ملکوتی مسلم

[ویکی نور] «میرزا مسلم ملکوتی»، در پانزدهم خرداد سال 1303ش در حومه شهرستان سراب، واقع در 130 کیلومتری تبریز به دنیا آمد. پدرش به شغل کشاورزی روزگار می گذراند و دارای تحصیلاتی نیز بود. اشتیاق خانواده وی و نیز علاقه پدر، او را به تحصیل علوم دینی واداشت؛ به گونه ای که در پنج یا شش سالگی نزد عالم محل که خود از منسوبین او بود، توانست نوشتن و خواندن را فراگیرد و با قرآن مجید و معارف آن آشنا شود و بخشی از قرآن را حفظ کند.
او با فراگرفتن قرآن در زادگاه خود، به سراب آمد و در آنجا به فراگیری کتاب های متداول ادبی حوزه علمیه، همانند جامع المقدمات، سیوطی، مغنی، مطول، منطق و اصول فقه پرداخت و در هفده سالگی برای ادامه تحصیل، به تبریز رفت. در حوزه علمیه تبریز، به مدت چهار سال اقامت داشت و از محضر استادان گران مایه آن دیار همچون سید مهدی انگجی، میرزا فتاح شهیدی و میرزا محمود دوزدوزانی، بهره برد و کتاب های شرح لمعه، رسائل، مکاسب و کفایة الأصول را به پایان رساند. ایشان در طی این سال ها، کتاب هایی را که پیش تر فراگرفته بودند، به طلابی که تازه وارد حوزه شده بودند، تدریس می کردند.
با اتمام دوره سطح، در سال 1321 به منظور ادامه تحصیل و بهره گیری از محضر عالمان و دانشمندان قم، بدانجا روانه شد. از نخستین روزهای سکونت در شهر قم، به جد و جهد، در درس بزرگان حوزه علمیه حاضر شد و در علوم معقول و منقول، از محضر بزرگانی چون امام خمینی(ره) و علامه طباطبایی بهره برد، سپس به حوزه علمیه مشهد عزیمت کرد و ضمن انس با آستان ملکوتی علی بن موسی الرضا(ع)از درس بزرگان آن دیار، همچون میرزا مهدی اصفهانی استفاده نمود.
شوق فراگیری علوم دینی، وی را در سال 1334 به سمت نجف اشرف کشاند. انوار علوی چنان بر سر ایشان سایه افکند که توانست در آن دیار، به درس بزرگانی چون آیت الله سید ابوالقاسم خویی، آیت الله سید محسن حکیم راه یابد و کسب فیض نماید. همچنین در این مدت از تربیت شاگردان ممتاز در فقه، اصول، فلسفه، کلام، ریاضی و... غافل نماند.
اقامت دوازده ساله ایشان در نجف، در سال 1346 به پایان رسید و ایشان برای سپری کردن اوقات فراغت در تابستان، به ایران آمد. با به پایان رسیدن تابستان، بار دیگر قصد نجف اشرف نمود؛ اما درگیری های آن روز دولت ایران و عراق که به ناامن شدن مرزها انجامیده بود، او را از تصمیم خود بازداشت و دیگر بار، عازم شهر مقدس قم شد.
او با ورود به شهر قم، تدریس فقه و اصول را آغاز کرد که با استقبال فراوان طلاب مستعد روبه رو شد و نیز ایشان در کنار آن به تدریس فلسفه می پرداخت که حاصل آن، ظهور طلابی فرهیخته در حوزه علمیه امروز ماست.