[ویکی نور] «میرزا مهدی خان شقاقی» فرزند رضا قلی، معروف به «ممتحن الدوله» در سال 1223ش در تهران متولد شد و پس از چند سال تحصیل در مکتب «سرخانه» و مدرسه جدید التاسیس دارالفنون، به سبب روابط خانوادگی به دستور شخص ناصرالدین شاه، با اولین هیئت دانشجویان ایرانی به پاریس اعزام شد و بعد از اتمام تحصیلات متوسطه و اخذ گواهینامه مهندسی معماری از دانشکده معماری (آرشیتکتور) پاریس در سال 1243ش به ایران بازگشت.
مخارج تحصیلی او به موجب گزارش میرزا ملکم خان به ناصرالدین شاه، بالغ بر سیصد تومان شده بود. وی بعد از دو سال تحصیل مقدماتی، به پاریس آمد و پس از شش ماه، امتحان ورودی را گذراند و وارد مدرسه مرکزی هنر و صنایع ساخت شد و بعد از سه سال، با دیپلم مهندسی راه و پل سازی، فارغ التحصیل شد.
خاطرات میرزا مهدی خان شقاقی که به کوشش حسینقلی خان شقاقی به چاپ رسیده است، در بردارنده نکات مهم و جالبی از نظام آموزشی معماری در آن دوره است، برای مثال، او می نویسد که دانشجویان می بایست برای ورود به سال دوم، پروژه عملی نقشه مریض خانه ای را به طور کامل ترسیم کنند.
همچنین در بخش دیگری از خاطرات او در مورد شیوه آزمون معماری در آن زمان آمده است که کاغذ نقشه کشی، می بایست روی تخته های مخصوص با یک ذرع و نیم طول و سه چارک عرض چسبانده شود و پس از اتمام آن می بایست ورقه کاغذ را از روی تخته ها بردارند و امضا کنند و با یک شرح مبسوط راجع به آن، تسلیم ممتحن کنند که او نیز جزءبه جزء آن را رسیدگی می کرد و نمره می داد تا درجات فضل هر یک از دانشجویان معلوم شود.
او پس از بازگشت از فرانسه، با مشکلات خانوادگی متعددی روبه رو شد و مدت های زیادی را بدون شغل و با وضع مالی اسفناک سپری کرد و تا 15سال، کسی برای کار طراحی ساختمان به او رجوع نکرد. کار به جایی رسید که مجبور شد به صورت عمله روزمزد به طور ناشناس در ساختمان های خصوصی مشغول به کار شود، تا اینکه روزی در سر ساختمانی، وزیر امور خارجه وقت به طور اتفاقی او را دید و به سبب شناختی که از پدر وی داشت، او را به حضور ناصرالدین شاه برد.
او طی ملاقاتی که با ناصرالدین شاه در بیرون شهر داشت، به دستور او، ساختمان قصر فیروزه را طراحی کرد، اما به دلیل نپذیرفتن دخل و تصرف های شاه در طرح، این کار از او گرفته شد. البته قصر فیروزه -با نقشه او- 4-5سال بعد به اتمام رسید که اکنون هم ساختمان آن باقی است.
مخارج تحصیلی او به موجب گزارش میرزا ملکم خان به ناصرالدین شاه، بالغ بر سیصد تومان شده بود. وی بعد از دو سال تحصیل مقدماتی، به پاریس آمد و پس از شش ماه، امتحان ورودی را گذراند و وارد مدرسه مرکزی هنر و صنایع ساخت شد و بعد از سه سال، با دیپلم مهندسی راه و پل سازی، فارغ التحصیل شد.
خاطرات میرزا مهدی خان شقاقی که به کوشش حسینقلی خان شقاقی به چاپ رسیده است، در بردارنده نکات مهم و جالبی از نظام آموزشی معماری در آن دوره است، برای مثال، او می نویسد که دانشجویان می بایست برای ورود به سال دوم، پروژه عملی نقشه مریض خانه ای را به طور کامل ترسیم کنند.
همچنین در بخش دیگری از خاطرات او در مورد شیوه آزمون معماری در آن زمان آمده است که کاغذ نقشه کشی، می بایست روی تخته های مخصوص با یک ذرع و نیم طول و سه چارک عرض چسبانده شود و پس از اتمام آن می بایست ورقه کاغذ را از روی تخته ها بردارند و امضا کنند و با یک شرح مبسوط راجع به آن، تسلیم ممتحن کنند که او نیز جزءبه جزء آن را رسیدگی می کرد و نمره می داد تا درجات فضل هر یک از دانشجویان معلوم شود.
او پس از بازگشت از فرانسه، با مشکلات خانوادگی متعددی روبه رو شد و مدت های زیادی را بدون شغل و با وضع مالی اسفناک سپری کرد و تا 15سال، کسی برای کار طراحی ساختمان به او رجوع نکرد. کار به جایی رسید که مجبور شد به صورت عمله روزمزد به طور ناشناس در ساختمان های خصوصی مشغول به کار شود، تا اینکه روزی در سر ساختمانی، وزیر امور خارجه وقت به طور اتفاقی او را دید و به سبب شناختی که از پدر وی داشت، او را به حضور ناصرالدین شاه برد.
او طی ملاقاتی که با ناصرالدین شاه در بیرون شهر داشت، به دستور او، ساختمان قصر فیروزه را طراحی کرد، اما به دلیل نپذیرفتن دخل و تصرف های شاه در طرح، این کار از او گرفته شد. البته قصر فیروزه -با نقشه او- 4-5سال بعد به اتمام رسید که اکنون هم ساختمان آن باقی است.
wikinoor: ممتحن الدوله،_مهدی