عبدالحسین نسابه سرکشیک آستانه مقدس کربلا و شیخ احمد نسابه خدمتگزار مدینه مشرفه و شیخ نورالدین محمد نسابه و محمد بن معتب حسینی بر آن گواهی نوشته اند.
در آن مشجره نام پدران او تا امام چهارم چنین قلمداد شده بوده است:
میرنظام الدین احمد مشهور به قاضی فرزند میر شرف الدین حسین مشهور به میرمنشی فرزند میر سید احمد فرزند سید نعیم الدین فرزند میر نعمت الله فرزند زین الدین علی فرزند جمال الدین علی فرزند میر سیدحسن مستجاب الدعوه فرزند سید رضی الدین محمد آوی فرزند سید شمس الدین محمد فرزند حسین فرزند علی فرزند محمد فرزند زید فرزند داعی فرزند زید فرزند علی فرزند ابومحمد حسن کرفه فرزند ابوالحسین علی برطله فرزند حسین فرزند علی فرزند عمر نقیب فرزند حسن افطن فرزند علی اصغر فرزند امام زین العابدین.
قاضی سحرگاهان روز پنج شنبه هفدهم ربیع الاول سال 953 در قم دیده به جهان گشود. در سال 964 در یازده سالگی همراه پدر خود به مشهد رفت و مدت بیست سال در آن شهر بود، طبعا در دو نوبت که پدرش یک بار به وزارت ابراهیم میرزا و بار دیگر به وزارت خراسان منصوب گردید و خود در جایی از گلستان هنر از این دو نوبت یاد می کند. او می گوید که در این اقامت در درگاه ابراهیم میرزا صفوی نشو و نما یافته و به مطالعه اشتغال داشته و مشق تعلیم خط از استادان خط همچون میر سید احمد حسینی مشهدی و مولانا شاه محمود زرین قلم و مالک دیلمی می گرفته است. در همان جا به سال 965 شیخ کمال سبزواری را نیز که از استادان خط بود، دیدار کرد. او رسم پیچک از رسوم فنون نقاشی و کتاب سازی را از مولانا علی اصغر کاشانی پدر آقا رضا مصور فرا گرفته بود.

پیشنهاد کاربران

بپرس