ممالیک بحری

دودمان بحری یا ممالیک بَحری سلسله ای مملوکان با ریشهٔ تُرک بود که از ۱۲۵۰ تا ۱۳۸۲ میلادی بر مصر سلطنت کرد. سرانجام آنها هنگامی رخ داد که توسط گروه دیگری از مملوکان به نام ممالیک برجی نابود شدند. نام آنان به معنی دریاست که نشان دهنده خاستگاه آنان است که مربوط به جزیره الروضه در رود نیل و قلعه الروضه در همین جزیره بود که توسط پادشاه ایوبی، سلطان الصالح ایوب بنا گردید.
ممالیک بحری غالباً تُرک و از قبایل قبچاق جنوب روسیه بودند که با مغولان اختلاط پیدا کرده بودند. ممالیک بحری در دوران حکومت خود دو افتخار به دست آوردند. آنان در روزگار فروپاشی دستگاه خلافت عباسی، در مقابل دو خطر خارجی از شرق و غرب ایستادند و در عین آنکه خود مصری نبودند، از مصر و شام در مقابل حملات صلیبیان و مغولان محافظت کردند. نبرد عین جالوت که با پیروزی ممالیک بحری بر سپاهیان مغول همراه بود و راه مغولان به سوی نواحی غربی دنیای خلافت اسلامی را سد کرد.
با توجه به رواج مذاهب چهارگانه اهل سنت در مصر و به ویژه بنیان گذار مذهب شافعی توسط محمد بن ادریس شافعی ۱۵۰–۲۰۴ق در آن کشور ممالیک نیز سیاست سنی مآبانه ایوبیان را به شدت دنبال کردند. هم زمان با تأسیس دولت ممالیک بحری در سال ۶۴۸ق قاضی القضاة مصر نیز پیرو مذهب شافعی بود.
حمله ممالیک به کنت نشین طرابلس از مارس ۱۲۸۹ آغاز شد و تا آوریل همان سال ادامه یافت. این نبرد حادثه ای مهم در جریان جنگ های صلیبی بود چرا که یکی از ۴ مرکز مهم صلیبیون در اراضی مقدس به شمار می رفت. از نبرد نگاره مشهوری باقی مانده است که با عنوان کوچرالی کودکس در دهه ۱۳۳۰ در جنوا به تصویر کشیده شده است.