منتهی المقال فی الدرایه و الرجال

[ویکی نور] منتهی المقال فی الدرایة و الرجال، تألیف حسین عبدالله مرعی، از جمله آثار معاصر رجالی است. نویسنده، این اثر را با هدف پاسخ گویی به نیاز کمبود کتاب درسی در علم رجال نوشته و در آن مباحث علم درایه و قواعد اساسی رجالی را جمع کرده است
کتاب، مشتمل بر مقدمه ای مختصر و دو جزء است. در جزء اول، علم حدیث در ضمن پنج فصل و در جزء دوم، مباحث علم رجال در سه فصل مطرح شده است.
نویسنده در مقدمه تصریح می کند که آثار فراوانی توسط علمای شیعه در علم رجال نگارش شده، اما هیچ کدام برای تدریس نوشته نشده اند و لذا تدریس این علم نیازمند تلاش خاصی از استاد متخصص در این علم است و این کتاب در جهت برطرف نمودن این مشکل است
جزء اول کتاب در علم حدیث و درایه نوشته شده است؛ چراکه علم حدیث از متممات علم رجال و مکمل آن است. این جزء با بیان معنا، موضوع، غایت و تفاوت علم درایه و رجال آغاز شده است. اولین مطلبی که در این جزء آمده معنای درایه است. «مصباح المنیر» درایه را «علم» معنا کرده است. نویسنده فرق بین این دو را در این می داند که درایه مسبوق به شک است برخلاف علم که مسبوقیت به شک در آن شرط نیست؛ به همین دلیل نمی گویند «الله دری»؛ چراکه مستلزم عروض شک بر خداوند متعال است، بلکه گفته می شود «الله علم». شیخ بهائی نیز درایه را علمی دانسته که از سند حدیث و متن آن و کیفیت تحمل و آداب نقل آن بحث می کند
در فصل دوم از این جزء، خبر به اعتبار روات به چهار قسم: صحیح، حسن، موثق و ضعیف تقسیم و اصول حدیث نامیده شده است. این تقسیم بندی نزد قدما به این شکل صریح نبوده است و ابن طاووس اولین کسی بود که آن را تفصیل داد و تبیین کرد. نویسنده سپس اشکال برخی از اخباریین که این تقسیم را بدعت و ضلالت دانسته اند، بی معنا دانسته است؛ چراکه آنها قائل به صحت تمامی اخبار وارده در کتب اربعه هستند و ضعف این کلام واضح است؛ زیرا علمای پیشین، احادیث صحیح را می پذیرفتند و از احادیث ضعیف اعراض می کردند