ممکن

/momken/

مترادف ممکن: امکان پذیر، شدنی، صورت پذیر، محتمل، مقدور، میسر، میسور ، واجب

متضاد ممکن: غیرممکن

برابر پارسی: شدنی، آسان، روا، شایا

معنی انگلیسی:
contingent, earthly, feasible, possible, practicable

لغت نامه دهخدا

ممکن. [ م ُ ک ِ / م َ ک َ ] ( ع اِ ) جای تخم گذاشتن سوسمار و ملخ. ( ناظم الاطباء ).

ممکن. [ م َ ک َ ] ( ع ص ) برقرار و پابرجا و ثابت. ( ناظم الاطباء ). متمکن.

ممکن. [ م ُ ک ِ ] ( ع ص ) چیزی که صلاحیت ظهور و بروز داشته باشد. شایان. ضد محال. دست دهنده و پیداشونده. ( ناظم الاطباء ). دست دهنده. ( دهار ) ( غیاث اللغات ). پیداشونده. ( غیاث اللغات ). امکان یابنده. میسرشدنی. محتمل. دست داده. مقدور : چون خوارزمشاه فرمان یافت ممکن نشد تابوت و جز آن ساختن. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 357 ). اگر خوارزمشاه آن ثبات نکردی... خللی افتادی بزرگ که دریافت آن ممکن نبودی. ( تاریخ بیهقی ایضاً ص 356 ). زمستان آنجا باشید و اگر ممکن گردد به بلخ روید. ( تاریخ بیهقی ایضاً ص 675 ). غازی خواسته بود که باز از آب گذرکند تا از این لشکر ایمن گردد ممکن نگشت. ( تاریخ بیهقی ایضاً ص 233 ). دیگر درجه آن است که تمیز تواند کرد... ممکن را از ناممکن. ( تاریخ بیهقی ایضاً ص 95 ).
ای بزرگی که هیچ ممکن نیست
که چو تو در جهان دگر باشد.
مسعودسعد.
معیشت من بی آب ممکن نگردد. ( کلیله و دمنه ). چنانکه ظهور آن بی ادوات آتش زدن ممکن نگردد اثر این بی تجربت و ممارست هم ظاهر نشود. ( کلیله و دمنه ). بهر وجه که ممکن باشد او را( گاو را ) دور کنم. ( کلیله و دمنه ). آنگاه به انواع بلا مبتلا گردد که بیان آن ممکن نگردد. ( کلیله و دمنه ).
خاقانیا چه گویی آید به دست یاری
چون یار نیست ممکن سودای یار من چه ؟
خاقانی.
کان یاقوت و پس آنگاه و با ممکن نیست
شرح خاصیت آن کان به خراسان یابم.
خاقانی.
میجویم داد و نیست ممکن
کاین نادره در جهان ببینم.
خاقانی.
به کمندی درم که ممکن نیست
رستگاری به الامان گفتن.
سعدی.
نظر کن بر احوال زندانیان
که ممکن بود بیگنه در میان.
سعدی ( بوستان ).
دور از هوای نفس که ممکن نمی شود
در تنگنای صحبت دشمن مجال دوست.
سعدی.
می شنوم که سعدیا راه مخوف می روی
گر نروم نمی شود صبر و قرار ممکنم.
سعدی.
آنکو بغیر سابقه چندین نواخت کرد
ممکن بود که عفو کند گر خطا کنیم.
سعدی.
- ممکن الاثبات ؛ چیزی که اثبات آن امکان داشته و شدنی باشد.بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱ - امکان یابنده میسر . ۲ - امری یا مفهومی و یا موجودی است که از ذات خود اقتضایی نداشته باشد نه اقتضای وجود و نه عدم شاید بود ( لغت بیهقی . پارسی نغز ۳۸۶ ) مقابل ممتنع محال . یا ممکن بودن امکان داشتن حاصل شدن : [ و چون بنائ سبب بر متحرکی و ساکنی بود در آن نیز دو قسم بیش ممکن نبود .. ] ( المعجم . چا . دانشگاه ۳۲ )
بر قرار و پابرجا و ثابت

فرهنگ معین

(مُ مَ کَّ ) [ ع . ] (اِمف . ) برقرار شده ، پابرجا.
(مُ کِ ) [ ع . ] (ص . ) میسر، آسان .

فرهنگ عمید

جایز، روا، میسر، آسان.
۱. ثابت، برقرار، پابرجا .
۲. دارای قدرت.

واژه نامه بختیاریکا

وا بید

دانشنامه آزاد فارسی

مُمْکِن
در اصطلاح فلسفه و منطق آنچه متساوی بین وجود و عدم باشد یا وجود و عدمش بر هم ترجیح نداشته باشد. هرگاه در قضیه ای منطقی، ماهیت شیء در موضوع قضیه قرار گیرد و در محمول آن، «وجود» به ماهیت نسبت داده شود، اگر انتساب وجود به ماهیت ضروری نباشد، نسبت حاصل امکانی و موضوع قضیه ممکن الوجود است، همچون قضیۀ «انسان موجود است». ممکن الوجود به حصر عقلی بر سه گونه است: ۱. ممکن الوجود بالذات: هرچه به خودی خود معدوم باشد و به واسطۀ علت تامه اش موجود شود، همچون اشیاء موجود در جهان؛ ۲. ممکن الوجود بالقیاس: آن چه نسبت به امر دیگر ضرورت وجود یا عدم نداشته باشد، همچون علم به چیزی؛ ۳. ممکن الوجود بالغیر، بازگشت این نوع ممکن به ممکن الوجود بالذات است و نوع مستقلی نیست. یکی از مباحث بسیار مهم فلسفی و کلامی، سبب نیازمندی اشیاء به علت العلل است که در فلسفه این نیازمندی امکان و در کلام حدوث دانسته شده است. فلاسفه چون حدوث را وصف متأخر از امکان دانسته اند، علت نیازمندی را امکان ذاتی درنظر گرفته اند که در این صورت ممکن در ایجاد و بقاء نیازمند علت است.

جدول کلمات

میسر

مترادف ها

feasible (صفت)
عملی، ممکن، امکان پذیر، محتمل، شدنی، میسر

thinkable (صفت)
اندیشه پذیر، ممکن، فکر کردنی، قابل فکر

conceivable (صفت)
ممکن، امکان پذیر، تصور کردنی

possible (صفت)
ممکن، امکان پذیر، محتمل، شدنی، میسر، مقدور، بالقوه

فارسی به عربی

عملی , ممکن

پیشنهاد کاربران

دسترس پذیر
contingent, earthly, feasible, possible
سلیم
ممکن: شاید مانند ممکن ست این پروژه انجام شود یعنی شاید این پروژه انجام شود.
within the realms of possibility
ارتباط با شمارهای تو گوشی سریع انجام بشه
امکان، چیزی که هم میشه بشه هم میشه نشه
شدنی ، مخالف ممتنع
آنچه دارای امکان تحقق است
در پهلوی داریم:
شایِن = ممکن
بن خان: فرهنگ پهلوی به فارسی، استاد فره وشی
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
بنابراین می توان داشت:

...
[مشاهده متن کامل]

شاینا = امکان
( همچون ژرفا از ژرف، درازا از دراز، پهنا از پهن و . . . )
#پارسی دوست

امکان پذیر، شدنی، صورت پذیر، محتمل، مقدور، میسر، میسور، واجب
شایان در آینده اندیشی
از واژه پهلوی میمکینت است و واژه امکان هم ریشه ایرانی دارد
این واژه تازى ( اربى ) است و سپارش مى شود بجاى آن از واژه هاى بَویدین Bavidin ( بَوید Bavid پهلوى: احتمال دارد ممکن است + اینIn ( صفت ساز ) ، شایِتین Shayetin ( شایِت Shayet پهلوى: احتمال دارد ممکن است + اینIn ( صفت ساز ) ) و پیوابینPivabin ( پیواب/پیوابوون : کردى
...
[مشاهده متن کامل]

: احتمال/ممکن+ این ( صفت ساز ) ) ویترین Vitarin ( ویتر Vitar : سانسکریت : احتمال ، امکان + اینIn ( صفت ساز ) ) بهره بجویید.

مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٣)

بپرس