ممتاز محل

دانشنامه آزاد فارسی

مُمتاز مَحَل (۱۰۰۱ـ۱۰۴۰ق)
(نام اصلی: ارجمند بانوبیگم) همسر ایرانی تبار شاه جهان، پادشاه گورکانی هند. پدرش آصف خان ملقب به یمین الدوله، سپهسالار لشکر هند و مادرش دیوان جی بیگم بود. ارجمند بانوبیگم از نوادگان میرزا غیاث الدین محمد اعتمادالدوله، وزیر اکبرشاه بود. وی پس از ازدواج با شاه جهان به ممتاز محل ملقب گردید و از این پس با همین نام خوانده می شد. ممتاز محل در مسائل سیاسی، همسرش را یاری می کرد و در جنگ ها نیز با وی همراه بود. وی در شعر نیز طبعی روان و در رسیدگی به رعیت دستی گشاده داشت. ممتاز محل درخلال نوزده سال زندگی مشترک با شاه جهان صاحب هشت پسر ازجمله داراشکوه، شاعر، محقق، و صاحب چند کتاب، و اورنگ زیب که به سلطنت رسید و شش دختر ازجمله جهان آرا بیگم و روشن رأی بیگم (که هر دو در سرودن شعر تحت تأثیر مادر، طبعی روان داشتند)، شد. وی در جریان به دنیاآوردن چهاردهمین فرزندش در برهانپور درگذشت. ممتاز محل همسر محبوب شاه جهان بود و شاه مدت ها در سوگ وی نشست و از مجالس شادی دوری جست. به فرمان وی مقبره و بنای یادبود باشکوهی بر مزار وی ساخته شد. آرامگاه او، در آگرا در هندوستان، از عجایب و شاهکارهای معماری جهان به شمار می رود. نام این بنا که به تاج محل معروف است، از نام ممتاز محل گرفته شده است. نیز ← تاج محل

پیشنهاد کاربران

ممتاز محل با نام تولد ارجمند بانو بیگم ( ۲۷ آوریل ۱۵۹۳–۱۷ ژوئن ۱۶۳۱ ) همسر ایرانی تبار و ملکه هم نشین شاه جهان ، امپراتور گورکانی هند، از ۱۹ ژانویه ۱۶۲۸ تا ۱۷ ژوئن ۱۶۳۱ بود. تاج محل در آگره، که اغلب به عنوان یکی از عجایب جهان در نظر گرفته می شود، توسط شوهرش به عنوان آرامگاهی برای او بنا شد. ممتاز محل، پس از نورجهان به عنوان قدرتمندترین ملکه امپراتوری گورکانی شناخته می شود و توانست نقش مهمی با وجود بی علاقگی و عمر کم در مقام ملکه در اداره امور دولت داشته است.
...
[مشاهده متن کامل]

ممتاز دختر میرزا حسن آصف خان وکیل شاهنشاهی و فرمانده ارشد سپاهیان جهانگیرشاه و برادرزاده نورجهان ملکه پرنفوذ و نیرومند جهانگیرشاه بود و در سال ۱۶۰۷ در سن ۱۴ سالگی به نامزدی پسر بزرگ و جانشین جهانگیر شاهزاده خرم ( شاه جهان آینده ) و بعد در سال ۱۶۱۲ به عقدش درآمد. او و شوهرش زندگی پرعشق و پرشوری را با هم تجربه کردند و در این ثمره عشق و علاقه با یکدیگر صاحب ۱۴ فرزند شدند که فقط ۸ تن از آنها بزرگ شده و بقیه در کودکی درگذشتند. پس از مرگ جهانگیرشاه در پایان سال ۱۶۲۷ و شروع جنگ جانشینی میان شوهرش، شاهزاده خرم، و برادر ناتنی خرم که داماد عمه اش نورجهان پادشاه بیگم نیز بود، درگرفت و در نهایت شوهر او با نام سلطنتی شاه جهان قدرت را بدست آورد و برتخت نشست.
ممتاز پس از این رخداد به جای عمه قدرتمند و تأثیرگذار خود نورجهان، ملکه هندوستان و قدرتمندترین و تاثیرگذارترین زن دربار شاهنشاهی در زمانی که امپراتوری گورکانی در اوج شکوه و عظمت خود بود، شد. او نیز همانند عمه خود مهر شاهنشاهی را که دلالت بر این داشته قبل از هر گونه صدور و دریافت سند یا دستورات لازم به بررسی و تعیین وی بوده و احکام دولت را نوشته و صادر می کرد، در دست گرفت. شاه جهان نیز همانند پدر خود که در همه کارها از نورجهان مشورت می گرفت، او هم بدون مشورت ممتاز هیچ کاری را انجام نداده و قبل از صدور دستورات خود نظرات ممتاز را در همه امور خود جستجو می کرد. اما ممتاز شناخته شده که به هیچ وجه به مانند نامادرشوهر/عمه خود به امور روزانه دولت توجه و علاقه نداشته و به آن بی محلی می کرد.
ممتاز محل در سال ۱۶۳۱ در هنگام لشکرکشی شوهرش در جنوب دکن که او را همراهی می کرد، در هنگام تولد چهاردهمین فرزند خود، دختری به نام گوهرآرا بیگم، در برهانپور، دکن ( مادیا پرادش کنونی ) درگذشت. شاه جهان تاج محل را به عنوان آرامگاه او بنا کرد که بنای یادبودی از عشق نامیرای او به همسرش است. هیچ تصویر معاصری از ممتاز محل مانند سایر بانوان سلطنتی گورکانی وجود ندارد که پذیرفته شده باشد، اما نگاره های خیالی بسیاری از سده ۱۹ به بعد خلق شده اند.

ممتاز محلممتاز محلممتاز محلممتاز محلممتاز محلممتاز محل
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/ممتاز_محل

بپرس