مَمَسَنی، شهرستان
میل اژدها یا دیمه میل، ممسنی
(نام سابق: شولستان) غربی ترین شهرستان در استان فارس، مشتمل بر بخش مرکزی و بخش های رستم، دشمن زیاری، و ماهور میلانی، با مرکزیت اداری شهر نورآباد. از غرب و شمال به استان کهگیلویه و بویراحمد (شهرستان های گچساران و بویراحمد)، از شرق به شهرستان سپیدان، و از جنوب به شهرستان های شیراز، کازرون و استان بوشهر (شهرستان های دشتستان و گناوه) محدود است. سرزمینی کوهستانی و کوه های شمالی آن پوشیده از جنگل است. کوه های مرتفعی نیز همچون ساورز (۳,۱۸۹ متر)، البرز و رونگ در همین بخش واقع اند که ارتفاع آن ها بالاتر از ۲,۸۰۰ متر است. نواحی جنوبی آن، با ارتفاع کمتر، اقلیم گرمسیری دارند و رودخانۀ فهلیان یا زهره و ریزابه های متعددش آن را مشروب می کنند. اقلیم این شهرستان در نواحی مرکزی و جنوبی معتدلِ مایل به گرم تا گرم و در ارتفاعات شمالی معتدل تا معتدل مایل به سرد، از نظر بارندگی جزو نواحی نیمه خشک، و جمعیت آن ۱۶۶,۳۰۸ نفر است (۱۳۸۵). مهم ترین آبادی های آن عبارت اند از مصیری، دولت آباد، بابامنیر، آهنگری، فهلیان بالا، مورکی، ده نوی مقیمی، کوپن بالا، گچگران، و مشایخ. راه کازرون به یاسوج و راه شیراز به یاسوج و دوگنبدان و نیز راه یاسوج به بندر بوشهر از راه های اصلی آن است و همراه با راه های فرعی و روستایی شبکۀ راه های زمینی این شهرستان را تشکیل می دهند. شولستان نام پیشین ممسنی بوده است و مرکز آن را نوبندجان می نامیدند و پس از خرابی نوبندجان، فهلیان با مرکزیت اداری آن تعیین شد و سپس نورآباد جای آن را گرفت. در آغاز قرن ۱۲ق، طوایف لر ممسنی سرزمین مزبور را اشغال و نام شولستان را منسوخ کردند و آن را ممسنی خواندند. قلعۀ سفید، سراب بهرام، برج نورآباد، و دخمۀ سنگی داوود از جمله آثار تاریخی دورۀ ماد است.
میل اژدها یا دیمه میل، ممسنی
(نام سابق: شولستان) غربی ترین شهرستان در استان فارس، مشتمل بر بخش مرکزی و بخش های رستم، دشمن زیاری، و ماهور میلانی، با مرکزیت اداری شهر نورآباد. از غرب و شمال به استان کهگیلویه و بویراحمد (شهرستان های گچساران و بویراحمد)، از شرق به شهرستان سپیدان، و از جنوب به شهرستان های شیراز، کازرون و استان بوشهر (شهرستان های دشتستان و گناوه) محدود است. سرزمینی کوهستانی و کوه های شمالی آن پوشیده از جنگل است. کوه های مرتفعی نیز همچون ساورز (۳,۱۸۹ متر)، البرز و رونگ در همین بخش واقع اند که ارتفاع آن ها بالاتر از ۲,۸۰۰ متر است. نواحی جنوبی آن، با ارتفاع کمتر، اقلیم گرمسیری دارند و رودخانۀ فهلیان یا زهره و ریزابه های متعددش آن را مشروب می کنند. اقلیم این شهرستان در نواحی مرکزی و جنوبی معتدلِ مایل به گرم تا گرم و در ارتفاعات شمالی معتدل تا معتدل مایل به سرد، از نظر بارندگی جزو نواحی نیمه خشک، و جمعیت آن ۱۶۶,۳۰۸ نفر است (۱۳۸۵). مهم ترین آبادی های آن عبارت اند از مصیری، دولت آباد، بابامنیر، آهنگری، فهلیان بالا، مورکی، ده نوی مقیمی، کوپن بالا، گچگران، و مشایخ. راه کازرون به یاسوج و راه شیراز به یاسوج و دوگنبدان و نیز راه یاسوج به بندر بوشهر از راه های اصلی آن است و همراه با راه های فرعی و روستایی شبکۀ راه های زمینی این شهرستان را تشکیل می دهند. شولستان نام پیشین ممسنی بوده است و مرکز آن را نوبندجان می نامیدند و پس از خرابی نوبندجان، فهلیان با مرکزیت اداری آن تعیین شد و سپس نورآباد جای آن را گرفت. در آغاز قرن ۱۲ق، طوایف لر ممسنی سرزمین مزبور را اشغال و نام شولستان را منسوخ کردند و آن را ممسنی خواندند. قلعۀ سفید، سراب بهرام، برج نورآباد، و دخمۀ سنگی داوود از جمله آثار تاریخی دورۀ ماد است.
wikijoo: ممسنی،_شهرستان