مُمْتَحِن الدوله شَقاقی، مهدی (تهران ۱۲۳۶ـ۱۳۲۷ق)
مهندس معمار و دولتمرد ایرانی. مقدمات علوم را در مکتب خانه فراگرفت. سپس به مدرسه دارالفنون رفت. در ۱۲۷۶ق به دستور ناصرالدین شاه قاجار برای ادامۀ تحصیل عازم فرانسه شد و در رشتۀ راه و ساختمان و پل سازی درس خواند. در ۱۲۸۴ق به استخدام وزارت خارجه درآمد. سال بعد برای خرید تخم نوغان به ایتالیا رفت. یک چند نایب دوم سفارت ایران در لندن بود و در ۱۳۰۰ق نایب دوم وزارت خارجه شد. مدتی مشاور وزارت خارجه و سپس مأمور تعیین حدود مرزی ایران و افغانستان در سیستان، ناظر مدرسه فلاحت و کمیسر راه شوسۀ تهران ـ انزلی بود. از دولت های ایران، انگلستان، فرانسه، هلند، ایتالیا و صربستان نشان های علمی و لیاقت گرفت. مسجد سپهسالار، مجلس شورای ملی، پارک اتابک و بانک شاهنشاهی از ساخته های او است. از آثارش: خاطرات ممتحن الدوله (تهران، ۱۳۶۲ش)؛ مآثر مهدیه در ۲ جلد در بیان مطالب دیپلماسی و فواید جغرافیایی ایران و جهان است.
مهندس معمار و دولتمرد ایرانی. مقدمات علوم را در مکتب خانه فراگرفت. سپس به مدرسه دارالفنون رفت. در ۱۲۷۶ق به دستور ناصرالدین شاه قاجار برای ادامۀ تحصیل عازم فرانسه شد و در رشتۀ راه و ساختمان و پل سازی درس خواند. در ۱۲۸۴ق به استخدام وزارت خارجه درآمد. سال بعد برای خرید تخم نوغان به ایتالیا رفت. یک چند نایب دوم سفارت ایران در لندن بود و در ۱۳۰۰ق نایب دوم وزارت خارجه شد. مدتی مشاور وزارت خارجه و سپس مأمور تعیین حدود مرزی ایران و افغانستان در سیستان، ناظر مدرسه فلاحت و کمیسر راه شوسۀ تهران ـ انزلی بود. از دولت های ایران، انگلستان، فرانسه، هلند، ایتالیا و صربستان نشان های علمی و لیاقت گرفت. مسجد سپهسالار، مجلس شورای ملی، پارک اتابک و بانک شاهنشاهی از ساخته های او است. از آثارش: خاطرات ممتحن الدوله (تهران، ۱۳۶۲ش)؛ مآثر مهدیه در ۲ جلد در بیان مطالب دیپلماسی و فواید جغرافیایی ایران و جهان است.