مندلسون (بارتولدی) فلیکس (۱۸۰۹ـ۱۸۴۷). مِندِلْسون (بارتولدی)، فلیکس (۱۸۰۹ـ۱۸۴۷)(Mendelssohn (-Bartholdy), Felix)
مِندِلْسون
آهنگ ساز، پیانونواز، و رهبر ارکستر، زادۀ آلمان. موسیقی او سبُکی و جذابیت موسیقی کلاسیک را در زمینه موضوع های رُمانتیک و توصیفی به کار می گیرد. ازجمله مشهورترین آثارش عبارت اند از رؤیای شب نیمۀ تابستان (۱۸۲۷)، اوورتور غار فینگال (۱۸۳۲)، و پنج سمفونی، شامل سمفونی «اصلاح دینی» (۱۸۳۰)، سمفونی «ایتالیایی» (۱۸۳۳)، و سمفونی «اسکاتلندی» (۱۸۴۲). او در احیا و ترویج علاقۀ همگانی به موسیقی یوهان سباستیان باخ، نقش مهمی داشت. مندلسون پسر بانکدار ثروتمند آبراهام مندلسون و نوۀ فیلسوف یهودی موزِس مندلسون بود. خانواده اش به کیش مسیحی درآمدند و در ۱۸۱۲ به برلین نقل مکان کردند. در ۶سالگی از مادرش و در ۷ سالگی از ماری بیژو در پاریس تعلیم پیانو گرفت. در ۱۸۱۷، پس از بازگشت به برلین، شاگرد کارل تسِلتر، آهنگ ساز، شد، و در ۱۸۲۱ با گوته در وایمار ملاقات کرد. پیش از آن، در ۱۸۱۸، پسرک ۹ساله در یک کنسرت مجلسی نوازندگی کرد، و تا پیش از ۱۳ سالگی آثار بسیاری ساخت، که یکی از آن ها کوآرتت پیانو اپوس یک بود. ثروت پدرش، او را قادر ساخت تا رهبری یک ارکستر خصوصی را به دست بگیرد، و او نخستین سمفونی خود را در ۱۵ سالگی، پس از ساختن سیزده سمفونی برای سازهای زهی، خلق کرد. تا ۱۸۲۵ اپرای کوتاه عروسی کاماکو را به پایان رساند، که به هزینۀ خانواده در ۱۸۲۷ اجرا شد. همچنین در ۱۸۲۵ نخستین شاهکار خود، اُکتت زهی، را ساخت. در ۱۷ سالگی اوورتور نمایش نامۀ رؤیای شب نیمۀ تابستان اثر شکسپیر را ساخت (که بقیۀ موسیقی صحنه ای آن در ۱۸۴۲ ساخته شد). در ۱۸۲۹ اثر فراموش شدۀ پاسیون قدیس متّی اثر باخ را در آکادمی آواز رهبری کرد و نخستین سفر خود به انگلستان را برای رهبری انجمن فیلارمونیک، لندن، انجام داد، که پس از آن نیز مدتی را برای تعطیلات در اسکاتلند سپری کرد و برای ساخت اوورتور هبریدز (غار فینگال) و سمفونی «اسکاتلندی» از آن جا تأثیرهایی گرفت، و از ۱۸۳۰ تا ۱۸۳۱ در ایتالیا بر روی آن کار کرد. در ۱۸۳۳ رهبری جشنوارۀ راین سفلا را در دوسلدورف برعهده گرفت، و سپس در سِمت سرپرست موسیقی این جشنواره استخدام شد، اما این شهر را به قصد لایپزیگ ترک کرد و در ۱۸۳۵ رهبر «رسمی» کنسرت های گِواندهاوس شد. در ۱۸۳۷ با سسیل ژان رنو، از یک خانوادۀ هوگنو (پروتستان فرانسوی)، ازدواج کرد. در سپتامبر همان سال پاسیون پولس حواری را در جشنوارۀ بیرمنگام رهبری کرد. در ۱۸۴۱ به برلین رفت تا مدیریت بخش موسیقی آکادمی هنرها را برعهده بگیرد، و در آن جا موسیقی متن چند نمایش نامۀ کلاسیک یونانی، انگلیسی، و فرانسوی را تهیه کرد. در اواخر ۱۸۴۲ کنسرواتوار لایپزیگ را بنا نهاد. در ۱۸۴۵ مقام رهبری ارکستر خود در لایپزیگ را دوباره به دست آورد، و نخستین اجرای محبوب ترین اثرش، کنسرتوی ویولن را رهبری کرد. اما وضع سلامتی اش خوب نبود، و سفرش به انگلستان برای رهبری الیاس در جشنوارۀ بیرمنگام در اوت ۱۸۴۶ آخرین سفرش نیز شد. ارزشمندترین جنبۀ موسیقی مندلسون تلفیق حال وهوایی رُمانتیک و تغزلی با معنای دقیقی از فرم است. ازجمله آثار اوست: اولین شب والپورگیس اثر گوته برای تک خوان ها، کُر، و ارکستر. سیزده سمفونی برای سازهای زهی (۱۸۲۱ـ۱۸۲۳)، ملوزینۀ زیبا (۱۸۳۳)، روی بلاس (۱۸۳۹). شش کوآرتت زهی؛ دو کوینتت زهی. مقدار زیادی موسیقی پیانو شامل آوازهای بی کلام (۴۸ قطعه)؛ شش سونات و قطعه های دیگر برای ارگ.
مِندِلْسون
آهنگ ساز، پیانونواز، و رهبر ارکستر، زادۀ آلمان. موسیقی او سبُکی و جذابیت موسیقی کلاسیک را در زمینه موضوع های رُمانتیک و توصیفی به کار می گیرد. ازجمله مشهورترین آثارش عبارت اند از رؤیای شب نیمۀ تابستان (۱۸۲۷)، اوورتور غار فینگال (۱۸۳۲)، و پنج سمفونی، شامل سمفونی «اصلاح دینی» (۱۸۳۰)، سمفونی «ایتالیایی» (۱۸۳۳)، و سمفونی «اسکاتلندی» (۱۸۴۲). او در احیا و ترویج علاقۀ همگانی به موسیقی یوهان سباستیان باخ، نقش مهمی داشت. مندلسون پسر بانکدار ثروتمند آبراهام مندلسون و نوۀ فیلسوف یهودی موزِس مندلسون بود. خانواده اش به کیش مسیحی درآمدند و در ۱۸۱۲ به برلین نقل مکان کردند. در ۶سالگی از مادرش و در ۷ سالگی از ماری بیژو در پاریس تعلیم پیانو گرفت. در ۱۸۱۷، پس از بازگشت به برلین، شاگرد کارل تسِلتر، آهنگ ساز، شد، و در ۱۸۲۱ با گوته در وایمار ملاقات کرد. پیش از آن، در ۱۸۱۸، پسرک ۹ساله در یک کنسرت مجلسی نوازندگی کرد، و تا پیش از ۱۳ سالگی آثار بسیاری ساخت، که یکی از آن ها کوآرتت پیانو اپوس یک بود. ثروت پدرش، او را قادر ساخت تا رهبری یک ارکستر خصوصی را به دست بگیرد، و او نخستین سمفونی خود را در ۱۵ سالگی، پس از ساختن سیزده سمفونی برای سازهای زهی، خلق کرد. تا ۱۸۲۵ اپرای کوتاه عروسی کاماکو را به پایان رساند، که به هزینۀ خانواده در ۱۸۲۷ اجرا شد. همچنین در ۱۸۲۵ نخستین شاهکار خود، اُکتت زهی، را ساخت. در ۱۷ سالگی اوورتور نمایش نامۀ رؤیای شب نیمۀ تابستان اثر شکسپیر را ساخت (که بقیۀ موسیقی صحنه ای آن در ۱۸۴۲ ساخته شد). در ۱۸۲۹ اثر فراموش شدۀ پاسیون قدیس متّی اثر باخ را در آکادمی آواز رهبری کرد و نخستین سفر خود به انگلستان را برای رهبری انجمن فیلارمونیک، لندن، انجام داد، که پس از آن نیز مدتی را برای تعطیلات در اسکاتلند سپری کرد و برای ساخت اوورتور هبریدز (غار فینگال) و سمفونی «اسکاتلندی» از آن جا تأثیرهایی گرفت، و از ۱۸۳۰ تا ۱۸۳۱ در ایتالیا بر روی آن کار کرد. در ۱۸۳۳ رهبری جشنوارۀ راین سفلا را در دوسلدورف برعهده گرفت، و سپس در سِمت سرپرست موسیقی این جشنواره استخدام شد، اما این شهر را به قصد لایپزیگ ترک کرد و در ۱۸۳۵ رهبر «رسمی» کنسرت های گِواندهاوس شد. در ۱۸۳۷ با سسیل ژان رنو، از یک خانوادۀ هوگنو (پروتستان فرانسوی)، ازدواج کرد. در سپتامبر همان سال پاسیون پولس حواری را در جشنوارۀ بیرمنگام رهبری کرد. در ۱۸۴۱ به برلین رفت تا مدیریت بخش موسیقی آکادمی هنرها را برعهده بگیرد، و در آن جا موسیقی متن چند نمایش نامۀ کلاسیک یونانی، انگلیسی، و فرانسوی را تهیه کرد. در اواخر ۱۸۴۲ کنسرواتوار لایپزیگ را بنا نهاد. در ۱۸۴۵ مقام رهبری ارکستر خود در لایپزیگ را دوباره به دست آورد، و نخستین اجرای محبوب ترین اثرش، کنسرتوی ویولن را رهبری کرد. اما وضع سلامتی اش خوب نبود، و سفرش به انگلستان برای رهبری الیاس در جشنوارۀ بیرمنگام در اوت ۱۸۴۶ آخرین سفرش نیز شد. ارزشمندترین جنبۀ موسیقی مندلسون تلفیق حال وهوایی رُمانتیک و تغزلی با معنای دقیقی از فرم است. ازجمله آثار اوست: اولین شب والپورگیس اثر گوته برای تک خوان ها، کُر، و ارکستر. سیزده سمفونی برای سازهای زهی (۱۸۲۱ـ۱۸۲۳)، ملوزینۀ زیبا (۱۸۳۳)، روی بلاس (۱۸۳۹). شش کوآرتت زهی؛ دو کوینتت زهی. مقدار زیادی موسیقی پیانو شامل آوازهای بی کلام (۴۸ قطعه)؛ شش سونات و قطعه های دیگر برای ارگ.