مَمْلوکان دهلی
(یا: غلام شاهیان) نام سلسله ای از فرمانروایان ترک دهلی (حک: ۶۰۲ـ۶۸۹ق). علت اطلاق این نام بر آن ها غلام بودن قطب الدین ایبک و شمس الدین التتمش و غیاث الدین بَلْبَن، سه تن از پادشاهان این سلسله، است . پس از قتل معزالدین محمد سام غوری قلمرو فرمانروایی اش به قطب الدین ایبک داده شد. او سلسلۀ ممالیک دهلی را تأسیس کرد و لاهور را مرکز حکومت خود قرار داد. بعد از قطب الدین، غلام او التتمش، به فرمانروایی رسید. پس از درگذشت التتمش (۶۳۳ق) ناصرالدین محمود شاه اول امور مملکت را به وزیر خود بلبن سپرد. بعد از مرگ ناصرالدین، غیاث الدین بلبن به حکومت مملوکان دهلی رسید و با مرگ او معزالدین کیقباد فرزند بغرا خان به پادشاهی برگزیده شد، اما کیقباد به لهو و لعب و عیش و عشرت پرداخت و امور کشور را به دست امرا، به ویژه نظام الملک، وزیر سپرد. درگیری و دسیسه های داخلی ، حکومت مملوکان را در مدت کوتاهی به سقوط کشاند و یکی از امرای بلبنی ، به نام فیروز شاه خلجی ، بر دیگران غلبه یافت و سلسله خلجیان را بنیاد نهاد.
(یا: غلام شاهیان) نام سلسله ای از فرمانروایان ترک دهلی (حک: ۶۰۲ـ۶۸۹ق). علت اطلاق این نام بر آن ها غلام بودن قطب الدین ایبک و شمس الدین التتمش و غیاث الدین بَلْبَن، سه تن از پادشاهان این سلسله، است . پس از قتل معزالدین محمد سام غوری قلمرو فرمانروایی اش به قطب الدین ایبک داده شد. او سلسلۀ ممالیک دهلی را تأسیس کرد و لاهور را مرکز حکومت خود قرار داد. بعد از قطب الدین، غلام او التتمش، به فرمانروایی رسید. پس از درگذشت التتمش (۶۳۳ق) ناصرالدین محمود شاه اول امور مملکت را به وزیر خود بلبن سپرد. بعد از مرگ ناصرالدین، غیاث الدین بلبن به حکومت مملوکان دهلی رسید و با مرگ او معزالدین کیقباد فرزند بغرا خان به پادشاهی برگزیده شد، اما کیقباد به لهو و لعب و عیش و عشرت پرداخت و امور کشور را به دست امرا، به ویژه نظام الملک، وزیر سپرد. درگیری و دسیسه های داخلی ، حکومت مملوکان را در مدت کوتاهی به سقوط کشاند و یکی از امرای بلبنی ، به نام فیروز شاه خلجی ، بر دیگران غلبه یافت و سلسله خلجیان را بنیاد نهاد.
wikijoo: مملوکان_دهلی