[ویکی فقه] ویژگی های اصل عملیِ عقلی در مقایسه با اصل عملیِ شرعی را ممیّزات اصل عقلی گویند.
ممیّزات اصل عقلی، به معنای خصوصیات اصل عملی عقلی است که آن را از اصل عملی شرعی جدا می سازد.
نظر شهید صدر
« شهید صدر » رحمة الله علیه برای اصل عملی عقلی و اصل عملی شرعی چند فرق بیان کرده است:۱. اصل عملی شرعی، حکم شرعی است، در حالی که اصل عملی عقلی، حکم عقل است؛۲. وجود اصل شرعی در تمام موارد شک ، ضرورت ندارد، زیرا چه بسا موردی که شارع برای آن اصلی تشریع نکرده و آن را به عقل واگذار کرده است، در حالی که اصل عقلی در تمامی موارد جاری است.۳. اصول عقلی را می توان در دو اصل منحصر نمود: اصل برائت عقلی ، و اصل احتیاط عقلی چون اصل تخییر را اصل عقلی جدا گانه ای محسوب نمی کنند، در حالی که اصل شرعی، به برائت و اشتغال منحصر نیست بلکه برای مثال، در قالب استصحاب نیز جاری است.۴. میان اصول عقلی نه در عالم ثبوت و نه در عالم اثبات تعارض وجود ندارد، در حالی که میان اصول عملی شرعی، هر چند در عالم ثبوت تعارضی نیست، اما در عالم اثبات و به حسب لسان ادله آن ها تعارض ممکن است.
ممیّزات اصل عقلی، به معنای خصوصیات اصل عملی عقلی است که آن را از اصل عملی شرعی جدا می سازد.
نظر شهید صدر
« شهید صدر » رحمة الله علیه برای اصل عملی عقلی و اصل عملی شرعی چند فرق بیان کرده است:۱. اصل عملی شرعی، حکم شرعی است، در حالی که اصل عملی عقلی، حکم عقل است؛۲. وجود اصل شرعی در تمام موارد شک ، ضرورت ندارد، زیرا چه بسا موردی که شارع برای آن اصلی تشریع نکرده و آن را به عقل واگذار کرده است، در حالی که اصل عقلی در تمامی موارد جاری است.۳. اصول عقلی را می توان در دو اصل منحصر نمود: اصل برائت عقلی ، و اصل احتیاط عقلی چون اصل تخییر را اصل عقلی جدا گانه ای محسوب نمی کنند، در حالی که اصل شرعی، به برائت و اشتغال منحصر نیست بلکه برای مثال، در قالب استصحاب نیز جاری است.۴. میان اصول عقلی نه در عالم ثبوت و نه در عالم اثبات تعارض وجود ندارد، در حالی که میان اصول عملی شرعی، هر چند در عالم ثبوت تعارضی نیست، اما در عالم اثبات و به حسب لسان ادله آن ها تعارض ممکن است.
wikifeqh: ممیزات_اصل_عقلی